Prześwietliłyśmy kraje i wiemy, dokąd kupić bilet! Oto miejsca, gdzie kobietom żyje się najlepiej
"Nie chcę tu żyć" — to słowa, które coraz częściej padają z ust Polek. Determinuje je nie tylko ostatnio zaostrzone prawo aborcyjne, ale także nierówność płci, niesprawiedliwe wynagradzanie kobiet względem mężczyzn i pozostawiająca wiele do życzenia pomoc medyczna dla matek i dzieci, a także publiczny system edukacji. Oto nasz ranking krajów najlepszych do życia dla kobiet, do których chciałybyśmy się przenieść.
Ranking najlepszych krajów do życia dla kobiet
Rankingi krajów najlepszych do życia dla kobiet biorą pod uwagę różne wytyczne wpływające na jakość życia mieszkanek danego państwa. Faktem jest, że w pierwszej 10 zazwyczaj znajdują się te same państwa... Nie u nas.
Przeanalizowałyśmy, co jest ważne dla nas: jakie wartości, idee, możliwości i stworzyłyśmy własny ranking krajów najlepszych do życia dla polskich kobiet.
— Dania
— Kanada
— Niemcy
— Hiszpania
W Danii, którą sklasyfikowałyśmy na pierwszym miejscu mieszka ok. 40 tys. Polek i Polaków i to jej, jako zwycieżczyni poświęcamy w artykule najwięcej uwagi. Na życie w Kanadzie zdecydowało się ponad 1,1 mln, a w Niemczech nawet 2 mln. Dlaczego te kraje mogą okazać się najlepszymi do życia?
Hiszpania
Najpierw przyjrzyjmy się Hiszpanii... Historia legalizacji aborcji w Hiszpanii mogłaby być dla Polek doskonałym przykładem, jak wywalczyć prawo wyboru. Dziesiątki lat Hiszpanie dochodzili do tego, by znieść wpływy Kościoła i by kobiety miały prawo do decydowania. W 2010 roku weszły przepisy, które umożliwiają przerwanie ciąży do 14. tygodnia.
Poza tym Hiszpania będzie najlepszym miejscem do życia na emeryturze. Pod tym względem w rankingu US News zajmuje 4 miejsce.
Po kryzysie w 2008 roku, ceny nieruchomości spadły w Hiszpanii aż o 40 proc. Najtańszym miejscem na kupno nieruchomości na emeryturę jest Walencja. Tam 60m2 może kosztować nawet jedynie 70 tys. euro. Więc na tzw. stare lata, można cieszyć się własną posiadłością, wiecznym słońcem i widokiem na wspaniały krajobraz.
Niemcy
Choć w największych rankingach Niemcy raczej nie wchodzą na podium najlepszych krajów do życia dla kobiet, to inaczej ma to się w sytuacji, jeśli dodamy "dla polskich kobiet". To kraj bardzo rozwinięty, który jest pierwszy w kategorii US News "Przedsiębiorczość". Choć Polacy Niemcy wciąż traktują z dystansem ze względu na historię, to mieszkają tam 2 mln naszych obywateli.
Po pierwsze ogromną dogodnością jest odległość od rodzinnego domu. Ze względu na tak liczne zamieszkanie Niemiec przez Polaków powstało tam wiele miejsc kultury, nauki, rozrywki, prowadzonych w języku polskim. Oferują wysoki pakiet świadczeń socjalnych, wyjątkowo dobrze rozwinięty rynek pracy oraz system edukacji i zdrowia publicznego.
Kwestia aborcji w Niemczech jest już bardziej regulowana niż m.in. w Kanadzie. Możliwa jest w 2 przypadkach – zagrożenia życia, zdrowia matki lub w wyniku gwałtu. Kobieta może dokonać również aborcji w trakcie pierwszych 12 tygodni ciąży, ale musi wcześniej obowiazkowo dobyać rozmowę z lekarzem. Według tamtejszego prawa, między wizytą u specjalisty, a zabiegiem musza minąc trzy dni.
Kanada
Na drugim miejscu uplasowała się Kanada. Ten kraj wyróżnia również hojny urlop rodzicielski. Kobiety mają prawo do 17 tygodni urlopu macierzyńskiego. Jeżeli oboje rodzice opiekują się noworodkiem lub nowo adoptowanym dzieckiem, przysługuje im łączny okres urlopu rodzicielskiego nie dłuższy niż 63 tygodnie.
Co więcej, Kanada znana jest ze swej tolerancji dla wielokulturowości, a więc kobieta nie musiałaby się obawiać, że musiałaby podporządkować swoją kulturę i sposób życia do zwyczajów panujących w tym kraju. Miałaby pełną swobodę przekazywania dziecku wartości i praktyk, jakie są dla niej ważne. W państwie rządzonym przez Justina Trudeau nie ma też żadnych szczegółowych ograniczeń prawnych dotyczących aborcji, co jest ewenementem na skalę światową.
Dania
Dania w corocznym rankingu US News krajów najlepszych do życia dla kobiet często zajmuje miejsca na podium, a w 2020 roku zdobywa w tej kategorii złoto. Trudno zdegradować "skandynawską utopię" na niższe miejsce, bo rzeczywiście Polki, mieszkankom Danii w wielu kwestiach mogą pozazdrościć. Żeby zweryfikować statystyki i informacje z zagranicznych źródeł o wspaniałości tego kraju porozmawialiśmy z duńską adwokat i Polką żyjącą w Danii Dominiką Prokop.
Aborcja w Danii
Co ma Dania, czego pragną dziś najbardziej Polki? Prawo wyboru i m.in. legalną aborcję do 12 tygodnia ciąży. Jak w każdym kraju i tam są środowiska, które z tym prawem się nie zgadzają. Dominika Prokop wskazuje, dlaczego rząd Pani Premier Mette Frederiksen z sześcioma innymi kobietami ministrami uważa, iż takie prawo musi być gwarantowane.
— Aborcja jest legalna w Danii od 1973 roku i można jej dokonać na koszt państwa. Po 12 tygodniu ciąży też można dokonać aborcji w przypadku stwierdzenia poważnej wady. W Danii również są siły, które mówią o ograniczeniu aborcji. Jednak politycy zdają sobie sprawę z tego, że jeśli ktoś ma pieniądze, dokonałby zabiegu gdzieś indziej — bezpiecznie, ale mniej zamożni ludzie zgłoszą się w nieodpowiednie, nielegalne miejsca i będą zmuszeni dokonać aborcji w sposób niebezpieczny czy niehigieniczny — tłumaczy duńska adwokat Dominika Prokop.
Możliwe, że właśnie biorąc pod uwagę te przykre okoliczności, duńscy politycy wszczęli działania, by wesprzeć w tej kwestii Polki. Po wyroku TK pracują nad tym, by umożliwić mieszkankom naszego kraju dostęp do bezpiecznej aborcji w Danii.
Opieka nad matką i dzieckiem w Danii
Dania szczególną opieką i pomocą otacza też kobiety w ciąży i przyszłe matki. To jeden z tych wyznaczników, który ma ogromne znaczenie w rankingu krajów najlepszych do życia dla kobiet. Dania pod względem długości urlopu rodzicielskiego jest jednym z najbardziej hojnych państw w UE. Obojgu rodzicom przysługują nawet 52 tygodnie. Dla porównania w Polsce są to 32 tygodnie.
Co więcej, jak wskazuje Dominika Prokop, w Danii nie sposób usłyszeć o tzw. przemocy ginekologicznej i położniczej. W Polsce głośne incydenty poniżania kobiet na porodówkach pojawiają się niemal każdego roku i w celu ograniczania tej patologii powstała specjalna Fundacja Rodzić po Ludzku, która wychwytuje nieprawidłowości na oddziałach.
— Opieka zdrowotna nad matką i dzieckiem działa tutaj bardzo dobra i jest opłacana przez państwo. Jeżeli chodzi o zaopiekowanie kobiety w ciąży, bardzo rzadko pojawiają się niepokojące przypadki. Na studia położnicze w Danii trudno jest się dostać i ludzie chcą tam pracować, bo na oddziałach tych panuje atmosfera szczęścia. Jednak pojawia się coraz więcej głosów, że medycy muszą przysłowiowo szybciej biegać, bo mają więcej pracy. To jest już problem polityczny — tłumaczy prawniczka.
Praca i studia kobiety w ciąży a prawo w Danii
Kobieta w ciąży studiując lub pracując, nie musi się obawiać o to, że sobie nie poradzi finansowo, będzie musiała zrezygnować z edukacji lub zostanie zwolniona przez pracodawcę. Ciąża podczas studiów w Danii nie wyklucza wykształcenia.
Tam każdy student może starać się o pomoc finansową w wysokości ok. 800 euro (6.243 kr.), a młode mamy mogą się starać o dodatkowy zasiłek, by spokojnie dokończyć edukację. Kobiety samotnie wychowujące w takiej sytuacji mogą otrzymać znacznie wyższe kwoty tego typu świadczeń i dodatkowe 6.243 kr., a nawet dodatki do czynszu. Ponadto mogą przy tym wykazywać zarobki ok. 1800 Euro miesięcznie (13 542 kr.).
— Zaznaczę też, że kobietę w ciąży jest trudno zwolnić z pracy. Jeśli kobieta pracująca zostanie zwolniona i stwierdzi, że to jest bezprawne zwolnienie, pracodawca musi udowodnić, dlaczego akurat zwolnienie tej pracownicy było potrzebne, a nie kogoś innego. Są duże kary dla pracodawców i odszkodowania dla kobiet, jeśli okaże się, że to było bezprawne działanie. Zawsze mówię moim klientom, jeśli kogoś mają zwolnić, to na pewno nie kobietę w ciąży — wyjaśnia Dominika Prokop.
Co ciekawe w Danii nie ma też ustalonej tzw. minimalnej krajowej. Cały rynek pracy działa indywidualnych umowach z pracodawcą, więc jest duża swoboda ustalania wynagrodzeń. Choć Dominika Prokop wskazuje, że w kraju jest duża krytyka luki płacowej pod względem płci, to warto zaznaczyć, że na tle innych europejskich krajów jest ona niewielka i w teorii wynosi ok. 5 proc.
— Tutaj znaczenie odgrywają związki zawodowe. To one podpisują układ zbiorowy, w którym same ustalają najniższą stawkę. Jednak tak naprawdę ostateczna stawka ustalana jest z pracownikiem indywidualnie. Również prawo zobowiązuje do przedstawienia przez firmy danych, ile zarabiają mężczyźni, a ile kobiety. Jednak luka płacowa jest i w Danii jest tego krytyka — komentuje prawniczka.
Dominika Prokop zaznacza jednak, że różnice w wynagrodzeniu mogą być jednak większe. Co może wynikać z faktu, że mężczyźni mają tendencję do przepracowywania w tygodniu większej liczby godzin niż kobiety — dłużej niż 37h.
Rozwód i opieka nad dzieckiem w Danii
Dania jest również krajem z jednym z najwyższych współczynników rozwodów. To oznacza, że jeżeli kobieta lub mężczyzna nie są szcześliwi w związku, bez większych problemów mogą uniweażnić małżeństwo. Praktyka przeprowadzania rozwodu nie kładzie nacisku na orzekanie o winie.
Dominika Prokop zaznacza, że jeżeli małżonkowie są zgodni w kwestii rozwodu i nie mają dzieci, to urząd administracyjnie wydaje rozwód nawet w kilka dni. W odwrotnym przypadku również uniważnienie na ogół kończy się już przy pierwszej rozprawie.
— Podczas rozwodu pary z dzieckiem, dąży się do tego, by były wspólne prawa rodzicielskie. Jeśli rodzice nie współpracują, jest możliwość mediacji. Ona jest po to, by małżonkowie równo się traktowali względem opieki nad dziećmi, by one na tym kryzysie nie cierpiały — tłumaczy duńska adwokat.
Dominika Prokop zaznacza również, że Dania słynie także z liberlanych praw dla lesbijek.
— Tutaj akceptowane są przez społeczeństwo związki homoseksualne. Istnieje nawet pojęcie współ-matka dla par które wspólnie wychowują potomstwo. Jest to właściwe pojęcie wprowadzone w duńskim prawie i tak naprawdę współ-matka może także podzielić urlop macierzyński razem z tą matką, która urodziła — dodaje duńska adwokat.
Edukacja w Danii
O edukacji w Danii mówi się wiele dobrego za granicą. Ogólnie skandynawski model edukacji stawia się za wzór, jednak jak przekonuje Dominika Prokop niekoniecznie w grupie z Danią. Choć na świecie chwali się duńskie lekcje empatii i przygotowywanie ucznia do funkcjonowania w społeczeństwie, to Duńczycy są w tej kwestii są samokrytyczni.
— W Danii dzieci są uczone w taki sposób, by potrafiły wyrazić własne zdanie i wiedzą, że zdania różnych osób nie koniecznie muszą być takie same. Jednak duńska edukacja wygląda tak, że po prostu przerabia się ten materiał. Poziom nauczania w szkołach podstawowych nie jest wysoki — dodaje Dominika Prokop.
Ze względu na wysoki poziom respektowania praw kobiet i prowadzenia polityki, która umożliwia wysoką jakość życia, w tym zestawieniu warto wymienić również Szwecję, Szwajcarię, Norwegię i Holandię.