• 2 dni opieki na dziecko 2024 przysługują rodzicowi, który potrzebuje zwolnienia z powodu działania siły wyższej.
• Nową formą opieki na dziecko 2024 jest urlop opiekuńczy w wymiarze 5 dni.
• Za sprawą dyrektywy work-life balance zaszły zmiany w opiece na dziecko 2024 dotyczące m.in. urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego.

Opieka na dziecko 2024

Terminu "opieka na dziecko" używa się zwykle w odniesieniu do 2 dni opieki nad zdrowym dzieckiem, które zapewnia rodzicom Kodeks pracy. W 2023 roku Polska przyjęła zasady dyrektywy unijnej work-life balance. Ma ona pomóc młodym rodzicom w odnalezieniu równowagi między pracą zawodową a życiem prywatnym. Żeby to ułatwić, niezbędne są regulacje prawne dotyczące opieki nad dzieckiem.

W poniższym tekście opisujemy najważniejsze założenia różnych form opieki nad dzieckiem w 2024 roku: 2 dni opieki, ale także urlopu opiekuńczego, urlopu macierzyńskiego, urlopu wychowawczego, urlopu ojcowskiego oraz urlopu rodzicielskiego.

Opieka na dziecko 2024: 2 dni opieki na dziecko

Zgodnie z prawem pracownikowi, który jest rodzicem lub opiekunem prawnym, przysługują 2 dni lub 16 godzin zwolnienia od pracy z tytułu opieki nad zdrowym dzieckiem do 14. roku życia. Nie ma znaczenia liczba dzieci. Oznacza to, że jeśli masz np. troje dzieci, przysługują ci 2 dni (lub 16 godzin) opieki, czyli tyle samo, ile rodzicom jednego dziecka.

Przy niepełnym etacie liczbę dni lub godzin pomniejsza się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy. Jeśli pracujesz na 1/4 etatu, masz prawo do 4 godzin opieki nad dzieckiem.

Wniosek o opiekę na dziecko 2024 można złożyć w formie pisemnej papierowej lub elektronicznie. To od pierwszego złożonego wniosku zależy, który z rodziców będzie korzystał z opieki oraz w jakiej formie. Jeśli matka złoży wniosek o 4 godziny opieki, to ona będzie miała do dyspozycji do końca roku kalendarzowego pozostałe 12 godzin. Jeśli ojciec złoży wniosek o 1 dzień opieki, to jemu przysługuje drugi pełny dzień do wykorzystania.

2 dni opieki na dziecko 2024 nie przechodzą na kolejny rok kalendarzowy. W okresie tego zwolnienia od pracy przysługuje prawo do wynagrodzenia w wysokości połowy wynagrodzenia.

Opieka na dziecko 2024: urlop opiekuńczy

Poza 2 dniami opieki nad zdrowym dzieckiem przysługuje ci również bezpłatny urlop opiekuńczy w wymiarze 5 dni. Z urlopu opiekuńczego może skorzystać każdy pracownik. Umożliwia on sprawowanie opieki nad dzieckiem lub innym członkiem rodziny (tj. mężem/żoną, matką lub ojcem), wymagającym opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych.

Urlop opiekuńczy można wykorzystać jednorazowo lub w częściach.

Urlopu udziela pracodawca na wniosek pracownika złożony w postaci papierowej lub elektronicznej. Wniosek należy złożyć nie później niż 1 dzień przed rozpoczęciem urlopu. 

Opieka na dziecko 2024: urlop macierzyński

Zwykle młode mamy rozpoczynały urlop macierzyński w dniu porodu i korzystały z niego nieprzerwanie, przechodząc następnie płynnie na urlop rodzicielski. Dyrektywa work-life balance wprowadziła jednak pewne zmiany.

Urlop macierzyński to obowiązkowy urlop, który przysługuje każdej pracownicy, która urodziła dziecko bez względu na rodzaj umowy o pracę, na podstawie której jest zatrudniona. Z urlopu macierzyńskiego można skorzystać nawet 6 tygodni przed planowaną datą porodu. Co ważne, w takim wypadku urlop po urodzeniu dziecka zostaje skrócony o tygodnie wykorzystane przed porodem.

Z tytułu urodzenia dziecka lub dzieci przysługuje ci odpowiednio:

• 20 tygodni – przy urodzeniu jednego dziecka przy jednym porodzie,
• 31 tygodni – przy urodzeniu urodzenia dwojga dzieci przy jednym porodzie,
• 33 tygodnie – przy urodzeniu urodzenia trojga dzieci przy jednym porodzie,
• 35 tygodni – przy urodzeniu urodzenia czworga dzieci przy jednym porodzie,
• 37 tygodni – przy urodzeniu urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie.

Opieka na dziecko 2024: urlop rodzicielski

Zgodnie z nowymi przepisami opieka na dziecko 2024 w formie urlopu rodzicielskiego przysługuje obojgu rodzicom. Urlop rodzicielski trwa:

• 41 tygodni – w przypadku jednego dziecka,
• 43 tygodnie – w przypadku dwójki lub więcej dzieci,

jednak jeden z rodziców może wykorzystać maksymalnie 32 tygodnie z tego urlopu. Z pozostałych 9 tygodni może skorzystać drugi rodzic. Rodzice mogą wykorzystać swój urlop jednocześnie, nie można jednak przenieść tych 9 tygodni na drugiego rodzica.

Zmiana ta wynika z dyrektywy work-life balance. Jej celem było podzielenie opieki na dziecko tak, aby ojciec również miał prawo do korzystania z urlopu rodzicielskiego (gdyż to zwykle on wykorzystuje 9 tygodni urlopu, a pozostałe przypadają matce).

Opieka na dziecko 2024: urlop ojcowski

Po urodzeniu się lub przysposobieniu dziecka mężczyźnie przysługuje prawo do opieki na dziecko 2024 w formie urlopu ojcowskiego w wymiarze 2 tygodni. Można go wykorzystać w dowolnym momencie, w całości lub dwóch równych częściach (każda z nich wynosi 7 dni kalendarzowych).

Prawo do urlopu ojcowskiego w 2024 roku przysługuje od dnia urodzenia dziecka do ukończenia przez nie 12 miesięcy. W przypadku dzieci przysposobionych ojciec może wykorzystać urlop w ciągu 12 miesięcy od uprawomocnienia wyroku sądu, jednak tylko do ukończenia przez dziecko 14. roku życia. Przed wprowadzeniem dyrektywy work-life balance ojciec miał 24 miesiące na skorzystanie z urlopu.

Opieka na dziecko 2024: urlop wychowawczy

W 2024 roku, podobnie jak w ubiegłym roku, rodzicom przysługuje bezpłatny urlop wychowawczy w wymiarze 36 miesięcy. Mogą z niego korzystać oboje rodzice, również jednocześnie. Można go podzielić maksymalnie na pięć części i korzystać z niego najpóźniej do momentu, gdy dziecko skończy 6 lat.

Alternatywą dla tej formy opieki na dziecko 2024 jest obniżenie wymiaru godzin pracy. Pracownica lub pracownik, którym przysługuje urlop wychowawczy, mogą zrezygnować z części etatu na rzecz opieki nad dzieckiem. Wymiar godzinowy nie może być jednak niższy niż 1/2 etatu.

źródła: gov.pl, pit.pl, infor.pl