Alergia wziewna zwykle kojarzy się z wiosną i latem, czyli czasem pylenia wielu roślin. Choć pyłki traw czy drzew to silne alergeny wziewne, reakcja uczuleniowa może pojawić się niezależnie od pory roku. Objawy alergii oddechowej łatwo pomylić z infekcją, co utrudnia szybką diagnozę. Nie należy ich bagatelizować, bo nieleczona alergia wziewna może prowadzić m.in. do astmy.
Co to jest alergia wziewna? To jeden z rodzajów alergii (obok pokarmowej, kontaktowej i iniekcyjnej) polegający na wystąpieniu reakcji alergicznej po kontakcie z alergenem wziewnym (oddechowym). U zdrowych osób kontakt z substancją alergizującą nie wywołuje żadnych objawów, jednak alergicy mogą się uskarżać m.in. na świąd i zaczerwienienie oczu, katar czy dolegliwości ze strony układu pokarmowego.
Alergia wziewna może się pojawić zarówno u niemowlaka i dziecka, jak i dorosłego. Zdarza się, że pojawia się nagle, choć wcześniej nie mieliśmy dokuczliwych objawów po kontakcie z danym alergenem. Ryzyko alergii wzrasta u osób, które w rodzinie mają alergików.
Nieleczona alergia może prowadzić do powikłań, dlatego nigdy nie należy bagatelizować jej objawów. Zaniedbany katar sienny wiąże się z ryzykiem infekcji zatok i ucha środkowego, a kaszel i duszności mogą przerodzić się w astmę oskrzelową. Alergicy są również bardziej podatni na choroby autoimmunologiczne, a nieleczone alergie mogą prowadzić do kolejnych lub do nasilenia się objawów w kolejnym sezonie.
Alergię wziewną dzieli się na dwa rodzaje w zależności od okresu jej występowania:
Zgodnie z powyższym podziałem alergeny wziewne możemy podzielić na sezonowe (nazywane również zewnątrzpochodnymi) i całoroczne (inaczej wewnątrz pochodne).
Alergeny sezonowe to:
Alergeny całoroczne to:
Najczęstsze objawy alergii wziewnej to:
W przypadku alergii wziewnej objawy ze strony układu pokarmowego – takie jak biegunka czy nudności – występują niezwykle rzadko. Mogą się jednak pojawiać, podobnie jak zaostrzenie atopowego zapalenia skóry, jako reakcja po zjedzeniu produktu wchodzącego w reakcję krzyżową z alergenem wziewnym.
U dzieci alergia wziewna może być jednym z etapów marszu alergicznego lub pojawić się samoistnie. Objawy alergii wziewnej u dzieci i niemowlaków są zwykle takie same jak w przypadku alergii wziewnej u dorosłych. Pierwszymi symptomami tego typu alergii u dziecka i niemowlaka najczęściej są: katar, łzawienie oczu, drapanie w gardle i kaszel.
Objawy te przypominają infekcje górnych i dolnych dróg oddechowych oraz przeziębienie, co utrudnia prawidłową diagnozę. Zdarza się, że pediatra zaleci leczenie – np. antybiotykoterapię – które okaże się nieskuteczne. W takim przypadku konieczna jest dalsza diagnostyka i skierowanie dziecka do alergologa.
Alergia krzyżowa to odpowiedź układu immunologicznego po kontakcie z alergenem, na który dana osoba nie jest uczulona, a którego budowa jest podobna do produktu alergizującego. Reakcja krzyżowa występuje zwykle między alergenami wziewnymi i pokarmowymi. Przykładowo u osoby, która jest uczulona na pyłki leszczyny, może wystąpić reakcja alergiczna po zjedzeniu orzechów laskowych.
Objawy alergii krzyżowej mogą obejmować zarówno układ pokarmowy (nudności, biegunka, ból brzucha), oddechowy (duszności, kaszel, drapanie w gardle), jak i skórę (pokrzywka, opuchlizna).
Alergeny reagujące krzyżowo to m.in.:
Diagnostykę alergii wziewnej należy rozpocząć od wizyty u alergologa. Specjalista przeprowadzi wywiad, a następnie zaleci testy na alergię wziewną. Wyróżnia się dwa typy testów:
Leczenie alergii wziewnej polega na unikaniu alergenów oraz łagodzeniu objawów przy pomocy leków na alergię. Najczęściej w leczeniu alergii wziewnej stosuje się:
Jeśli objawy uczulenia są łagodne, można stosować leki na alergię wziewną bez recepty. Należą do nich leki antyhistaminowe. Warto jednak zapytać farmaceutę o możliwe skutki uboczne, a w razie ich wystąpienia należy zmienić lek na zwierający inny składnik aktywny. Jeśli leki bez recepty okażą się bezskuteczne, należy udać się do lekarza, który przepisze silniejszy lek.
Jako wsparcie w leczeniu alergii wziewnej można stosować zioła. Naturalne środki antyhistaminowe to m.in. pokrzywa zwyczajna, imbir, krwawnik pospolity czy rokitnik zwyczajny. Przed zastosowaniem domowych sposobów na alergię, w tym ziół na alergię wziewną, a szczególnie przed podaniem ich dziecku, należy jednak skontaktować się z lekarzem. Zioła mogą wywoływać reakcje alergiczne i nie są tak skuteczne jak leki.
Dodatkowo, by złagodzić objawy alergii wziewnej, należy:
źródła: pacjent.gov.pl, cdc.gov, mayoclinic.org, webmd.com
Zobacz także