"A dlaczego nie piątka?" – też tak reagujesz na oceny? Oto co czuje wtedy twoje dziecko

Rodzicom często wydaje się, że dobre i bardzo dobre oceny z poszczególnych przedmiotów są tymi "właściwymi" ocenami. Piątka? Ok, tak po prostu powinno być. Gdy dostawałam piątkę, niezależnie, czy z dużego sprawdzianu, czy z ustnej odpowiedzi, często nawet nie słyszałam żadnego komentarza. Pochwała? Nic z tych rzeczy. Po prostu "należy" dostawać piątki, wtedy wiadomo, że się dobrze wykonuje swoją pracę.

A kiedy do dzienniczka wpadła trójka... O, to już było o czym rozmawiać. "Dlaczego tak słabo?", "Nie uczyłaś się?", "Za mało się przykładasz", "Zajmuj się dalej głupotami, to daleko nie zajdziesz" itd., itp. Na świadectwie zawsze najbardziej widoczne były te gorsze oceny niż te bardzo dobre. Dlaczego – tego nie wiem, ale wiem, że ten sam problem dotyczył niemal wszystkich moich rówieśników.

Rodzice nie doceniają dobrych stopni

Choć to było wiele lat temu, temat wciąż jest żywy, a postawy rodziców – mimo postępu świadomości i tak szerokiego dostępu do wiedzy, o jakim kiedyś można było tylko pomarzyć – wydają się nie zmieniać. Na profilu "kurarysuje" (Mariola Dzik) na Instagramie opublikowano właśnie grafikę, która idealnie to ilustruje:

Na rysunku widzimy dziecko pokazujące symboliczne świadectwo, na którym wśród wielu czwórek znajduje się jedna trójka i jedna piątka. Podczas gdy większość rodziców szczególną uwagę skupiłaby na tej jednej jedynej trójce ("Och, szkoda, że tylko 3 z biologii", "Ta 3 tylko psuje świadectwo"), właściwiej jednak byłoby docenić tę wspaniałą piątkę z geografii. Dlaczego właściwiej?

Warto docenić wysiłek dziecka

Bo pozytywna motywacja wpływa zawsze budująco, twórczo, napędza do działania, wzmacnia wiarę w siebie i sprawia, że łatwiej pokonujemy trudności. Utyskiwanie nad gorszymi stopniami może natomiast wpędzić młodego człowieka w kompleksy, sprawić, że zacznie wierzyć w to, że nie liczą się jego osiągnięcia, bo inni ludzi będą kiedyś w życiu zwracać uwagę jedynie na jego braki, a nie na mocne strony. 

A jeśli w dodatku ta gorsza ocena nie wynika z tego, że człowiek za mało się uczył, ale po prostu mu coś nie wyszło, może go to ugruntować w przekonaniu, że jest... słaby, mało zdolny, niewiele wart. Że musi ciągle bardziej i bardziej się starać, by ktokolwiek go w ogóle docenił, dostrzegł.

Nie uczysz się – masz za swoje

Niestety często jest też tak, że rodzice zarzucają swoim dzieciom złą wolę: "Nie uczyłeś się, jesteś leniwy, zapominasz o wszystkim – i oto efekt. Masz, na co sobie zasłużyłeś". To bywa bardzo niesprawiedliwe. O tym, jak potrafią ranić słowa, które rodzice wyrzucają czasem z siebie na widok ocen swoich dzieci, dobitnie świadczą komentarze, które znalazły się pod postem:

• "Ja jak dostaje szóstkę z angola (tylko z niego mam szóstkę) moja mama mówi: z angielskiego to się nie liczy".
• "Moi rodzice nawet się nie pofatygowali na zakończenie szkoły podstawowej na odebranie nagrody dla jednego z najlepszych uczniów w szkole. Byłam jedyna, od której nikt nie przyszedł. Jak byłam na studiach, dyrektor porządkował dokumenty i wysłał dyplom i list z gratulacjami do moich rodziców i moja mama z wielkim zdziwieniem zapytała mnie, czy rzeczywiście zasłużyłam na to".
• "Zawsze mnie to denerwowało: dostałam 2, jak wszyscy, bo fizyka, sprawdzian – kosmos! 'Ty nie jesteś wszyscy. Inni nas nie interesują'. Ale jak dostałam 5, koleżanka 6: 'Widzisz, dało się 6!'".
• "Z moimi rodzicami jest w ogóle jakiś dramat: 'A dlaczego masz tylko 5, skoro ktoś dostał 6? Jeśli ktoś dostał 6, to znaczy, że ty też mogłaś zdać na 6'".
• "Kasia jakoś mogła dostać 5. Dlaczego ty nie?".

Przykro to czytać? To weź to sobie do serca i następnym razem, gdy twoje dziecko dostanie gorszą ocenę, dowiedz się dokładnie, dlaczego tak się stało. Nie wyciągaj pochopnych wniosków, bo mogą być naprawdę krzywdzące. A kiedy przyjdzie do domu z piątką lub szóstką, pochwal go. I także – zainteresuj się tym, dlaczego zostało tak ocenione, o co pani pytała, jaką wiedzą trzeba było się wykazać. Powiedz mu, że jesteś z niego bardzo dumna. Przekonasz się – dzięki takiemu podejściu, będziecie mieć coraz więcej podobnych powodów do radości!