Pierwszy trymestr ciąży – czas magii i burzy hormonów. Ile trwa 1. trymestr ciąży?
Redakcja MamaDu
19 kwietnia 2018, 14:35·6 minut czytania
Publikacja artykułu: 19 kwietnia 2018, 14:35
Jeszcze nie widać twojego szczęścia, ale ty już wiesz, że zostaniesz mamą. Pierwsze trzy miesiące ciąży to czas trudny dla kobiety, wiele z nich z niepokojem obserwuje zmiany, które zachodzą w ich ciele. 1. trymestr to także czas magiczny, bo już kilka dni po zapłodnieniu wiadomo, czy będziecie mieli syna czy córkę, jaki będą mieli kolor oczu, włosów i wzrost. Musisz przygotować się jednak na burzę hormonów, mdłości, oraz spadek energii. Zmęczenie powinno jednak ustąpić podobnie jak nudności wraz z końcem pierwszego trymestru ciąży.
Reklama.
1. trymestr ciąży – ile trwa?
1 trymestr ciąży trwa aż trzynaście tygodni – od 1. tygodnia ciąży do 13. tygodnia ciąży. Łatwo obliczyć, że są to pierwsze trzy miesiące ciąży, gdyż każdy trymestr składa się z trzech miesięcy, a ciąża trwa 9. miesięcy. Obliczenia, który to tydzień ciąży i który to miesiąc czy trymestr nie są łatwe. Sprawdź w tabelce jak je przeliczyć. Pamiętaj, że powinnaś się tego nauczyć, gdyż lekarz nie ocenia ciąży na podstawie trymestrów. Dla niego nie są także istotne miesiące. Każdy dzień życia płodu to kamień milowy w jego rozwoju, więc ciąża obliczana i zapisywana jest zawsze tygodniami i dniami, np. 6. tydzień ciąży i 4 dni. Położna pomoże ci nauczyć się stosowania takiego nazewnictwa i pamiętaj także, że liczą się ukończone już tygodnie. 6. tydzień ciąży, nawet jeżeli minie kolejnych sześć dni, to nadal 6. tydzień ciąży.
Co się dzieje z dzieckiem w 1. trymestrze ciąży?
Początek ciąży trudno wyliczyć, w końcu nie wiadomo dokładnie, kiedy tak naprawdę doszło do zapłodnienia. Dlatego przyjmuje się, że datą początkową jest pierwszy dzień ostatniej miesiączki, stąd więc wynika fakt, że w 2. tygodniu ciąży nie jesteś jeszcze fizycznie w ciąży. Do zapłodnienia dochodzi dopiero w 3. tygodniu ciąży. Lekarzom łatwiej jest jednak wyliczyć datę porodu, stosując metodę Naegellego. Według niej, za początek ciąży przyjmuje się datę ostatniej miesiączki, potem dodaje 7 dni, odejmuje 3 miesiące i dodaje 1 rok. Skomplikowane, ale taką zasadę przyjmują lekarze. Są także inne sposoby wyznaczenia terminu porodu, sprawdź jakie.
Pod koniec 2. tygodnia ciąży, a czasem na początku 3. tygodnia ciąży, z reguły około 14 dni przed kolejną miesiączką, w jajniku pęka największy pęcherzyk. Jajeczko, które wówczas zostaje uwolnione, przesuwa się w kierunku jajowodu i tam spotyka się z plemnikiem. Sprawdź, co dzieje się w 3. tygodniu ciąży, kiedy 200 plemników rozpoczyna wyścig i ma tylko 24 godz. by dotrzeć do celu. Pokonanie dalekiej drogi i powłoki ochronnej komórki jajowej, by mogła powstać zygota i zarodek w efekcie, to prawdziwy wyczyn.
Płód zaczyna rosnąć i zmieniać się bardzo szybko. Już pod koniec 1. miesiąca ciąży ma ok. 1,7 mm i wygląda jak ziarnko ryżu. Choć jego serce jest mniejsze niż ziarno piasku, to bije z prędkością 160 uderzeń na minutę i ma już oczy, ręce i nogi. Pod koniec 2.miesiąca ciąży, czyli w 8. tygodniu ciąży ma już 2 cm i waży 1 g. Zaczynają rozwijać się wszystkie narządy, tułów staje się dłuższy. Palce dłoni i stóp złączone są cienką i delikatną błoną. W 10. tygodniu ciąży, czyli na początku 3. miesiąca ciąży zaczynają kształtować się narządy płciowe. Ogromne zmiany zachodzą także w mózgu płodu. Z pęcherzyków mózgowych tworzą się półkule mózgowe, międzymózgowie z przysadką produkującą hormony oraz ostatni z trzech pierwotnych pęcherzyków mózgowych — tyłomózgowie — ośrodek odpowiedzialny za oddychanie i połykanie. Głowa jest bardziej wyprostowana, a szyja zaczyna być widoczna.
Ciało dziecka pod koniec 1. trymestru ciąży pokryte jest delikatnym meszkiem zwanym lanugo. W 12. tygodniu ciąży łożysko osiąga ostateczny kształt i przejmuje funkcje podtrzymywania życia dziecka (do tej pory pełnił je pęcherzyk żółtkowy). Narządy wewnętrzne są w pełni uformowane i stale się rozwijają, tak, by po narodzinach zapewnić dziecku prawidłowe funkcjonowanie. Dziecko dużo czasu spędza na przemieszczaniu się i odbijaniu od ścian macicy, jednak przyszła mama nie czuje jeszcze tych ruchów.
W 13. tygodniu ciąży płód osiąga rozmiar brzoskwini. Chociaż mierzy ok. 7-10 cm i waży ok. 20-28 g, coraz bardziej przypomina dziecko. Połowę jego ciała (mierzonego od czubka główki do pośladków) stanowi głowa. Dzięki rozwijającym się mięśniom twarzy dziecko zaczyna robić miny, marszczyć czoło, otwierać usta i ziewać. Jego oczy, do tej pory ułożone z boku głowy, zaczynają się do siebie zbliżać.
Co się dzieje z ciałem kobiety w 1. trymestrze ciąży?
Aż do 4. tygodnia ciąży nie masz pojęcia, czy będziesz mamą. Zatrzymanie miesiączki to pierwszy impuls, by sprawdzić, czy rzeczywiście doszło do poczęcia. Możesz wykonać więc badanie HCG albo zrobić test ciążowy dostępny w aptece.
Chociaż 13. tydzień ciąży to ostatni tydzień pierwszego trymestru, ciąża nie jest jeszcze widoczna. Macica wygląda jak nieduża, gładka piłka i zaczyna coraz silniej wypychać powłoki brzuszne. Brzuch w 13. tygodniu ciąży zaczyna się uwypuklać, jednak nie każdy to zauważy. W 13. tygodniu ciąży rozpoczyna się wyraźny przyrost wagi – przyszła mama powinna tyć ok. pół kilograma tygodniowo. Wzrost wagi w ciąży wynika m.in. ze zwiększającej się masy dziecka, rozrastającej się macicy, łożyska oraz zwiększającej się ilości płynu owodniowego.
Objawy i dolegliwości w 1. trymetrze ciąży
Główną dolegliwością w 8. tygodniu ciąży są piersi, stają się duże, nabrzmiałe i obolałe. Ból złagodzi delikatny masaż. Nawet najprostszy, kilkuminutowy, pod prysznicem — na zmianę z zimną i ciepłą wodę — powinien przynieść ulgę.
Niestety, to dopiero początek ciążowych dolegliwości. Mogą nasilić się poranne mdłości, nudności i wymioty związane z ciążą. Około 80% kobiet na tym etapie cierpi na hyperemesis gravidarum, przypadłość najsilniej odczuwaną w 8. i 9. tygodniu ciąży.
Wymioty i nudności w czasie ciąży nasila kawa, stres, obfite posiłki, mocno przyprawione potrawy. Ważne, aby już na początku ciąży dieta była zbilansowana i lekkostrawna. Przyszła mama powinna unikać produktów mlecznych, które powodują nadkwasotę. Na dolegliwości ciążowe kojąco działają napary z rumianku i mięty.
W 10. tygodniu ciąży macica powiększyła się do rozmiarów grejpfruta. To czas, w którym niektóre ciężarne zaczynają dostrzegać, że brzuch zaczyna się uwypuklać, a spodnie wydają się nieco ciaśniejsze. To, jak szybko rośnie ciążowy brzuszek, zależy jednak od indywidualnych predyspozycji każdej kobiety – u niektórych przyszłych mam ciążowe krągłości zaczynają być widoczne dopiero w trzecim trymestrze ciąży.
Plamienie w 12. tygodniu ciąży może być niepokojące, jednak w większości przypadków nie jest powodem do obaw. W ciąży szyjka macicy jest szczególnie uwrażliwiona, a niewielkie krwawienie może wystąpić m.in. po stosunku. Jeśli plamieniu towarzyszą inne objawy, np. ból brzucha i skurcze, albo przepływ krwi jest coraz silniejszy, jak najszybciej skonsultuj się z lekarzem.
W 13. tygodniu ciąży znacząco zmniejsza się ryzyko poronienia – koniec pierwszego trymestru to wkroczenie w stabilną fazę ciąży. To czas, w którym nieprzyjemne dolegliwości ciążowe – poranne mdłości, senność, ciągłe zmęczenie, napięcie w piersiach – zaczynają ustępować.
Pod koniec 1. trymestru powiększająca się macica zaczyna uciskać na pęcherz, przez co nasila się potrzeba częstego oddawania moczu. Na szczęście nie trwa to długo – gdy macica uniesie się ponad spojenie łonowe, przestanie uciskać pęcherz i potrzeba oddawania moczu nie będzie aż tak częsta. Rozrastające tkanki macicy zaczynają naciskać na żyły, co może powodować puchnięcie i drętwienie nóg.
Jakie badania musisz wykonać w 1. trymetrze ciąży?
Pierwsze tygodnie ciąży to ważny moment na wykonanie podstawowych badań diagnostycznych. Powinno wykonywać się je zwykle między 6. a 8. tygodniem ciąży. W tym czasie każda ciężarna powinna wykonać morfologię, badanie ogólne moczu, badania w kierunku WR, HIV, HBS, HCV, toksoplazmozy, różyczki, cytomegalii.
USG genetyczne, czyli nieinwazyjne badanie pozwalające określić ryzyko wad rozwojowych (takich jak zespół Downa, zespół Edwardesa i Patau i zespół Turnera), wykonuje się między 11. a 14. tygodniem ciąży.
13. tydzień ciąży, czyi ostatni tydzień 1. trymestru, to ostatni moment, by porozmawiać z lekarzem o badaniach prenatalnych, pozwalających wykryć wady rozwojowe i choroby genetyczne. Dzięki badaniom (m.in. USG w ciąży) można rozpocząć leczenie jeszcze w łonie matki lub zaraz po porodzie. Ryzyko dotyczy przede wszystkim ciężarnych po 35. roku życia i tych, u których występują choroby genetyczne wśród krewnych.