• Czerwone policzki u dziecka mogą być wywołane przez czynniki zewnętrzne – zmiany są wtedy krótkotrwałe i ustępują samoistnie.
• Jeśli zaczerwienienie utrzymuje się dłużej i towarzyszą mu inne objawy, może świadczyć o chorobie, alergii lub być wynikiem ząbkowania.
• Pielęgnując zaczerwienione policzki dziecka i niemowlaka, należy zwrócić uwagę na skład kosmetyków: czasem nawet te oznaczone jako bezpieczne dla niemowląt mogą podrażniać.

Czerwone policzki u dziecka

Rodzice rumianego na buzi malucha mogą słyszeć: "Nie przejmuj się, rumieniec to oznaka zdrowia!", "Taka jego uroda" albo "Wyrośnie z tego". Takie komentarze, choć mają na celu wesprzeć rodziców, nie zawsze są zgodne z prawdą. Czerwone policzki u dziecka i niemowlaka mogą bowiem świadczyć o uczuleniu (np. na niektóre pokarmy) lub chorobach skóry. Zdarza się również, że pojawiają się po spacerze, jako efekt przegrzania malca, lub po spotkaniu z palaczem (dym tytoniowy może podrażniać delikatną skórę dziecka). Ważne, by nie ignorować wysypki czy plamek, ale jak najszybciej rozpoznać przyczynę zaczerwienienia.

Czerwone policzki u dziecka – przyczyny

U zdrowych dzieci, niedotkniętych alergiami czy chorobami skóry, na policzkach może pojawić się rumień po spacerze w mroźny dzień lub podczas upału, kiedy doszło do przegrzania dziecka. Skóra malucha jest bardzo wrażliwa na czynniki zewnętrzne. W takim przypadku czerwone wypieki pojawiają się nie tylko na policzkach, ale też uszach, i zwykle znikają po krótkim czasie. Czerwone policzki mogą pojawić się również po spaniu – wtedy dość szybko kolor skóry wraca do normy. Jeśli jednak zaczerwienienie utrzymuje się dłużej i pojawiają się również inne objawy, przyczyna może być inna.

• Alergia

Czerwone plamy na policzkach mogą być wynikiem alergii, najczęściej alergii pokarmowej. Zaczerwienienie pojawia się po spożyciu produktu, na które dziecko jest uczulone – dlatego przy rozszerzaniu diety niemowlaka zaleca się stopniowe wprowadzanie produktów, by obserwować reakcje dziecka. W razie pojawienia się wysypki łatwiej rozpoznać alergizujący pokarm.

Częstą przyczyną czerwonych plamek jest skaza białkowa. To rodzaj alergii pokarmowej, która ujawnia się po spożyciu mleka krowiego i produktów mlecznych sporządzonych na jego bazie. Przy skazie białkowej wysypka może pojawić się nie tylko na buzi, ale również w zgięciach łokci i kolan, na nadgarstkach czy stopach dziecka. Konieczna jest wtedy eliminacja uczulających produktów z diety. Diety eliminacyjnej nie należy jednak wprowadzać na własną rękę – konieczna jest wizyta u pediatry lub alergologa.

• AZS i egzema

Jeśli policzki dziecka są czerwone, dodatkowe szorstkie i suche, a podobne zmiany występują również na innych częściach ciała, mogą świadczyć o atopowym zapaleniu skóry lub egzemie. Wyprysk atopowy i egzema mają postać czerwonych, suchych i łuszczących się plam lub czerwonych skupisk grudek, czasem wypełnionych płynem surowiczym. Zmiany mogą obejmować nie tylko policzki, ale również inne części ciała: brzuch, plecy, kończyny (zwłaszcza zgięcia łokci i kolan oraz nadgarstki).

Tego typu zmiany mogą mieć podłoże genetyczne, ale często pojawiają się w wyniku alergii kontaktowej, czyli po zetknięciu z uczulającym lub drażniącym produktem. Podrażniać i uczulać mogą m.in. detergenty, środki czystości, kosmetyki pielęgnujące – nawet te przeznaczone dla niemowląt, ale zawierające substancje zapachowe czy silne konserwanty. By pozbyć się wysypki, należy wyeliminować drażniący produkt oraz wdrożyć odpowiednią pielęgnację. Warto wcześniej skonsultować się z pediatrą lub dermatologiem.

• Ząbkowanie

U dziecka, które ząbkuje, mogą wystąpić czerwone policzki i broda. Dzieje się tak, gdyż ząbkujące dziecko mocno się ślini. Spływająca po buzi, zasychająca ślina może wywoływać zaczerwienienie, podrażnienie, a nawet pękanie skóry. W skrajnych przypadkach na buzi dziecka mogą powstać rany i może dojść do krwawienia. By zminimalizować ryzyko i ulżyć ząbkującemu dziecku, należy zastosować sposoby na ząbkowanie takie jak gryzak czy bezpieczne dla niemowląt maści. Należy również pamiętać o częstym wycieraniu buzi śliniącego się dziecka, żeby zapobiec wystąpieniu wysypki przy ząbkowaniu, oraz o smarowaniu skóry kremem przeznaczonym dla niemowląt.

• Przeziębienie, grypa i inne infekcje

Gdy policzki są czerwone i gorące, a dodatkowo u dziecka pojawia się katar, prawdopodobnie przechodzi ono infekcję. Czerwone policzki u dziecka przy przeziębieniu są zwykle jednym z pierwszych objawów, który skłania rodzica do sięgnięcia po termometr i monitorowania, czy nie zaczną się pojawiać inne symptomy.

W przypadku gorączki nie tylko policzki robią się gorące, ale całe ciało jest rozgrzane bardziej niż zwykle. Dziecko może być rozdrażnione, płaczliwe i markotne. Może doskwierać mu brak apetytu, jednak należy dbać o to, by jadło i piło duże ilości wody (jeśli infekcja pojawi się u niemowlaka karmionego piersią lub mlekiem modyfikowanym, należy podawać pierś lub butelkę częściej niż zwykle).

• Rumień zakaźny i rumień nagły

Drobne, grudkowate, czerwone plamki na policzku mogą być objawem rumienia zakaźnego lub rumienia nagłego. Rumień zakaźny to ostra choroba wirusowa wywoływana zakażeniem parwowirusem B19 i przenoszona drogą kropelkową. Buzia jest pierwszym miejscem, na którym pojawia się wysypka (charakterystyczna, w kształcie motyla) – z czasem rozprzestrzenia się ona na tułów i inne części ciała. Wysypka może swędzieć, a dodatkowo towarzyszą jej objawy przypominające grypę, np. ból stawów i gorączka.

Rumień nagły, nazywany również gorączką trzydniową lub trzydniówką, wywoływany jest wirusem HHV. Wysypka obejmująca policzki i inne części ciała (głównie tułów) jest podobna do różyczki. 

W obu przypadkach lekarz może zlecić badania krwi, by potwierdzić diagnozę i wdrożyć odpowiednie leczenie, które polega wyłącznie na łagodzeniu objawów. Zwykle wysypka ustępuje samoistnie.

Czym smarować czerwone policzki u dziecka?

Pielęgnacja czerwonych policzków u dziecka i niemowlaka zależy od przyczyny ich występowania. Gdy zaczerwienienie jest wynikiem czynników zewnętrznych (np. temperatury czy tytoniu), zniknie samoistnie.

Jeśli przyczyną wysypki czy plamek jest alergia pokarmowa, AZS lub egzema, smaruj buzię dziecka emolientami. Wybieraj wyłącznie produkty o krótkim składzie, bez substancji zapachowych, oznaczone jako hipoalergiczne, przebadane dermatologicznie i przeznaczone dla niemowląt.

W przypadku zaczerwienienia przy ząbkowaniu możesz smarować buzię dziecka kremem nawilżającym dla niemowląt zabezpieczającym przed wysuszeniem i wzmacniającym barierę hydrolipidową skóry.

Nigdy nie stosuj maści antyhistaminowych ani innych silnych środków (np. maści na bazie sterydów) bez uprzedniej konsultacji z pediatrą. Używaj ich wyłącznie na polecenie lekarza i nie stosuj ich dłużej, niż zalecił specjalista.

Czerwone policzki u dziecka – kiedy do lekarza?

Jeśli czerwonym policzkom towarzyszą inne objawy, takie jak:

• wysoka gorączka,
• obrzęk i świąd,
• wysięk o zielonkawym lub żółtawym kolorze z zaczerwienionych miejsc,
• świszczący oddech lub trudności w oddychaniu,

jak najszybciej skonsultuj się z lekarzem. Pamiętaj również, by zwrócić się o poradę zawsze wtedy, gdy niepokoi cię stan zdrowia dziecka. Nie diagnozuj i nie lecz dziecka samodzielnie.

źródła: nct.org.uk, medicalnewstoday.com, mp.pl