Trzeci trymestr ciąży – przygotowania do porodu. Ile trwa 3. trymestr ciąży?
Redakcja MamaDu
19 kwietnia 2018, 14:35·12 minut czytania
Publikacja artykułu: 19 kwietnia 2018, 14:35
Wraz z rozpoczęciem 7. miesiąca ciąży, wchodzisz w 3. trymestr ciąży. Obejmuje od tygodnie ciąży od 28. do 40 i trwa trzynaście tygodni. Dziecko w ostatnich tygodniach ciąży rośnie znacznie szybciej i właśnie teraz zaczyna magazynować tłuszcz. W 28. tygodniu ciąży waży ok. 1 kg, a już za trzynaście tygodni może osiągnąć wagę nawet 3,5-4 kg. Twój brzuch wydaje ci się ogromny, a dolegliwości z tym związane coraz trudniejsze. Powoli przygotowujesz się do porodu i wykonujesz najważniejsze badania.
Reklama.
3. trymestr ciąży – ile trwa?
3. trymestr ciąży trwa aż trzynaście tygodni – od 28. tygodnia ciąży do 40. tygodnia ciąży. Łatwo obliczyć, że są to ostatnie trzy miesiące ciąży, gdyż każdy trymestr składa się z trzech miesięcy, a ciąża trwa 9. miesięcy. Obliczenia, który to tydzień ciąży i który to miesiąc czy trymestr nie są łatwe. Sprawdź w tabelce jak je przeliczyć. Pamiętaj, że powinnaś się tego nauczyć, gdyż lekarz nie ocenia ciąży na podstawie trymestrów. Dla niego nie są także istotne miesiące. Każdy dzień życia płodu to kamień milowy w jego rozwoju, więc ciąża obliczana i zapisywana jest zawsze tygodniami i dniami, np. 6. tydzień ciąży i 4 dni. Położna pomoże ci nauczyć się stosowania takiego nazewnictwa i pamiętaj także, że liczą się ukończone już tygodnie. 6. tydzień ciąży, nawet jeżeli minie kolejnych sześć dni, to nadal 6. tydzień ciąży.
Co się dzieje z dzieckiem w 3. trymestrze ciąży?
Nie możesz na pewno doczekać się, by zobaczyć już swoje dziecko, ale przed wami jeszcze dużo pracy. 29. tydzień ciąży to początek trzeciego trymestru i czas, kiedy waga dziecka w ciągu najbliższych tygodni podwoi się, a nawet potroi. Będziesz teraz odczuwać ogromne zmęczenie, więc warto zadbać o siebie i zwolnić tempo.
Od 29. tygodnia ciąży następuje czas gromadzenia tkanki tłuszczowej. Ciało dziecka staje się coraz bardziej krągłe, a skóra już nie tak przezroczysta, jak była jeszcze niedawno w 20. tygodniu ciąży. Dziecko pod koniec 7. miesiąca ciąży ma już wykształcony węch, słuch, smak, a nawet wzrokiem zaczyna wodzić za źródłem światła, gdy promienie słońca padną na brzuch ciężarnej.
Ze względu na to, że dziecko szybko rośnie, ma coraz mniej miejsca. Nie może już poskakać i robić fikołków, ale teraz poczujesz na pewno, co to znaczy rozpychanie się. Ruchy dziecka w 32. tygodniu ciąży stają się rzadsze i mniej gwałtowne. Dziecko dzieli dobę na cykl czuwania i snu. Okres bezruchu i aktywności naprzemiennie może trwać nawet 30 minut. Podczas ruchów płodowych, zdarzają się bolesne kopnięcia, trafiające w żebra mamy.
Około 33. tygodnia ciąży skóra dziecka przestaje być pomarszczona i coraz bardziej przypomina skórę dorosłego. Meszek płodowy, lanugo, powinien już całkowicie zaniknąć. Kości są już twarde i skostniałe, jedynie kości czaszki pozostają elastyczne – dzięki temu przejście przez kanał rodny będzie łatwiejsze. Zdarza się, że dziecko rodzi się ze spłaszczoną główką, jednak nie jest to powód do niepokoju – czaszka jest na tyle elastyczna, że przechodząc przez kanał rodny, może dostosować się do jego kształtu. W ciągu kilku tygodni po porodzie główka dziecka powinna osiągnąć docelowy kształt.
W 8. miesiącu ciąży dziecko powinno już także przyjąć pozycję odpowiednią do porodu, czyli pozycję główkową z podkurczonymi nogami. Musi wykonać taką ewolucję, dopóki ma na to jeszcze miejsca, im będzie większe, tym trudniej będzie mu się przekręcić.
W 34. tygodniu ciąży układ pokarmowy dziecka jest w pełni rozwinięty i jest w stanie wydzielać enzymy niezbędne do trawienia mleka mamy. Oznacza to, że jeśli doszłoby do przedwczesnego porodu, mogłabyś bez obaw karmić dziecko piersią. Organizm dziecka rozwija własny układ immunologiczny, który pomoże mu w zwalczaniu infekcji po narodzinach. Rozwijanie układu odpornościowego to jednak długotrwały proces, który kończy się dopiero ok. 12. roku życia.
W 35. tygodniu ciąży płód mierzy ok. 45-50 cm i waży ok. 2,5 kg. Wielkością przypomina dużego melona miodowego. Na tym etapie rozwoju szanse dziecka na przeżycie w razie przedwczesnego porodu są niemal takie same jak dziecka donoszonego do 40. tygodnia ciąży. Ostatnie tygodnie w brzuchu mamy to czas, gdy dziecko intensywnie ćwiczy nabyte umiejętności i przygotowuje się do przyjścia na świat. Płuca, ostatni kształtujący się narząd, osiągają pełną dojrzałość, co umożliwi dziecku samodzielne oddychanie po porodzie.
Dziecko osiąga wagę ok. 3 kg w 38. tygodniu ciąży i ma 50 cm długości. Waga prawidłowa donoszonego dziecka to 2,5 kg, jeżeli urodzi się z mniejszą, nie ma też powodu do obaw. W 38. tygodniu ciąży w jelitach dziecka zgromadzona jest już smółka, czyli złuszczony naskórek połykany z wodami płodowymi. Smółka powinna być wydalona przez dziecko w pierwszych trzech dniach jego życia w postaci czarnej kupki. Nie obawiajcie się jej koloru, tak właśnie wygląda, a to, że dziecko pozbywa się jej w pierwszych dniach, świadczyć będzie o tym, że układ trawienny spisuje się prawidłowo.
Co się dzieje z ciałem kobiety w 3. trymestrze ciąży?
Brzuch ciężarnej trudno już ukryć, dno macicy znajduje się w 7. miesiącu ciąży około 3-4 palce powyżej linii pępka. Obwód brzucha zwiększa się o ok. 1 cm tygodniowo, więc dużym problemem staje się znalezienie wygodnej pozycji do siedzenia i snu. Macica wywiera większy nacisk na przeponę i uniemożliwia efektywne oddychanie. Na poprawę musisz poczekać kilka tygodni, bo wtedy brzuch się opuści.
Już w 31. tygodniu ciąży z piersi może wyciekać siara, gęsty żółty płyn. Jest to sygnał, że organizm kobiety jest już prawie gotowy do narodzin. Nie u wszystkich ciężarnych pojawia się on przed porodem, więc nie masz powodu do niepokoju, jeśli nie zauważysz jej u siebie.
Rosnąca waga nie powinna być powodem do zdenerwowania, o ile nie następuje w sposób gwałtowny i nie towarzyszy jej obrzęk ciała – większość ciężarnych tyje mniej więcej pół kilograma w każdym tygodniu ciąży. Na dodatkowe kilogramy składają się waga dziecka, łożyska i płynu owodniowego oraz woda zatrzymująca się w organizmie. Sprawdź, ile powinnaś przytyć w ciąży.
W 34. tygodniu ciąży wiele kobiet uskarża się na dokuczliwy ból pleców, zwłaszcza w odcinku lędźwiowym i w krzyżu – powiększający brzuch staje się coraz cięższy, a "noszenie" dodatkowych kilogramów znacznie obciąża kręgosłup. Ulgę przynosi odpoczynek i masaż.
Od 35. tygodnia ciąży brzuch zacznie się powoli obniżać – organizm zaczyna przygotowywać się do porodu. W związku z obniżaniem się dna macicy zmniejsza się nacisk na przeponę i płuca, a problemy z oddychaniem i trudności w łapaniu tchu zaczną ustępować. Chociaż narządy wewnętrzne mają coraz więcej miejsca, nacisk przenosi się na kość łonową i pęcherz.
W 38. tygodniu ciąży bardzo charakterystycznym objawem zbliżającego się wielkimi krokami porodu jest także odejście czopu śluzowego. To kolejny objaw, który warto znać, żeby nie panikować i nie jechać szybko do szpitala. Oczywiście, jeżeli kobieta jest po raz pierwszy w ciąży, ma prawo do niepokoju i wizyty u lekarza, by potwierdzić, co dzieje się z dzieckiem. Gęsty śluz, czyli czop, który może odejść właśnie ok. 38. tygodnia ciąży, chroni dziecko przed infekcjami. Jego odejście może oznaczać, że poród zacznie się ciągu kilku dni, a nawet kilkunastu godzin.
39. tydzień ciąży to także czas, kiedy warto pomyśleć o ochronie krocza. Jeżeli zaczniesz przygotowywać się do porodu poprzez masaż pochwy, zwiększysz szanse na to, by maksymalnie się rozciągnąć i uniknąć nacięcia przez położną.
Objawy i dolegliwości w 3. trymetrze ciąży
Towarzyszyć ci będą w 3. trymestrze ciąży napady wilczego głodu i trudności z oddychaniem. Wysokie stężenie progesteronu i powiększająca się macica powodują u wielu ciężarnych problem ze złapaniem oddechu. Kiedy macica uciska narządy wewnętrzne przyszłej mamy, w tym płuca – wzięcie głębokiego wdechu jest znacznie utrudnione. Brak tchu występuje u wielu ciężarnych i nie jest powodem do niepokoju – dziecko cały czas dostaje tyle tlenu, ile mu potrzeba i nic mu nie zagraża. Często pojawiające się także w ciąży skurcze łydek warto obserwować i konsultować z lekarzem. Nacisk na pęcherz niestety nadal nie pozwoli ci przespać całej nocy, a zgaga, niestrawności i wzdęcia nadal będę cię męczyć.
Skurcze Braxtona-Hicksa to trening macicy przed skurczami właściwymi, które będą towarzyszyły akcji porodowej. To, co je odróżnia, to fakt, że skurcze przepowiadające nie powodują postępu porodu i nie zwiększa się ich częstotliwość.
U wielu ciężarnych w 3. trymestrze ciąży pojawia się zespół cieśni nadgarstka – choroba charakteryzująca się nieprawidłowym funkcjonowaniem nerwów w nadgarstku i ręce. Ból i opuchlizna w okolicy nadgarstka to wynik obrzęku wokół nerwów i zatrzymywania się wody w organizmie ciężarnej. Po porodzie wszystkie nieprzyjemne dolegliwości ciążowe powinny minąć.
Do 37. tygodniu ciąży mówimy o przedwczesnym porodzie. Ciężarną powinny zaniepokoić upławy i krwawienia. Zwiększająca się częstotliwość i siła skurczy, są jednym z sygnałów bliskiego terminu narodzin.
Powinnaś także znać trzy etapy porodu:
– pierwszy okres porodu zaczyna się, gdy poczujesz regularną czynność skurczowa, czyli co najmniej jeden skurcz na 10 minut i odejście wód płodowych – musicie udać się do szpitala
– drugi okres porodu następuje wówczas, gdy nastąpi pełne rozwarcie szyjki macicy (10 cm)
– trzeci okres porodu to czas, kiedy płód w czasie przechodzenia przez kanał rodny odwraca się twarzyczką do kręgosłupa mamy, najpierw rodzi się główka, a w ciągu kilku sekund reszta ciała
40. tydzień ciąży to prawdopodobnie ostatni tydzień ciąży. Brzuch jest coraz cięższy, poruszanie się sprawia trudności, a ból kręgosłupa i obrzęk nóg zaczynają coraz bardziej doskwierać. Na szczęście, już za chwilę dziecko pojawi się na świecie. Jeśli jesteś w 40. tygodniu ciąży i nie pojawił się jeszcze żaden z powyższych objawów, nie stresuj się i pomyśl o domowych sposobach przyspieszenia porodu. Jednym z najskuteczniejszych sposobów przyspieszenia porodu jest aktywność fizyczna. Idź na spacer, włącz ulubioną muzykę i tańcz, posprzątaj (pamiętaj jednak, by nie przeceniać swoich możliwości i nie robić rzeczy, które mogą zagrażać tobie lub dziecku – zapomnij o wieszaniu firanek czy wycieraniu kurzu na najwyższych szafkach!). Dobrym sposobem przyspieszenia akcji porodowej jest... seks. Jeśli ty i twój partner macie na to ochotę, pozwólcie sobie na odrobinę bliskości – to ostatni moment, gdy jesteście tylko we dwoje.
Jakie badania musisz wykonać w 3. trymetrze ciąży?
Jeśli jeszcze nie wykonałaś badań rekomendowanych przez Polskie Towarzystwo Ginekologiczne na tygodnie 27-32 – możesz zrobić to teraz. W tym czasie powinno się wykonać badanie ginekologiczne, ocenę wysokości dna macicy i pH wydzieliny z pochwy, sprawdzić czynności serca dziecka, pomiar masy ciała oraz ciśnienia krwi.
28-37 tydzień ciąży – badania
Należy wykonać: morfologię krwi, badanie ogólne moczu i badanie na przeciwciała odpornościowe. W przypadku występowania wskazań, gdy istnieje ryzyko wystąpienia konfliktu serologicznego – podanie globuliny anty-D (28-30 tydz. ciąży).
Warto także pamiętać o wizycie u dentysty. Niestety najnowsze doniesienia nie są pomyślne dla ciężarnych, okazuje się, że wiele z nich z powodu odwapnienia traci zęby po ciąży.
33-37 tydzień ciąży – badania
Jeśli zdecydowałaś się, że ciążę będzie prowadzić położna, to w tym czasie powinnaś odbyć także wizytę u ginekologa. On zleci ci badania: morfologię krwi, badanie ogólne moczu, badanie czystości pochwy, antygen HBs, badanie w kierunku HIV, posiew z przedsionka pochwy i okolic odbytu w kierunku paciorkowców B-hemolizujących, oraz VDRL (kiła), HCV (wirusowe zapalenie wątroby typu C).
38-40 tydzień ciąży – badania
W tym czasie również powinnaś pamiętać o dodatkowej konsultacji z lekarzem ginekologiem. Ilość badań jest już zdecydowanie mniejsza, masz do wykonania jedynie ogólne badanie moczu i morfologię.
Po 40 tyg. ciąży należy kontaktować się i zgłaszać do osoby prowadzącej ciążę co 2-3 dni lub częściej, jeśli czujesz, że coś cię niepokoi. Nie zapominaj także o badaniu KTG i USG, które sprawdzają, czy z twoim dzieckiem jest wszystko dobrze, czy poprawnie się rozwija i jak układa się do porodu. To bardzo ważne, ponieważ może wpłynąć na decyzję o formie porodu.