21 tydzień ciąży: ruchy dziecka są coraz silniejsze, czas na ważne badanie

– To moment, w którym warto pomyśleć o edukacji przedporodowej. Dziś na popularności zyskują szkoły rodzenia online – mówi o 21 tygodniu ciąży mgr Anna Norejko, położna i masażystka. Podczas zajęć przygotowujących do porodu nauczysz się oddechu, który przyniesie ulgę w bólu, prawidłowej pielęgnacji noworodka czy przygotujesz się do karmienia piersią.

21 tydzień to 5 miesiąc ciąży, czyli połowa drugiego trymestru. Do porodu zostało jeszcze 19 tygodni. Pamiętaj – przeliczając tygodnie ciąży na miesiące, należy liczyć tylko ukończone miesiące ciąży. Jeśli masz z tym kłopot, skorzystaj z naszej ściągi i sprawdź, jak przeliczać tygodnie na miesiące i trymestry ciąży.

W 21 tygodniu ciąży płód mierzy ok. 18-25 cm i waży ok. 280-360 g. Czasem waga dziecka w 21 tygodniu ciąży może sięgać nawet 400 czy 500 g – to normalne i nie ma powodów do obaw.

21 tydzień ciąży to czas, w którym delikatne chrząstki układu kostnego twardnieją i zamieniają się w kości, a nóżki i rączki mają odpowiednie proporcje.

W 21 tygodniu układ nerwowy płodu stale się rozwija, dzięki czemu ruchy dziecka są coraz lepiej skoordynowane. Płód ma dużo miejsca, więc przez większość czasu nie może usiedzieć spokojnie. Ułożenie dziecka w 21 tygodniu ciąży często się zmienia – możesz to poczuć! Dodatkowo jego rytm dnia zaczyna się zmieniać i pojawią się stałe pory snu.

Do płodu dociera coraz więcej odgłosów – zarówno te dobiegające z ciała mamy (jak np. dźwięki towarzyszące pacy jelit czy bicie serca), jak i te z zewnątrz. Dziecko zaczyna je rozpoznawać i odróżniać. Przyjemne dźwięki działają na nie kojąco i uspokajająco, a nieprzyjemne wywołują drżenie ciała i przyspieszają bicie serca.

Bicie serca staje się na tyle głośne, że lekarz może je usłyszeć poprzez stetoskop, jednak odróżnienie rytmu serca płodu od rytmu serca ciężarnej na tym etapie może być jeszcze trudne. Tętno dziecka wynosi nawet 160 uderzeń na minutę, czyli jest dwa razy szybsze od tętna dorosłego.

21 tydzień ciąży to czas, kiedy na języku tworzą się kubki smakowe, dzięki czemu płód coraz lepiej wyczuwa i rozróżnia smak wód płodowych, który zmienia się w zależności od tego, co zje przyszła mama.

W 21 tygodniu ciąży mogą pojawić się:

Jeśli do tej pory byłaś bardzo aktywna, 21 tydzień ciąży to czas, w którym warto nieco zwolnić i odpocząć. Powiększająca się macica przesuwa środek ciężkości, co może spowodować ból pleców, szczególnie bóle w krzyżu. Dobrym pomysłem jest praktyka jogi w ciągi – ćwiczenia wzmocnią ciało i przyniosą ulgę w bólu, a co najważniejsze, w drugim trymestrze są bezpieczne nawet dla kobiet, które nigdy wcześniej nie praktykowały jogi.

Badania, które należy wykonać w 21 tygodniu ciąży (a nie później niż w 26 tygodniu ciąży) to:

Jednak najważniejszym badaniem na tym etapie ciąży jest USG połówkowe.

21 tydzień ciąży to dobry moment na zrobienie jednego z obowiązkowych badań – USG połówkowego. USG połówkowe to jedno z najważniejszych badań w ciąży. Podczas badania lekarz może określić wielkość dziecka, ocenić ilość płynu owodniowego oraz budowę i lokalizację łożyska.

USG połówkowe w 21 tygodniu ciąży to również dobry moment na poznanie płci dziecka. Przyjmuje się, że płeć można poznać wcześniej, nawet ok. 12 tygodnia ciąży, jednak wiele zależy od doświadczenia lekarza, jakości i dokładności ultrasonografu czy ułożenia płodu. Zdarza się jednak, że podczas badania dziecko będzie ułożone w pozycji uniemożliwiającej określenie płci. 21 tydzień ciąży to zwykle moment, w którym jest to już możliwe.

Poza tradycyjnym badaniem USG możesz się zdecydować na badanie USG 3D lub 4D. Te badania dają o wiele dokładniejsze wyniki niż klasyczne badanie USG 2D. Podczas USG 3D obraz jest statyczny, a 4D to film.

Na poniższym filmie możesz zobaczyć, jak wygląda dziecko w 21 tygodniu ciąży. Obraz jest na tyle dokładny, że widać, jak płód ziewa czy wkłada do buzi paluszek:

Chociaż w 21 tygodniu ciąży większość przyszłych mam zauważa uwypuklający się brzuszek, nie wszyscy mogą go dostrzec – u niektórych kobiet krągłości pojawiają się dopiero w drugiej połowie ciąży. Jeśli brzuszek jest już widoczny, może zacząć przeszkadzać w spaniu.

W 21 tygodniu ciąży waga matki jest wyższa niż przed ciążą. Od początku ciąży przyszła mama powinna już przytyć ok. 5 kg (wszystko jednak zależy od wagi przed ciążą i BMI). Jeśli przytyła mniej niż 4 kg, powinna zwiększyć liczbę kalorii spożywanych w ciągu dnia – w czasie ciąży kobieta tyje ok. pół kilograma tygodniowo. Przyjmuje się, że w sumie ciężarna powinna przytyć ok. 14 kilogramów, choć dokładna liczba zależy od wagi sprzed ciąży oraz predyspozycji genetycznych.

Zobacz na poniższej grafice, jak może wyglądać brzuch w 21 tygodniu ciąży:

Opieka położnej środowiskowej przysługuje w ramach podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) i jest bezpłatna. Położna środowiskowa opiekuje się kobietami w ciąży:

21 tydzień ciąży to zatem odpowiedni czas na pierwszą konsultację. By skorzystać z usług położnej, musisz wypełnić odpowiednią deklarację. Możesz zdecydować się na współpracę z położną ze swojej przychodni lub każdej innej, która ma podpisaną umowę z NFZ i zatrudnia położną środowiskową. Deklarację możesz złożyć przez Internetowe Konto Pacjenta lub bezpośrednio w przychodni.

Opieka położnej środowiskowej polega na rozpoznaniu i konsultacji ewentualnych problemów zdrowotnych, realizacji świadczeń profilaktycznych i edukacji przygotowującej do porodu. Położna może również pomóc ci przygotować plan porodu.

Konsultacja: mgr Anna Norejko – położna i masażystka, laureatka nagrody Orły Medycyny 2019, właścicielka Internetowej Szkoły Rodzenia.

Źródła: pacjent.gov.pl, mp.pl, nhs.uk, ptgin.pl, my.clevelandclinic.org