Na co się zaszczepić przed ciążą? Poznaj wielką piątkę szczepień obowiązkowych
Redakcja MamaDu
15 września 2016, 13:48·5 minut czytania
Publikacja artykułu: 15 września 2016, 13:48
Przygotowania do ciąży należy zacząć dużo wcześniej. W pierwszej kolejności warto pomyśleć o szczepieniach. Choć krąży wokół nich wiele legend, bo nie da się inaczej opisać nieuzasadnionych i niepopartych wynikami badań zarzutów, warto w tej sprawie zdać się na specjalistów, czyli lekarzy. Oto, na co się zaszczepić, jeśli planujesz dziecko.
Reklama.
Szczepienia przed ciążą to bardzo istotny element zapobiegania poronieniom i minimalizowaniu ryzyka poważnych powikłań dla mamy i dziecka.
Jeśli planujesz ciążę, zacznij od wizyty u lekarza pierwszego kontaktu, poinformuj go o zamiarze zajścia w ciążę i zapytaj, jakie szczepienia powinnaś wykonać przed ciążą.
Żywe szczepionki, jak preparat przeciw odrze, śwince i różyczce należy przyjąć nie później, niż miesiąc przed zajściem w ciążę.
W zależności od wieku kobiety i indywidualnych cech osobniczych może okazać się, że szczepienie to z wieku dziecięcego lub przechorowanie tych chorób pozwoliło na zachowanie wystarczającej ochrony. W innym przypadku, szczepienie trzeba powtórzyć.
Szczepienie to odbywa się tzw. żywą szczepionką i nie można go podawać ciężarnym. Na rządowych stronach czytamy, że sczepienie przeciw odrze, śwince, różyczce (MMR) należy zakończyć co najmniej miesiąc przed zapłodnieniem. Lekarze często mówią o czasie trzykrotnie dłuższym. Z kolei ochrona przed WZW B i A wymaga podania trzech dawek w odstępach 0-1-6 miesięcy.
Szczepienia przed ciążą: różyczka
Kobieta przygotowująca się do ciąży powinna zrobić badania na obecność w organizmie przeciwciał, które chronią przed różyczką. Nawet jeśli w dzieciństwie przyjęła szczepienie zgodnie z kalendarzem szczepień. Jest to bardzo ważne, bo zarażenie się różyczką w pierwszym trymestrze ciąży może mieć groźne skutki. Dla dziecka może wiązać się m.in. z utratą słuchu i wzroku, upośledzeniem, deformacjami kości czy wadami serca. Istnieje też ryzyko poronienia.
Jako że różyczka jest chorobą wieku dziecięcego, szczególnie trzeba uważać na kontakty z małymi dziećmi, które nie są zaszczepione. Wtedy dorosła kobieta o niskiej odporności (z ujemnym wynikiem badania na obecność przeciwciał), może się łatwo zarazić.
Jeśli jednak w domu mamy małe dziecko, które nie zostało jeszcze zaszczepione, można to bez obaw zrobić, nawet jeśli mama jest w ciąży. Nie ma ryzyka przejścia różyczki z żywej szczepionki podanej dziecku na ciężarną.
Szczepienia zalecane dla kobiet przed ciążą: ospa
Ospa jest groźną chorobą. Szczególnie jeśli kobieta zachoruje w pierwszym trymestrze ciąży. Co więcej, jeśli zakażenie nastąpi w okresie pierwszych 20 tygodni ciąży, grozi to nabyciem zespołu ospy wietrznej wrodzonej, która może objawiać się m.in. deformacjami kończyn, zaburzeniami wzroku czy uszkodzeniem ośrodków układu nerwowego dziecka.
Przeciwko ospie trzeba przyjąć dwie dawki szczepionki w odstępie od 6 tygodni do 3 miesięcy.
Na co zasczepić się przed ciążą: WZW B i A (żółtaczka)
W przypadku WZW także należy zaszczepić się najpóźniej sześć miesięcy przed planowaną ciążą. Co prawda szczepienie przeciw WZW B jest dozwolone w ciąży, ale ginekolodzy zalecają jednak, by pomyśleć o nim wcześniej. Wcześniejsze szczepienie jest szczególnie istotne w przypadku kobiet, które przebywają w dużych skupiskach ludzi (np. pracują w szkole czy sklepie).
Poza tym na każdym etapie ciąży mogą się zdarzyć sytuacje, w których ryzyko zachorowania jest większe. To np. pobyt w szpitalu czy cesarskie cięcie. Przyszła mama, która chce zyskać odporność, musi przyjąć trzy dawki szczepionki: podstawową i dwie przypominające. Drugą szczepionkę aplikuje się miesiąc po pierwszej. Kolejną - sześć miesięcy po drugiej.
Choć grypa jest chorobą o charakterze sezonowym i rozmawiamy o niej zwykle w okresie jesienno-zimowym, warto pamiętać, że można się przeciw niej zaszczepić zarówno w czasie, kiedy planujemy ciążę, jak i w czasie oczekiwania na dziecko. W Polsce szczepienie przeciw grypie dla ciężarnych jest nieodpłatne i zalecane każdej przyszłej mamie.
Grypa w ciąży może prowadzić do niewydolności wielonarządowej u ciężarnej, groźnych powikłań, które ujawnić się mogą nawet kilka tygodni po infekcji. A nawet doprowadzić do utraty ciąży. O szczepienie przeciw grypie zapytaj lekarza pierwszego kontaktu.
Często powtarzanym mitem jest, że jeśli nie mamy do czynienia z ziemią lub brudnymi narzędziami ogrodowymi, to nie ma sensu szczepić się przeciw tężcowi. Nic bardziej mylnego! Wystarczy skaleczenie, a zwłaszcza mocno zanieczyszczone lub głębokie. Taka rana jest podatna na zakażenie tężcem, który dostaje się do niej z brudem.
Kobiety planujące zajść w ciążę, niewiele wiedzą o tężcu i zazwyczaj informują lekarza, że kiedyś dostały już na to szczepionkę. Warto pamiętać, że z wiekiem tracimy odporność nabytą podczas obowiązkowych szczepień wieku dziecięcego. Iniekcję przeciw tężcowi należy powtarzać co 10 lat. Natomiast, w przypadku zagrożenia zarażeniem się tym wirusem przez ciężarną, lekarz może zalecić dodatkowe szczepienie. Ten zastrzyk może przyjąć także ciężarna.
Szczepienie dla kobiet planujących ciążę: COVID-19
Choć dziś COVID-19 nie zajmuje pierwszych stron gazet, to wciąż stanowi realne zagrożenie zarówno dla ciężarnej, jak i płodu. Ciąża to czas, kiedy wszystkie narządy i układy w ciele kobiety pracują znacznie intensywniej, niż poza nią. Zakażenie SARS-CoV-2 dla ciężarnej może być zagrożeniem życia.
Jeśli nie przyjęłaś szczepień przed ciążą, możesz to bezpiecznie zrobić w czasie oczekiwania na dziecko. Niektórzy lekarze zalecają, by poczekać do końca pierwszego trymestru. Odporność mamy chroni także noworodka. Ryzyko ciężkiego przebiegu COVID-19 w ciąży wzrasta pięciokrotnie, zgonu - 22-krotnie.
Jakie szczepienia można przyjąć w ciąży
W czasie oczekiwania na dziecko nie można podawać kobiecie szczepionek żywych. Te trzeba uzupełnić przed zapłodnieniem. W ciąży można przyjmować preparaty inaktywowane. Żywe preparaty przyjmujemy przed ciążą.
Nie ma jednak przeciwwskazań, żeby w czasie ciąż mamy żywymi preparatami szczepili się inni domownicy. Nie ma ryzyka zakażenia od osoby zaszczepionej dla ciężarnej.