Plan porodu ciężarna może przygotować już na początku 3. trymestru ciąży. Ten szczególny dokument pozwoli jej przygotować się na poród oraz zadać sobie pytania o to, jak chce, aby ten dzień wyglądał.

Plan porodu: co to?

Plan porodu to dokument, który przyszła mama spisuje przed rozwiązaniem i dołącza do dokumentacji medycznej w szpitalu w dniu przyjęcia lub tuż przed dniem porodu.

Według obowiązującego od stycznia 2019 r. Rozporządzenia Ministra Zdrowia, tzw. standardy opieki okołoporodowej, ciężarna powinna przygotować plan porodu razem z lekarzem lub położną, którzy sprawują nad nią opiekę.

Jednak nic nie stoi na przeszkodzie, aby zrobiła to sama, a ewentualne wątpliwości skonsultowała z właściwą osobą z personelu medycznego.

W planie porodu, zwykle w formie tabelki lub spisu z okienkami, znajdują się wszystkie elementy porodu, na które ciężarna wyraża zgodę. Dotyczy to zarówno pozycji porodowych, które chce przyjmować, jak i procedur medycznych, którym chce się poddać dobrowolnie, a także stopnia bycia informowaną o przebiegu porodu.

Dlaczego warto napisać plan porodu?

Planu porodu tak naprawdę mama nie pisze dla siebie, ale dla personelu medycznego, który będzie z nią na sali tego dnia. Położna, która przyjdzie zbadać i zapoznać się z pacjentką tuż przed porodem z pewnością zapyta ją o plan i zada dodatkowe pytania z nim związane.

Poród jest doświadczeniem bardzo intensywnym i dynamicznym, dlatego warto przygotować dokumentację, do której położne mogą zajrzeć i upewnić się, co do np. metod radzenia sobie z bólem, które wybrała ciężarna, jeśli ona nie jest w stanie odpowiedzieć z powodu nasilających się skurczów.

Przygotowanie planu porodu może też pomóc przyszłej mamie z oswojeniem się z jego przebiegiem. Dzięki świadomości tego, czego może się spodziewać, będzie spokojniejsza, a w przypadku pojawiających się pytań, będzie wiedziała, jakie pytania zadać położnym.

Jak napisać plan porodu?

Plan porodu zawiera nie tylko wyrażenie zgody na zabiegi medyczne, którym ciężarna może być poddana w czasie porodu, ale także określa wyposażenie sali porodowej, obecność osób (zarówno personelu jak i bliskich), a także metody łagodzenia bólu.

Oto co powinno znaleźć się w planie porodu:

• określenie, jakie osoby mają towarzyszyć ciężarnej na sali porodowej: ojciec dziecka, doula, przyjaciółka, studenci medycyny, wybrana położna;
• wskazanie, przez jaki czas mogą być obecne te osoby: cały poród, mają wychodzić w czasie zabiegów medycznych, być tylko w początkowej fazie porodu;
• wskazanie, czy osobie towarzyszącej mogą być udzielane informacje dotyczące zdrowia ciężarnej i procedur;
• zgody na zabiegi przygotowujące do porodu (lewatywa, golenie krocza, założenie wenflonu);
• informacje o zgodzie na podanie znieczulenia oraz jego rodzaju;
• wskazanie preferowanych sposobów łagodzenia bólu porodowego (gaz wziewny, imersja wodna, masaż, inne niefarmakologiczne środki przeciwbólowe);
• informacje, czy ciężarna zgadza się na procedury przyspieszające poród (podanie oksytocyny, masaż szyjki macicy, przebicie pęcherza płodowego, masaż brodawek sutkowych);
• informacje, czy po porodzie rodzice decydują się na pobranie krwi pępowinowej;
• chęć lub niechęć do korzystania z porodu w wodzie;
• chęć bycia informowaną o etapach porodu i ilości badań przez pochwę;
• określenie, czy osoba towarzysząca może przeciąć pępowinę;
• określenie kontaktu "skóra do skóry";
• wpisanie preferowanej formy karmienia noworodka;
• informacje o trzecim okresie porodu i wydaleniu łożyska.

W planie porodowym mogą znaleźć się także preferencje matki dotyczące kontaktów z noworodkiem na sali poporodowej, sposobów pomocy w nauce karmienia piersią i wskazówek dotyczących połogu. Na pewno przyszła mama powinna napisać w planie, czy zgadza się na szczepienia dziecka w pierwszej dobie jego życia.

Plan porodu do cesarskiego cięcia

Jeśli przyszła mama ma zaplanowane cesarskie cięcie, jej plan porodu będzie nieznacznie różnił się od planu porodowego matki rodzącej naturalnie. Jednak nic nie stoi na przeszkodzie, aby w planie porodu naturalnego zawrzeć informacje dotyczące procedur medycznych i osób towarzyszących w czasie "cesarki", jeśli sytuacja na sali porodowej będzie wymagała takiego rozwiązania.

W planie porodu do cesarskiego cięcia powinny się znaleźć:

• prośba o dokładne poinformowanie o przyczynach cesarskiego cięcia;
• jego przebiegu;
• formie znieczulenia podanego na czas operacji;
• informacja, czy ciężarna chce, aby osoba towarzysząca była obecna na sali operacyjnej;
• jak szybko, w zależności od stanu zdrowia, powinien nastąpić kontakt z noworodkiem;
• czy osoba towarzysząca ma zapewnić dziecku kontakt "skóra do skóry";
• czy matka zgadza się na dostawienie do piersi zaraz po porodzie (w zależności do stanu zdrowia).

Niezależnie od powodów podjęcia cesarskiego cięcia, matka powinna być informowana o każdym aspekcie operacji, a plan porodu uwzględniony w czasie całej procedury.

Wzór planu porodu

• Szpitale oraz instytucje pozarządowe, które udzielają porad dotyczących opieki okołoporodowej, na swoich stronach udostępniają kreatory planów porodu. Oto kilka z nich, z których warto korzystać:
• Gdzierodzic.info;
• Szpitalmadalinskiego.pl;
• Szpital.szpitalzelazna.pl.

Przykładowy plan porodu na pewno posiada także położna, którą wybrała mama do towarzyszenia w czasie porodu, a nawet lekarz ginekolog, u którego była pod opieką w czasie ciąży.