Miesiączka nie powinna boleć. Miliony kobiet wybiera cierpienie, zamiast wizyty u lekarza
Cykl miesiączkowy różnych kobiet może być nieco inny. Za to każdy z nich rządzi się podobnymi sprawami. Dobrze zatem znać fazy cyklu miesiączkowego oraz jego zaburzenia, szczególnie jeśli chcemy w niedługim czasie zajść w ciążę.
- Cykl miesiączkowy to coś więcej niż tylko krwawienie co ok. 30 dni.
- W czasie pełnego miesiąca organizm kobiety wykonuje potężną pracę, której efektem jest stworzenie optymalnych warunków dla zarodka.
- Prawidłowość cyklu miesiączkowego zależy od wielu czynników, a jego zaburzeń nigdy nie wolno ignorować.
Cykl miesiączkowy: co to jest?
Cykl miesiączkowy to zwykle 28-dniowy krąg przemian w obrębie macicy i jajników, mający doprowadzić do zajścia w ciążę. Zwykle trwa około 4 tygodni, ale w zależności od stylu życia, diety czy zdrowia kobiety jego fazy mogą wydłużać się lub skracać.Cykl miesiączkowy nierozerwalnie powiązany jest ze stężeniem hormonów płciowych i regulowany przez system nerwowo-hormonalny. Chociaż jego nazwa wskazuje na miesiączkę, jako centrum, to najważniejszą fazą cyklu menstruacyjnego jest jajeczkowanie, które wypada w okolicach 14 dnia przemian.
W czasie cyklu menstruacyjnego błona śluzowa macicy obrasta w dodatkowe warstwy, które mają stworzyć warunki odpowiednie do zapłodnionej komórki jajowej. Jeśli nie dojdzie do połączenia jajeczka z plemnikiem, błona zaczyna łuszczyć się, co wiąże się z krwawieniem zwanym miesiączką.
Pierwszy cykl miesiączkowy dziewczynki przechodzą w okolicach 13.-16. roku życia. W początkowych okresach menstruacje bywają nieregularne. Cykle przemian u kobiet trwają aż do okresu pokwitania, który występuje u nich pomiędzy 45. a 55. rokiem życia.
Fazy cyklu miesiączkowego: kolejność
KrwawienieCykl liczymy od pierwszego dnia krwawienia. Zazwyczaj trwa od 5 do 7 dni, to czas na złuszczenie się błony śluzowej w macicy, w której nie zagnieździło się jajeczko. To także czas, gdy kobiety są drażliwe, mają obolałe piersi, zmiany nastrojów, bóle brzucha i towarzyszy im kiepskie samopoczucie. W tym czasie szansa na zajście w ciążę spada praktycznie do zera, dlatego lekarze nazywają ten czas okresem niepłodności.
Faza pęcherzykowa - niepłodna
Następnie zaczyna się faza pęcherzykowa lub nazywana przez ginekologów - folikularną lub proliferacyjna. Jej zadaniem jest odnowienie błony śluzowej macicy i przygotowanie jej do możliwego zapłodnienia, w taki sposób aby zapłodniona komórka jajowa mogła się w niej zagnieździć. W tym czasie dojrzewa także pęcherzyk Graafa, którego zadaniem jest wytwarzanie hormonów powodujących zwiększenie ilości śluzu szyjkowego płodnego. Tym hormonem są estrogeny.
Ciężko jednoznacznie określić czas trwania tej fazy, ale szacuje się, że to od 8 do 11 dni. W bardziej regularnych cyklach, czyli trwających 28 dni, to zazwyczaj 9 dni. Śluz w macicy staje się wtedy wodnisty i znacząco większej ilości wydostaje się na zewnątrz, dlatego na ten czas warto zaopatrzyć się we wkładki higieniczne.
Faza pęcherzykowa - płodna
Kolejny etap cyklu, czyli dni kiedy szansa na zapłodnienie jest znacznie większa. Ta faza ma bardzo charakterystyczne objawy. Zmienia się kolor i konsystencja śluzu, temperatura ciała jest podwyższona, a kobieta może odczuwać większą ochotę na współżycie. Sprawdź, czy masz dni płodne - obliczysz je tu: kalkulator dni płodnych.
Faza owulacyjna
Warto kontrolować swoje ciało, gdy zależy nam na zajściu w ciążę. Ta faza jest bardzo krótka i trwa jedynie 1 dzień. Pęcherzyk Graafa pęka i uwalnia komórkę jajową, która jest już dojrzała i gotowa do zapłodnienia. Znajduje się ona w jajowodzie. Owulacja przypada na ok. 10 - 14 dzień przed spodziewanym dniem cyklu miesiączkowego. Po tym dniu szanse na zapłodnienie są jeszcze przez kilkadziesiąt godzin. Komórka jajowa po ok. 12 godzinach zaczyna obumierać, a 36 godzin później nie jest już zdolna do zapłodnienia. Po tym następują dni niepłodne.
Faza lutealna
Nazywana inaczej fazą ciałka żółtego, czyli ostatnim etapem cyklu. Jak już wspominaliśmy trwa ok. 10 - 14 dni i kończy się krwawieniem. W tym czasie na organizm kobiety oddziałuje hormon progesteron - to on powoduje dalsze rośniecie i rozpulchnianie błony śluzowej macicy, która ma być gotowa na zagnieżdżenie się jajeczka. Gdy to jedna nie nastąpi, ciałko żółte zanika, a cykl zatacza krąg i zaczyna się od nowa. W tej fazie szanse na zajście w ciążę są minimalne.
To także czas, gdy pojawia się zespół napięcia przedmiesiączkowego. Kobieta może czuć się obrzęknięta, a jej nastrój jest zmienny. Wszystkiemu winne są wahania hormonów, które wpływają na organizm kobiety. Najczęściej pojawiają się bóle podbrzusza, senność, wzmożony apetyt i obrzęknięte piersi. Po zakończeniu tej fazy wszystkie objawy znikają.
Zaburzenia cyklu miesiączkowego
Uznaje się, że zdrowy cykl miesiączkowy tyrwa 21–35 dni. Taki okres jego trwania świadczy o dobrym stanie zdrowia i poprawnej gospodarce hormonalnej organizmu kobiety. Szacuje się, że nieprawidłowości w przebiegu cyklu dotykają nawet co 5. kobietę. Do najczęstszych zaburzeń cyklu manstruacyjnego zaliczają się:- nieregularność cykli,
- nadmierna obfitość krwawień,
- nasilony ból w podbrzuszu.
Jednak spektrum zaburzeń cyklu miesiączkowego może być o wiele więcej.
Brak miesiączki
Ocenia się, że w wieku rozrodczym najczęstszym powodem niewystępowania krwawień miesięcznym może być ciąża. Poza tym brak miesiączki może być spowodowany także:
- choroba ogólnoustrojową,
- nieprawidłowością w budowie anatomicznej,
- zaburzeniami gospodarki hormonalnej,
- zaburzeniami odżywiania,
- uprawianiem sportu wyczynowego,
- stresem,
- przyjmowaniem niektórych leków.
Nadmierne krwawienie: miesiączki krwotoczne
Bardzo obfite krwawienia wystepujące w czasie cyklu menstruacyjnego także zaliczają się do medycznie uznanych zaburzeń miesiączkowania. Uważa się, że o miesiączce krwotocznej możemy mówić, jeśli ilość upływającej krwi w cyklu przekracza 80 ml. Przczynami menorrhagii, jak zwane jest nadmierne krwawienia są:
- polipy,
- mięśniaki,
- adenomioza,czyli pochodna endometriozy,
- rak endometrium,
- dysfunkcja jajników,
- zaburzenia krzepnięcia,
- zmiany czynnościowe w endometrium,
- przyjmowanie leków przeciwkrzepliwych.
Obfite miesiączki oraz przedłużające się krwawienia powinny być za każdy razem konsultowane z ginekologiem. Nieleczone nadmierne krawienie może prowadzić nawet do anemii.
Bolesne miesiączkowanie
Wbrew temu, co kobiety sobie czasami powtarzają, miesiączkowanie nie powinno być bolesne. Jeśli tak jest, a dyskomfort związany ze skurczami macicy utrudnia normalne funkcjonowanie, niezbędna jest konsultacja z ginekologiem.
Przyczyny bolesnego miesiączkowania:
- endometrioza,
- stany zapalne miednicy mniejszej,
- mięśniaki,
- polipy trzonu macicy,
- guzy przydatków,
- adenomioza,
- zrosty występujące w macicy.
Na ból miesiączkowy mają także wpływ używki (nikotyna) i stres. Bolesne miesiączkowania mogą występować pierwotnie lub wtórnie. W pierwszym przypadku ocenia się, że ból towarzyszył pacjentce od pierwszego cyklu. Wtórne bolesne miesiączkowanie występuje wtedy, gdy po latach menstruacji kobieta uskarża się na ból.
Zbyt rzadkie miesiączkowanie
Nie tylko nadmierne krwawienia i bolesne miesiączki zaliczają się do zaburzeń cyklu miesiączkowego. Zbyt rzadkie i skąpe menstruacje to również problem wielu kobiet.
Do przyczyn zbyt rzadkiego miesiączkowania zalicza się:
- zaburzenia dotyczące masy ciała,
- choroby przewlekłe,
- ciąża urojona,
- niewydolność jajników,
- zespół policystycznych jajników (PCOS),
- hiperprolaktynemia.
Niezależnie od przyczyny i typu zaburzenia cyklu miesiączkowego niezbędna jest konsultacja lekarska. Kobiety zbyt często godzą się na bolesne miesiączkowanie oraz same radzą sobie z nadmiernym krwawieniem, zamiast szukać pomocy specjalisty.