Ząbkowanie i jego objawy mogą być trudne. Tak pomożesz dziecku

Ząbkowanie u niemowlaka kojarzy się rodzicom z płaczem, nieprzespanymi nocami i rozdrażnieniem malucha. Nic dziwnego, proces wyrzynania się zębów mlecznych może wywoływać u niemowląt i małych dzieci dyskomfort spowodowany bólem dziąseł. Ząbkujące niemowlę może mieć mniejszy apetyt i problem z uchwyceniem sutka lub smoczka butelki.

Do tego przy ząbkowaniu dochodzi obfite ślinienie się, które może wywoływać wysypkę wokół ust. To naturalne, że podczas ząbkowania czekamy z niecierpliwością na białą kreseczkę, zwiastującą, że mleczak przebił się przez rozpulchnione dziąsło. A potem... ząbkowanie rozpoczyna się od nowa. I tak 20 razy, aż w buzi dziecka będzie komplet zębów mlecznych!

Cały proces ząbkowania trwa od 17,5 do 25 miesięcy. Pierwszy ząb pojawia się najczęściej około 6. miesiąca życia dziecka, może się to jednak różnić u poszczególnych maluchów w zależności od genetycznych predyspozycji lub uwarunkowań zewnętrznych, środowiskowych. Niektóre niemowlęta pierwsze ząbki mają już w 4. miesiącu życia, inne zaczynają ząbkować znacznie później.

Kalendarz ząbkowania w przybliżeniu wygląda następująco:

O opóźnionym ząbkowaniu lekarze mówią, jeśli pierwszy ząb wyjdzie po ukończonym 12. miesiącu życia. Natomiast, jeśli nie wydarzy się to do 18. miesiąca życia, lekarz będzie szukał przyczyny. Zleci m.in. wykonanie zdjęcia rentgenowskiego, zbada też poziom witaminy D, by wykluczyć krzywicę, zaburzającą u dzieci rozwój zębów zarówno mlecznych, jak i stałych.

Objawy ząbkowania możesz zauważyć u niemowlaka jeszcze zanim dostrzeżesz ząbek przebijający dziąsło. Na początku najprawdopodobniej będzie to wzmożone ślinienie się, marudność, pchanie do buzi rączek i przedmiotów. Dziecko może mieć też zaczerwienione policzki, pocierać ucho. Najbardziej charakterystycznym (i – jak zaraz się przekonasz – tak naprawdę jedynym) objawem jest wygląd dziąseł przy ząbkowaniu – są one rozpulchnione i zaczerwienione.

Najczęściej u dziecka, któremu wyrzynają się zęby mleczne, możesz zaobserwować następujące objawy ząbkowania:

Może się jednak zdarzyć i tak, że pewnego dnia zauważysz w buzi dziecka ząbek, a wcześniej nie było żadnych objawów wskazujących na to, że maluch ząbkuje.

Wśród mniej typowych, ogólnych objawów ząbkowania, rodzice wymieniają także:

Wśród bezpiecznych i skutecznych domowych sposobów na ząbkowanie lekarze wymieniają:

Miłą wiadomością jest ta, że – co wykazały badania – na ból istnienia wywołany ząbkowaniem pomaga również... przytulanie!

W aptekach dostępnych jest wiele produktów, które mają pomóc dziecku podczas bolesnego ząbkowania. Na zlecenie Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego eksperci opracowali stanowisko dotyczące bezpieczeństwa i skuteczności składników obecnych w środkach medycznych używanych podczas ząbkowania dziecka. Zgodnie z ich wskazówkami, wybierając żel na ząbkowanie (lub inny produkt, np. czopki czy krople), zwróć uwagę na jego skład.

Za bezpieczne eksperci uznali preparaty, które zawierają:

Zgodnie z zaleceniami ekspertów, unikaj natomiast produktów, które mają w składzie:

Szukając sposobów na ulżenie dziecku podczas ząbkowania, rodzice sięgają po nie zawsze bezpieczne metody. Lekarze odradzają podawanie m.in. koralików i bransoletek do gryzienia, ponieważ wkładanie ich do ust przez niemowlęta i małe dzieci powoduje ryzyko zadławienia i mechanicznego uszkodzenia dziąseł. Szczególną popularnością cieszy się ostatnio bursztyn na ząbkowanie, jednak oprócz wspomnianego wyżej ryzyka zadławienia, warto podkreślić, że nie ma naukowych dowodów na jego skuteczność w uśmierzaniu bólu podczas ząbkowania.

Złym pomysłem (niestety praktykowanym przez niektórych rodziców!) jest także podawanie dziecku zmrożonych przedmiotów, w tym produktów spożywczych. W ten sposób ryzykujemy, że uszkodzimy błonę śluzową dziąseł poprzez odmrożenie, możemy doprowadzić do zakażenia, a nawet zatrucia. Dlatego podczas ząbkowania należy sięgać tylko po sprawdzone i bezpieczne sposoby na ból, takie jak te wymienione wyżej. I oczywiście – uzbroić się w cierpliwość. Najbardziej skutecznym sposobem na ząbkowanie jest bowiem... czas!

Bibliografia: