11 tydzień ciąży

– 11 tydzień ciąży to czas, kiedy zbliżasz się do końca pierwszego trymestru. Często zaczyna być już widać delikatnie zaokrąglony brzuch i przyszła mama czuje się lepiej, bo powoli ustępują ciążowe dolegliwości związane z pierwszymi tygodniami ciąży – mówi o 11 tygodniu ciąży mgr Anna Norejko, położna i masażystka. Hormony wpływają na pozytywny nastrój i kwitnący wygląd ciężarnej.

11 tydzień ciąży – który to miesiąc?

11 tydzień ciąży to 3 miesiąc ciąży i jeden z ostatnich tygodni pierwszego trymestru. Tygodnie ciąży możesz przeliczyć łatwo na miesiące dzięki naszej ściądze: który to miesiąc ciąży.

Jak wygląda dziecko w 11 tygodniu ciąży?

W 10 tygodniu ciąży dziecko przekształciło się z zarodka w płód. W tym tygodniu zaczyna się czas, w którym ciało dziecka zaczyna się prostować. Jego tułów się wydłuża, choć głowa wciąż stanowi mniej więcej połowę długości całego ciałka. Szyja zaczyna być bardziej widoczna, zarysowuje się podbródek.

Na ciele powstają mieszki włosowe, a na paluszkach łożyska paznokci. Paznokcie pojawią się jednak dopiero za kilka tygodni – zaledwie kilka dni temu zniknęła błona łącząca palce. Twarz płodu coraz bardziej przypomina twarz noworodka – oczy stale przesuwają się do przodu, uszy wyglądają niemal jak uszy dziecka, a w kształtującym się nosku tworzą się nozdrza. Dziecko ma język i podniebienie i zaczyna pić wody płodowe, jednak nie rozróżnia jeszcze ich smaku.

Organy wewnętrzne są już ukształtowane, jednak cały czas się rozwijają. Trzustka rozpoczyna wydzielanie insuliny, a serce przypomina już w pełni ukształtowane serce noworodka. Narządy cały czas się rozbudowują. Największa jest wątroba, która zajmuje prawie całą jamę brzuszną płodu. Skóra wciąż jest przezroczysta. Narządy płciowe płodu wyłaniają się na zewnątrz – w 11 tygodniu ciąży u chłopców zaczyna pojawiać się prącie, jednak określenie płci nie jest jeszcze możliwe.

11 tydzień ciąży – co powinno niepokoić?

W 11 tygodniu ciąży powoli zaczynają ustępować nieprzyjemne początkowe ciążowe dolegliwości, mniej jest już wymiotów i nudności. Nie jest to regułą, bo mogą one ci równie dobrze towarzyszyć jeszcze w 2 trymestrze ciąży, ale zwykle są związane z pierwszym trymestrem.

Następuje poprawa wyglądu skóry, paznokci oraz włosów, które się staną gęstsze i przestaną wypadać. Oprócz tych pozytywnych zmian pojawią się także te mniej przyjemnie.

Objawy ciąży w 11 tygodniu, które mogą być nieprzyjemne

• Potrzeba częstszego oddawania moczu. Ta przejściowa dolegliwość jest związana z uciskiem powiększającej się macicy na pęcherz moczowy.
• Żylaki. Są one wynikiem zastoju żylnego oraz czynników hormonalnych. Objawy te dotyczą ponad 30% ciężarnych, częstość ich wzrasta z wiekiem oraz ilością ciąż. Jeśli nawet nie jesteś obciążona genetycznie żylakami to i tak zastosuj profilaktykę: unikaj długiego stania oraz siedzenia bądź aktywna, spaceruj, zapisz się na basen.
• Ból głowy. Ból głowy w ciąży spowodowany jest wzrostem ciśnienia i zmianami hormonalnymi zachodzącymi w organizmie przyszłej mamy. Przed sięgnięciem po tabletki lepiej pójść na spacer i wykonać masaż skroni. Jeśli to nie pomoże, należy skonsultować się z lekarzem – tylko on może zalecić zażycie środków przeciwbólowych.
• Skurcze i obrzęki nóg. Opuchnięte nogi i bolesne skurcze, zwłaszcza w nocy, to dolegliwości ciążowe występujące u wielu ciężarnych. Żeby załagodzić objawy, powinnaś pić dużo wody i odpoczywać z nogami uniesionymi w górze. Codzienne spacery, ćwiczenia rozciągające i rozluźniające oraz dieta bogata w magnez i potas również pomogą w walce z obrzękami i skurczami.
• Zwiększony apetyt. Po ustąpieniu porannych mdłości ciężarne mogą odczuwać zwiększony apetyt. To ważne, żeby w ciąży jeść dla dwojga, nie za dwoje – dieta bogata w składniki odżywcze i jakość posiłków są o wiele ważniejsze od zjadania podwójnych porcji. U wielu ciężarnych mogą pojawić się wzdęcia i zaparcia w ciąży. Żeby załagodzić nieprzyjemne dolegliwości, warto pić dużo wody i spożywać produkty bogate w błonnik (np. warzywa, kasze, pełnoziarnisty ryż).

11 tydzień ciąży – lista badań

Polskie Towarzystwo Ginekologiczne zaleca wykonanie pomiędzy 11 a 14 tygodniem ciąży badania:

• USG,
• badanie ogólne moczu,
• badania profilaktyczne, m.in. pomiaru ciśnienia i określenia masy ciała,
• możliwość wykonania badań prenatalnych.

Badania prenatalne, czyli wykrywające wady w rozwoju płodu, są polecane szczególnie kobietom z grupy ryzyka wystąpienia wad genetycznych, czyli po 35. roku życia. Badania nie są jednak obowiązkowe. Każda kobieta powinna zapoznać się z ryzykiem i ewentualnymi konsekwencjami wykonania badań, by na tej podstawie podjąć decyzję o ich wykonaniu.

Badania prenatalne dzielą się na badania przesiewowe i diagnostyczne. Do badań przesiewowych wykonywanych w ciąży należą: USG genetyczne, test PAPP-A, badanie wolnego DNA płodu (np. test Nifty, Panorama, Iona czy Harmony). Do badań diagnostycznych: amniopunkcja i biopsja kosmówki. W większości przypadków badania prenatalne nie wykazują żadnych nieprawidłowości. Jeśli jednak badania przesiewowe wskażą na pod­wyżs­zone ryzyko wystąpienia nieprawidłowości, lekarz zwykle zleca inwazyjne badania diagnostyczne.

Narodowy Fundusz Zdrowia prowadzi program, w ramach którego ciężarne mogą poddać się bezpłatnym badaniom prenatalnym. By z niego skorzystać, trzeba spełnić określone warunki, dotyczące m.in. wieku matki i obecności chorób genetycznych w najbliższej rodzinie. Ciężarne niekwalifikujące się do programu mogą wykonać badania we własnym zakresie. Ceny testów wahają się i są zależne od placówki medycznej i wersji testu.

Ceny przesiewowych badań prenatalnych (nieinwazyjnych)

• test NIFTY ok. 2400 zł,
• Panorama ok. 2800 zł,
• Iona test ok. 2400 zł,
• test Harmony 2400 zł.

11 tydzień ciąży: jak wygląda brzuch?

W 11 tygodniu ciąży brzuszek zaczyna się zaokrąglać, jednak większość osób nie zauważy, że jesteś w ciąży (u niektórych kobiet ciążowe krągłości są zauważalne dopiero w trzecim trymestrze ciąży).

Zmiany hormonalne zachodzące w organizmie mogą powodować wrażenie zwiększonej ciepłoty ciała. Skóra (również na brzuchu) będzie nie tylko cieplejsza, ale również piekąca, swędząca i mniej nawilżona. To ważne, żeby pić duże ilości płynów i zadbać o prawidłową pielęgnację, stosując balsamy i olejki przeznaczone dla ciężarnych (w ten sposób można również zmniejszyć ryzyko rozstępów).

Konsultacja: mgr Anna Norejko – położna i masażystka, laureatka nagrody Orły Medycyny 2019, właścicielka Internetowej Szkoły Rodzenia.

Źródła: mp.pl, nhs.uk, ptgin.pl, my.clevelandclinic.org