Formalności po porodzie są pierwszą rzeczą, którą koniecznie należy załatwić, zaraz po tym, gdy dziecko przyjdzie na świat. Proces rejestracji urodzenia dziecka nie jest trudny, ale często przeraża rodziców. Spokojnie, z tą listą będzie to dużo prostsze. Podpowiadamy, jakie wnioski i dokumenty muszą złożyć świeżo upieczeni rodzice.
Formalności po porodzie, które muszą załatwić rodzice, nie muszą być drogą przez mękę. Wystarczy dobrze zaplanować swoje działanie, by dziecko stało się pełnoprawnym obywatelem kraju, a mama mogła spokojnie odpoczywać po urodzeniu dziecka. Nie da się ukryć, że to tata najczęściej załatwia formalności, gdy kobieta dochodzi do siebie.
Jakich formalności po narodzinach dziecka trzeba dopilnować w 2024 roku? Już po narodzinach dziecka w pierwszej kolejności należy dokonać rejestracji w urzędzie stanu cywilnego, zorganizować urlop macierzyński i rodzicielski u pracodawcy, a następnie pomyśleć o ubezpieczeniu i złożeniu wniosków o świadczenia rodzinne. Ale po kolei.
Jeszcze przed porodem warto skontaktować się z położną środowiskową, której opieka w ramach NZF przysługuje już od 21. tygodnia ciąży. Dzięki temu można skorzystać m.in. ze szkoły rodzenia, a po porodzie uzyskać profesjonalną pomoc medyczną i wsparcie.
To ważne, bo wiele młodych mam godzi się na jedną wizytę położnej po porodzie i nie wie, że położna środowiskowa, czyli położna podstawowej opieki zdrowotnej, powinna opiekować się matką i dzieckiem jeszcze na etapie ciąży.
Następnie położna kontynuuje konsultacje aż do 2. miesiąca życia niemowlęcia. Wizyty położnej są obowiązkowe. Odmowa spotkań może wiązać się ze zgłoszeniem do instytucji opieki społecznej.
Najważniejszą kwestią po przyjściu na świat dziecka jest sporządzenie aktu urodzenia dziecka – należy się zarejestrować najpóźniej 21 dnia od wystawienia karty narodzin, czyli od daty porodu. Szpital w ciągu 3 dni przekazuje kartę narodzin (wystawia ją upoważniona do tego osoba, która odebrała poród – lekarz lub położna) do USC – warto przed wizytą w urzędzie upewnić się, że została już przekazana. Za sporządzenie aktu urodzenia w formie papierowej nic się nie płaci.
"Jeśli nie zgłosisz się do urzędu w ciągu 21 dni – kierownik USC sam wybierze imię dla twojego dziecka i zarejestruje jego urodzenie. Zrobi to na podstawie karty urodzenia" – można przeczytać na rządowej stronie.
Są dwa sposoby rejestracji nowego obywatela kraju. Można osobiście udać się do urzędu stanu cywilnego właściwego dla miejsca urodzenia dziecka i dostarczyć niezbędne dokumenty potwierdzające tożsamość rodziców (dowód osobisty lub paszport) i ich małżeństwo. Dokumenty otrzymasz od razu w dniu zgłoszenia urodzenia.
Jeżeli rodzice są w związku nieformalnym, należy przygotować odpisy aktów urodzenia obojga rodziców – w tym przypadku mama musi również udać się do urzędu, jeżeli przed porodem rodzice nie załatwili kwestii uznania ojcostwa.
W urzędzie, jeżeli robimy to stacjonarnie, musimy osobno złożyć wniosek o nadanie dziecku numeru PESEL. Mając taki zestaw dokumentów, można dziecko zameldować, a następnie zapisać do przychodni (gdzie będą odbywały się wizyty kontrolne u pediatry, szczepienia itp.).
O wiele wygodniejszą opcją wydaje się zgłoszenie narodzin dziecka online – poprzez profil zaufany. Wystarczy wejść na stronę rządową. Kierownik urzędu zarejestruje urodzenie dziecka, przekaże rodzicom jego numer PESEL i zamelduje je.
Imię nadajemy dziecku oficjalnie podczas sporządzania aktu urodzenia. Nie istnieje lista konkretnych imion, których nie można nadać dziecku, należy jednak pamiętać, że istnieją ogólne ograniczenia:
Na stronie rządowej można przeczytać również, że "może to być imię, które nie wskazuje jednoznacznie na płeć, ale powszechnie przypisuje się je do danej płci". Ważne jest także to, że kierownik USC może odmówić przyjęcia wybranych przez rodziców imion dla dziecka. W tym przypadku wybierze je sam, żeby móc zarejestrować urodzenie od razu. Rodzice natomiast otrzymają decyzję administracyjną i będą mieli 14 dni, żeby się od niej odwołać do wojewody. Odwołanie należy zanieść do kierownika USC, który wydał decyzję.
Świeżo upieczona mama, która zatrudniona jest na umowę o pracę, może skorzystać z urlopu macierzyńskiego w wymiarze 20 tygodni, a także urlopu rodzicielskiego w wymiarze 41 tygodni – ten drugi przysługuje mamie i tacie. Wszystkie decyzje związane z tymczasowym zwolnieniem od pracy należy przekazać pracodawcy – trzeba do zakładu pracy dostarczyć zaświadczenie lekarskie, które potwierdza poród i kopię aktu urodzenia dziecka.
Jeżeli chcemy od razu po urlopie macierzyńskim wykorzystać urlop rodzicielski, również musimy zgłosić to pracodawcy. Odbywa się to poprzez złożenie stosownego wniosku. Podobnie jest w przypadku uzyskania ubezpieczenia ZUS – to załatwiamy w dziale kadr firmy, w której jesteśmy zatrudnieni. Rolnicy zgłoszenia dokonują w KRUS-ie, a rodzice niepracujący w urzędzie pracy. Co ważne – są to formalności po porodzie, które należy załatwić do 7 dni po otrzymaniu numeru PESEL dziecka.
Jeżeli rodzice korzystają z dodatkowych ubezpieczeń, powinni zgłosić to do firmy ubezpieczeniowej, z której usług korzystają – w polisie często przewidziana jest wypłata z tytułu urodzenia dziecka. Jeśli chodzi o pensję z pracy, kobieta może wybrać, czy chce przez cały urlop otrzymywać 80 procent swojej średniej pensji, czy przez pierwsze 6 miesięcy 100 procent i kolejne 6 miesięcy 60 procent.
Rodzice, którzy mają już dzieci, mogą noworodka dopisać do trwającego okresu świadczeniowego. Jeżeli jest to ich pierwsze dziecko, to warto jak najszybciej zgłosić chęć otrzymywania świadczenia na dziecko – według zasady prawo do świadczenia ustala się począwszy od miesiąca, w którym wpłynął wniosek, wyjątkiem są jednak świeżo upieczeni rodzice.
Aby otrzymywać pieniądze od miesiąca urodzenia dziecka, wniosek należy złożyć wyłącznie w formie elektronicznej: w ZUS-ie, przez bankowość elektroniczną lub za pośrednictwem rządowego portalu Emp@tia w okresie trzech miesięcy, licząc od dnia urodzenia się dziecka.
Kolejnym dodatkiem, który poprawi sytuacją finansową rodziny, jest becikowe – to jednak w odróżnieniu od 800 plus nie przysługuje każdemu. O wsparcie mogą ubiegać się osoby, które spełnią kryterium dochodowe – wynosi ono 1922 zł (dochód rodziny na jedną osobę).
Jest to jednorazowa pomoc z tytułu narodzin dziecka. Wniosek należy złożyć do 12 miesięcy od dnia narodzin. Jednak istnieje jeszcze jeden warunek otrzymania tego dodatku – pierwsza wizyta w ciąży u lekarza musi odbyć się do 10. tygodnia ciąży. Ważne, żeby mieć zdjęcie USG z tego okresu lub dopilnować, by lekarz w karcie ciążowej prawidłowo wpisał datę pierwszej konsultacji.
Niektórym rodzinom przysługuje również "gminne becikowe" – jest to pomoc lokalna, którą może przyznać rada gminy. Żeby otrzymać takie dodatkowe pieniądze, warto sprawdzić w swoim regionie, czy to wsparcie jest przyznawane, a jeśli tak, to na jakich zasadach.
Skoro przywitaliście już na świecie swojego potomka, warto wiedzieć, że oprócz załatwiania dokumentów w urzędach, przysługują wam również różne świadczenia dla rodzin. Wśród nich są:
Źródło: gov.pl, zus.pl
Spis treści: