• Owulacja to inaczej jajeczkowanie - proces, który zachodzi w układzie rozrodczym co miesiąc w cyklu miesiączkowym.
• Owulacja jest zazwyczaj w połowie cyklu miesiączkowego. Zawsze przed owulacją, w jej trakcie i kilka dni po, kobieta ma dni płodne.
• Owulację i dni płodne wyznaczysz stosując metody obserwacji śluzu lub temperatury ciała. Skuteczną metodą wyznaczania owulacji są również apteczne testy owulacyjne.

Owulacja – co to?

Owulacja, czyli inaczej jajeczkowanie, to proces, który zachodzi w ciele zdrowej kobiety co miesiąc. Polega on na tym, że dojrzała komórka jajowa zostaje uwolniona do jajowodu, by mogła być zapłodniona. Dzięki znajomości swojego kalendarza dni płodnych i indywidualnej owulacji można skutecznie zaplanować starania o ciążę lub wprost przeciwnie – zapobiegać jej.

Podczas starań o ciążę, trzeba ustalić, kiedy jest owulacja, by obliczyć kiedy są dni płodne i by móc w konkretnych dniach współżyć – to zwiększa szanse na zajście w ciążę. Owulacja zależna jest indywidualnie od organizmu każdej kobiety – niektóre mają cykl miesięczny 28-dniowy, a inne 32-dniowy i zależnie od tego można obliczyć, kiedy są dni płodne.

Jajeczkowanie, czyli uwolnienie do jajowodu komórki jajowej to szczyt cyklu miesiączkowego. Jeśli w tym czasie dojrzała komórka jajowa spotka plemnik, dojdzie do ich połączenia i kobieta zajdzie w ciążę.

Objawy owulacji

Do podstawowych objawów jajeczkowania należą te, na podstawie których wyznaczane są także dni płodne kobiety. To oznacza, że objawem owulacji jest:

• podwyższona temperatura ciała (przed owulacją, w trakcie i po niej) o ok. 0,2 stopnia Celsjusza
• śluz z pochwy staje się ciągnący, szklisty i ma konsystencję kurzego białka
• ból owulacyjny - specyficzne kłucie w okolicy jajnika, z którego uwalnia się dojrzała komórka jajowa. Czasem z bólem może występować plamienie owulacyjne, czyli śladowe ilości krwi - smużki różowe, czerwonawe lub brunatnoczerwone.

Kiedy jest owulacja i ile trwa?

Owulacja zależna jest od tego, jak wygląda miesięczny cykl kobiety. Dużo łatwiej to określić u kobiet, które mają regularne miesiączki np. co 28 dni. U kobiety, z takim cyklem, owulacja wypada średnio w połowie cyklu - między 13. a 15. dniem od rozpoczęcia miesiączki.

Zanim nastąpi owulacja, jest ok. 5 dni płodnych, podczas których można starać się o zajście w ciążę. Wszystko dlatego, że plemniki w sprzyjających warunkach kobiecych narządów rodnych są w stanie przeżyć nawet kilka dni (czyli także "poczekać" na komórkę jajową, która uwolni się dopiero za 4-5 dni). Biorąc pod uwagę żywotność plemników, dni płodne mogą przedłużyć się także do ok. 4 dni po owulacji.

Śluz podczas owulacji

Śluz podczas owulacji zmienia się i jest inny niż przez całą resztę cyklu miesięcznego. W związku z tym jest jednym z objawów owulacji i na podstawie obserwacji śluzu można wyznaczyć kiedy jest owulacja i obliczyć dni płodne. Śluz zaraz po miesiączce jest gęsty, ścisły i ma białawy kolor (jest na tyle gęsty, że nie przepuszcza plemników).

Podczas owulacji zmienia się na bardziej rozrzedzony, kleisty i przezroczysty - przypomina nieco białko jajka kurzego. Jeśli będziesz prowadzić obserwacje śluzu wraz z zapisywaniem w kalendarzu jego wygląd, będziesz mogła na podstawie swoich obserwacji wyliczyć, kiedy mniej więcej co miesiąc występuje u ciebie owulacja.

Cykl może być jednak zaburzony m.in. przez stres, zmiany nawyków, a także jeśli przeszłaś w ciągu miesiąca antybiotykoterapię lub brałaś inne leki.

Plamienie owulacyjne

Owulacja daje objawy, które może u siebie zaobserwować każda kobieta, jeśli będzie uważna na takie rzeczy jak zmiana temperatury, zmiana śluzu czy ból w podbrzuszu. Oprócz objawów, które już zostały opisane powyżej, owulacji może towarzyszyć plamienie śródcykliczne, czyli plamienie owulacyjne. Jest ono związane z pęknięciem pęcherzyka Graafa i uwolnieniem się dojrzałej komórki jajowej do jajowodu.

Często plamienie owulacyjne związane jest też ze spadkiem poziomu estrogenu po uwolnieniu komórki jajowej i złuszczaniu się błony śluzowej macicy. W tym momencie kobieta może mieć plamienie, które świadczy o tym, że jajeczkowanie w jej ciele właśnie się odbywa. Plamienie owulacyjne to najczęściej śladowe ilości krwi na bieliźnie - smużki śluzu z krwią najczęściej mają kolor

Test na owulację

Oprócz tradycyjnych metod wyliczania dni płodnych i kalkulatora dni płodnych, to kiedy następuje owulacja, można obliczyć za pomocą komputerów cyklu i testów owulacyjnych. Zależnie od tego, ile trwa nasz cykl, owulacja przypadnie w innym dniu. Jeśli mamy 28-dniowy cykl, owulacja zacznie się ok. 11.-13. dnia cyklu. W przypadku kobiet z dłuższym cyklem miesiączkowym jajeczkowanie może nastąpić dopiero 18 dnia cyklu.

Test owulacyjny to test z apteki, który działa na podobnej zasadzie, jak test ciążowy - bada stężenie hormonów odpowiedzialnych za owulację za pomocą próbki moczu. Jeśli test owulacyjny ma pozytywny wynik, a kobieta stara się o ciążę, zalecane jest współżycie w ciągu kolejnych 12-36 godzin. Test na owulację bada w moczu stężenie hormonu LH (hormonu luteinizującego, lutropiny), której najwyższy poziom jest wtedy, gdy dochodzi do owulacji.

Poziom lutropiny gwałtownie wzrasta ok. 24-48 godzin przed jajeczkowaniem i w czasie owulacji jest on najwyższy w całym cyklu - trwa ok. 3 dni, a po tym czasie zaczyna powoli spadać. Jeśli chorujesz na zespół policystycznych jajników, test owulacyjny nie będzie działał u ciebie prawidłowo, ponieważ przy tej chorobie poziom LH może być wysoki kilka razy w ciągu cyklu miesiączkowego.