Zacznę od złożenia samokrytyki. Mam najwyraźniej jakiś nienaprawialny defekt, który sprawia, że trudno mi zapamiętać, jakie grupy wiekowe należą do danego pokolenia. Te wszystkie zetki, iksy, igreki, milenialsi – dla mnie to jedno i to samo, nie ogarniam i mimo świadomego wysiłku nie zapamiętuję, kto jest kim. Sama też nie mam pojęcia, do której z tych grup się zaliczam, choć wszystko wskazuje na to, że po prostu jestem boomerem...

Ale oto pojawiło się światełko w moim tunelu ignorancji, bo do głosu doszło pokolenie alfa, czyli dzieciaki urodzone między 2010 rokiem a teraz. Nazwane "alfa", na pierwszą literę alfabetu, bo to pierwsze pełne pokolenie urodzone w tym tysiącleciu. Mój syn jest alfą, więc to też nieco ułatwia mi zapamiętanie. 

Różnica polega też na tym, że tym razem mamy literę alfabetu greckiego, a nie łacińskiego. Ma to dodatkowo podkreślać, że pokolenie alfa jest całkiem nowe i inne, żyjące w zupełnie odmienionym świecie.

Jakie są alfy?

Skoro najstarsi przedstawiciele pokolenia alfa mają po 13 lat, czy mogą już kreować rzeczywistość? Okazuje się, że tak, a wbrew przyjętemu podejściu, że dzisiejsza młodzież to same kłopoty, a kiedyś to dzieciaki były lepsze (grzeczniejsze/mądrzejsze/bardziej pracowite – niepotrzebne skreślić), to właśnie alfy mają szansę stać się pokoleniem wyjątkowych ludzi. 

Już możemy zaobserwować, że są inkluzywne, altruistyczne, proekologiczne, zainteresowane światowymi wydarzeniami. Oraz, rzecz jasna, mocno zdigitalizowane, żyjące przez dużą część doby w świecie elektroniki i internetu.

7 trendów, którymi żyje pokolenie alfa

Co tak naprawdę lubią alfy, poza robloksem, minecraftem i skibidi toilets? Portal PureWow zebrał informacje od rodziców wychowujących alfy i ułożył listę 7 trendów, którymi żyje to pokolenie. A że mogę to zweryfikować, obserwując syna, jego znajomych i dzieci przyjaciół, uważam, że ta lista jest bardzo trafna. Też to widzicie u swoich dzieci?

1. Język neutralny płciowo

Pojęcie płci staje się coraz bardziej płynne z każdym pokoleniem, a wielu rodziców, z którymi rozmawiali dziennikarze PureWow, zauważyło, że ich dzieci proszą o zwracanie się do nich preferowanymi zaimkami. Coraz mniej dziwi też, że młodzi sięgają po zaimki niebinarne lub w swoich opisach w internecie określają, jakich zaimków używają. 

Jest to szczególnie widoczne u młodzieży z pokolenia Z, które to na skalę niespotykaną wcześniej jawnie identyfikuje się jako osoby trans lub niebinarne. Alfy na razie są w wieku od 0 do 13 lat, ale można śmiało założyć, że będzie to przybierać na sile. Sama znam kilkanaście osób w wieku nastoletnim, które zmieniły zaimki płciowe lub utożsamiają się z płcią inną niż oznaczona przy urodzeniu. 

2. Pochwała różnorodności

Pokolenie alfa ma szansę wyrosnąć na najbardziej tolerancyjne spośród dotychczasowych generacji. Widać to już w bajkach i filmach, które jego młodzi przedstawiciele oglądają czy w książkach, które czytają. Nawet w Śwince Peppie i bajce "Tomek i Przyjaciele" pojawiają się przedstawiciele LGBTQ+, w literaturze dziecięcej także ich nie brakuje, podobnie jak przedstawiania różnych modeli rodzin. To także pokolenie, które najprawdopodobniej będzie mniej rasistowskie i jeszcze bardziej kosmopolityczne. 

– W wyniku wychowania i świata informacji, do których mają dostęp za pośrednictwem technologii, pokolenie alfa charakteryzuje się zwiększoną świadomością i akceptacją różnorodnych ludzi, perspektyw i tożsamości. Są bardziej nastawieni na sprawiedliwość i świadomi społecznie niż jakiekolwiek poprzednie pokolenie i nie mogę się doczekać, aż zobaczę, w jaki pozytywny sposób zmienią nasze społeczeństwo, gdy dorosną – mówi w PureWow Taraneh Arhamsadr, współzałożycielka Piper+Enza, wydawnictwa skupiającego się na wspieraniu dzieci i rodzin z pokolenia alfa.

3. Wszystko, co cyfrowe

To właściwie wizytówka pokolenia alfa, żyjącego w świecie nowoczesnej technologii. Już roczne dzieci potrafią scrollować telefon, a widok kilkulatka sprawnie obsługującego tablet (lub tłumaczącego obsługę smartfona dziadkom!) nikogo nie dziwi. 

Warto jednak pamiętać, że cyfrowy świat w przypadku generacji alfa to nie tylko rozrywka i kontakty towarzyskie, ale także interesujący i interaktywny sposób uczenia się do szkoły, rozwoju osobistego, zdobywania wiedzy o świecie. Po pandemii, kiedy uczniowie byli zmuszeni do korzystania z komputerów podczas nauki online, wiele z używanych wtedy rozwiązań nadal pozostaje w użyciu. Elektroniczne podręczniki, aplikacje do nauki, powtórki materiału w formie quizów online – to wszystko jest już codziennością w szkołach.

4. Szachy

Naprawdę! Jakkolwiek zadziwiające to może się nam wydawać, współczesne dzieci wykazują zwiększone zainteresowanie grą w szachy (lubią też inne gry planszowe). Całkiem niedawno rozmawiałam o tym z mamą 13-latka, mieszkającą w innym mieście niż ja z moim synem, i okazało się, że w szkole jej dziecka też panuje moda na szachy. Mój syn spędza naprawdę wiele czasu, rozpracowując różne szachowe posunięcia, zarówno na analogowej szachownicy, jak i w internecie. Czyta nawet książki na ten temat. Jego koledzy także.

Ucieszyło mnie to, że szachy znalazły się też w zestawieniu PureWow, bo wygląda na to, że to trend globalny. Podejrzewam, że wpływ na rozwój tego zainteresowania wśród dzieciaków mogła mieć popularność serialu "Gambit królowej", ale też moda na intelektualne wyzwania.

5. Troska o planetę i klimat

Greta Thunberg nieźle namieszała w świecie idoli młodzieży. Ale już w pokoleniu alfa wyraźnie dostrzegalna jest troska o środowisko i zwiększona świadomość ekologiczna. Niestety można też zauważyć zwiększony lęk o przyszłość planety, spowodowany zmianami klimatycznymi. Piszę niestety, bo mimo że zainteresowanie tym tematem napawa optymizmem, musimy pamiętać o kruchej psychice dzieci i zwiększającej się liczbie młodych ludzi cierpiących na zaburzenia lękowe. 

Małe dziecko, a to największa część pokolenia alfa, może łatwo przestraszyć się, że świat zaraz zniknie, dlatego nie możemy bagatelizować tych obaw. Podstawowym obowiązkiem rodziców jest w tym przypadku mądra rozmowa z dziećmi, niepodsycanie tego lęku, lecz ukierunkowanie dziecka na proekologiczne działania. 

PS Wśród zagrożeń dla świata, które w ankiecie Amnesty International wymienili młodzi ludzie w wieku 18-25 (zetki, sprawdziłam!), na pierwszym miejscu plasują się zmiany klimatycznie, następnie zanieczyszczenie środowiska i terroryzm.

6. Uważność

Po trudnym czasie pandemii wyjątkowo ważne staje się dla ludzi praktykowanie jakiegoś rodzaju uważności, technik radzenia sobie ze stresem. Coraz większą popularnością cieszą się mindfulness, medytacja, joga, codzienne afirmacje. 

Nic więc dziwnego, że pokolenie alfa zdaje się podążać tym tropem. Popularność antystresowych zabawek, często używanych w czasie lekcji, książek z terapeutycznymi bajkami, ćwiczeniami samoregulacji i treningi uważności, zajęcia jogi dla najmłodszych – to wszystko wpisuje się w ten trend. 

"Wiąże się to z priorytetowym traktowaniem zdrowia psychicznego. Grupa Insights Cassandra opublikowała niedawno raport z badania Gen Alpha: Generation Infinite i odkryła, że ​​59 procent ankietowanych dzieci w wieku od 7 do 12 lat zgadza się, że zdrowie psychiczne to duży problem, a 62 procent twierdzi, że ich szkoła powinna bardziej skupiać się na edukacji w zakresie zdrowia psychicznego niż na wychowaniu fizycznym" – czytamy w PureWow. 

7. A na koniec: emocje

Dodałabym jeszcze umiejętność mówienia o emocjach i rozpoznawania ich. Zrozumienie dla problemów psychicznych, terapii, przyjmowania leków, otwarte mówienie o uczuciach, są bardzo charakterystyczne dla pokolenia alfa. Dzieci wiedzą już, że wszystkie emocje są potrzebne, uczą się ich nazywania i wyrażania.

Drugoklasistka, córka mojej znajomej, oznajmiła jej pewnego dnia: – Mamo, nie ma złych emocji, wszystkie są dobre i potrzebne.

Ta sama dziewczynka mówi też: – Moje emocje są jak bańki mydlane, jak jest jedna albo dwie, to są ładne, ale jak jest ich tak bardzo dużo, to zatykają nos, aż nie można oddychać.

Pewna znajoma 8-latka powiedziała z kolei do swojej nowej koleżanki: – Często chodzę sobie do pani pedagog, bo mam problem z płakaniem, wiesz?

– Może to pokolenie alfa nie będzie takie straszne? – podsumowała to moja koleżanka, a ja przyznałam jej rację. Myślę, że to pokolenie ma szansę wyrosnąć na wspaniałych i troskliwych dorosłych. Jak żadne wcześniejsze!