To jedno z najważniejszych szczepień wieku dziecięcego. Jego brak przyniesie skutki na całe życie

Szczepienie na odrę, świnkę i różyczkę, czyli szczepionka MMR, znajduje się w polskim kalendarzu szczepień obowiązkowych. Trójskładnikowa szczepionka na odrę, świnkę i różyczkę to jedno z pierwszych szczepień, jakie powinno przyjąć dziecko w drugim roku życia.

Co to jest szczepionka odra, świnka, różyczka?

Szczepionka MMR to trójskładnikowy preparat, chroniący przed odrą, świnką i różyczką. Szczepionka ta znajduje się wśród obowiązkowych szczepień dla małych dzieci i dzieci w wieku szkolnym. Zawiera ona w swoim składzie żywe szczepy wirusów trzech wspomnianych chorób, ale o znacznie zmniejszonej zjadliwości.

Kiedy podać szczepionkę MMR?

W Polsce obowiązkiem szczepienia MMR objęte są dzieci w wieku 13-14 miesięcy oraz 6 lat. Jeśli dziewczynka nie została zaszczepiona wcześniej na różyczkę, szczepienie przeprowadza się, kiedy ma 11-12 lat.

Ponieważ odra, świnka i różyczką są ciężkimi wirusowymi chorobami zakaźnymi, które łatwo rozprzestrzeniają się wśród nieuodpornionych osób w każdym wieku i mogą
powodować epidemie, zaleca się szczepienie dzieci zgodnie z kalendarzem szczepień.

Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego przestrzega: "Zakażenie szerzy się drogą kropelkową oraz przez bezpośredni kontakt. Prawie każda nieuodporniona osoba
zachoruje po kontakcie z chorym. W związku z tym przed wprowadzeniem powszechnych szczepień chorowali prawie wszyscy ludzie we wczesnym dzieciństwie".

Każda z trzech chorób, przed którymi chroni szczepienie niesie ze sobą poważne powikłania, szczególnie w przypadku dzieci. Poniżej przedstawiamy zagrożenia związane z brakiem szczepienia ochronnego oraz ciężkim przebiegiem odry, różyczki i świnki.

Odra: powikłania

Odra to choroba silnie zakaźna. Niemal każdy, kto ma kontakt z chorym, zostanie zakażony. Objawy występują po 10-12 dniach od zakażenia. Pojawia się wysypka, kaszel, a także wysoka gorączka. Jeśli odra przebiega bez powikłań, w ciągu 2-5 dni od wystąpienia wysypki następuje okres zdrowienia.

Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego podaje, że jednak powikłania po odrze występują dość często. "U jednego na trzech chorych dochodzi do rozwoju
powikłań. Są one szczególnie częste wśród dzieci do 5 lat i dorosłych powyżej 20 lat. Najczęściej dochodzi do:

Odra jest najbardziej niebezpieczna dla dzieci do 5 lat oraz osób z zaburzeniami
układu odporności.

Świnka: choroba i jej przebieg

Świnka (nagminne zapalenie ślinianek przyusznych) to wirusowa choroba zakaźna. Infekcja przenosi się drogą kropelkową lub poprzez kontakt z przedmiotami skażonymi wydzieliną z gardła chorej osoby. Objawy występują zwykle po 17-18 dniach od infekcji:

Jeszcze do niedawna świnka dziesiątkowała klasy w szkołach podstawowych. Epidemie występowały co 3-4 lata. W Polsce szczepienia obowiązkowe przeciwko śwince rozpoczęto w 2004 r. Dzięki nim zachorowalność na świnkę drastycznie spadła.

Szczepionka jednoskładnikowa przeciwko tej chorobie nie jest dostępna. Dlatego szczepienie ochronne przeciwko śwince podaje się w postaci szczepionki MMR.

Różyczka: zachorowalność wśród dzieci

Różyczka jest wirusową choroba zakaźną, która może się przenosić tylko między ludźmi. Infekcja przenosi się drogą kropelkową. Różyczka u dzieci najczęściej przebiega łagodnie lub bezobjawowo.

Na cięższy przebieg choroby narażeni są głównie dorośli. Objawy występują zwykle po 14 – 21 dniach od infekcji. Są to:

Poważnymi powikłaniami różyczki są zapalenie spojówek, bóle mięśniowe oraz małopłytkowość i zapalenie mózgu występujące bardzo rzadko.

Różyczka stanowi poważne zagrożenie dla ciężarnych, prowadząc do ciężkich uszkodzeń płodu. Dlatego tak ważne jest niepomijanie szczepień ochronnych u dziewczynek.

Ryzyko rozwoju wad wrodzonych zależy od okresu ciąży, w którym kobieta zachoruje na różyczkę i jest najwyższe w pierwszym trymestrze ciąży. Typowo dochodzi do poronienia lub urodzenia dziecka z wadami słuchu, wzroku, serca, problemów z rozwojem mowy, upośledzeniem umysłowym, deformacjami i ubytkami kości.

Czy szczepienie MMR jest bezpieczne?

W przypadku każdego leku czy szczepionki zawsze istnieje pewne prawdopodobieństwo wystąpienia objawów niepożądanych. Jeśli chodzi o szczepionki przeciw odrze, śwince, różyczc są to:

Szczepionka MMR: przeciwskazania

Przeciwskazaniami do podania łączonej szczepionki są:

Szczepionka MMR jest szczepionką bezpieczną. Po jej podaniu mogą wystąpić miejscowe odczyny poszczepienne, jednak silne reakcje anafilaktyczne występują bardzo rzadko.

Szczepionka odra, świnka, różyczka a autyzm

Ruchy antyszczepionkowe upowszechniają tezę, jakoby szczepienie MMR wiązało się z wystąpieniem u dzieci autyzmu. Warto podkreślić, że to mit, a pogląd o rzekomym wywoływaniu autyzmu szczepionką na odrę, świnkę i różyczkę nigdy nie został w żaden medyczny sposób potwierdzony.

Związek szczepionek z autyzmem: fałszerstwo

Jak podaje Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego: "Dyskusja dotycząca domniemanego związku między podawaniem szczepionek, a rozwojem autyzmu u szczepionych dzieci toczy się od 1998 roku. Opublikowano wówczas artykuł w prestiżowym czasopiśmie naukowym Lancet, w którym autor próbował wykazać, że istnieje powiązanie między zaszczepieniem przeciw odrze, śwince i różyczce (MMR) a rozwojem autyzmu u dzieci. Z czasem okazało się, że opisane w artykule badania były nierzetelne, a autorowi artykułu udowodniono oszustwo. W czasopiśmie umieszczono sprostowanie, a artykuł wycofano z archiwum czasopisma. Niestety, przeciwnicy szczepień od lat posługują się tym argumentem ignorując wiarygodne dowody naukowe".

Niestety pomimo ponad 15 lat badań prowadzonych przez badaczy na całym świecie, w których przedstawiane są niezaprzeczalne dowody, że szczepionka MMR nie powoduje autyzmu, wielu rodziców wierzy w nieprawdziwe informacje na ten temat rozpowszechniane w Internecie i nie zgadza się na szczepienia swoich dzieci.

Szczepionka na odrę, świnkę, różyczkę - dlaczego trzeba szczepić?

Szczepionka MMR jest bardzo ważnym elementem profilaktyki w Polsce, jak i w wielu innych krajach. Wszystkie trzy choroby, których dotyczą szczepienia MMR, są zakaźne i stosunkowo łatwo się nimi zarazić, jeśli dana osoba nie była szczepiona. Wówczas charakteryzują się ciężkim przebiegiem. Wczesna profilaktyka odry, świnki i różyczki, polegająca na stosowaniu szczepień ochronnych, pozwoliła na zdecydowane zredukowanie w Polsce liczby zachorowań na odrę, świnkę i różyczkę w przypadku dzieci i osób dorosłych.

Konsultacja: Roksana Zawacka - pediatra, Klinika Pediatrii, Hematologii i Onkologii - Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu - Szpital Uniwersytecki im. dr Antoniego Jurasza w Bydgoszczy

Źródło: pzh.gov.pl