Każde dziecko w Polsce, którego rodzice nie prowadzą wspólnego gospodarstwa domowego, powinno dostawać alimenty. W praktyce bywa różnie. Przedłużające się batalie sądowe między rodzicami często skutkują tym, że dziecko przez długie miesiące pozostaje bez wsparcia finansowego jednego z rodziców.
Żeby zapobiegać takiej sytuacji, ustawodawca od 2019 roku pracuje nad przepisami dot. alimentów natychmiastowych. Ministerstwo Sprawiedliwości właśnie wprowadziło kolejne modyfikacje do projektu ustawy. Czy na pewno z korzyścią dla dzieci?
Od 2019 roku ustawodawca pracuje nad przepisem pozwalającym na wprowadzenie alimentów natychmiastowych. Zgodnie z obowiązującym w Polsce prawem, standard życia małoletnich nie może być niższy niż ich rodziców. W związku z tym, po rozstaniu rodziców, dziecku przysługują alimenty, które powinny zaspokajać jego potrzeby na takim poziomie, jak wówczas, gdyby mieszkało z obojgiem rodziców.
Aby rodzic, który z małoletnim nie mieszka, był prawnie zobligowany do łożenia na jego utrzymanie, niezbędne jest wszczęcie postępowania sądowego. Jednak jak wiemy, ten proces może ciągnąć się miesiącami, w tym czasie wiele dzieci pozostaje de facto bez wystarczających środków do życia.
Ministerstwo Sprawiedliwości dąży do wprowadzenia zmian w Prawie rodzinnym i opiekuńczym, a także Kodeksie postępowania cywilnego. Żeby skrócić czas oczekiwania na decyzję o alimentach na dziecko, mają zostać wprowadzone alimenty natychmiastowe. W założeniu świadczenie na małoletniego miałoby być wypłacane w czasie nie dłuższym niż 2 tygodnie od złożenia pozwu.
Problem w tym, że jak podaje bankier.pl, Ministerstwo Sprawiedliwości wprowadziło kolejne zmiany w projekcie, co znów opóźni jego wejście w życie.
W obecnie obowiązujących przepisach zasądza się alimenty na podstawie kryterium dochodowego pozwanej strony. Wymaga to więc przedstawienia zaświadczenia o zarobkach. W praktyce alimenciarze często zaniżają swoje dochody, aby na własne dzieci łożyć jak najmniej. Proces o alimenty może się więc ciągnąć miesiącami, bo trzeba udowodnić, że pozwanego stać na wyższą kwotę niż deklaruje.
Alimenty natychmiastowe miałyby zmienić zupełnie system zasądzania wysokości tego świadczenia. Zgodnie z nowelizacją w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, świadczenia alimentacyjne mają być zasądzane w sposób uproszczony. Mowa tu o postępowaniu nakazowo-alimentacyjnym, które od złożenia wniosku ma trwać nie dłużej niż dwa tygodnie.
Jednocześnie mówimy tu o minimalnej wypłacie, ale to nie zamyka drogi do pozwu o podniesienie alimentów, w "normalnym" trybie. Chodzi o to, żeby dziecko na czas postępowania miało zabezpieczone podstawowe środki na utrzymanie.
Kwota alimentów natychmiastowych będzie wyliczana na podstawie wynagrodzenia minimalnego brutto w powiązaniu z liczbą dzieci. W 2022 roku byłoby to 21 proc. przy jednym dziecku (632,10 zł), po 19 proc. na każde z dwójki dzieci (571,90 zł), po 17 proc. na dziecko w przypadku trójki (511,70 zł) i po 15 proc. w przypadku czwórki dzieci (451,50 zł). Przy piątce i więcej dzieci to 13 proc. na każde z nich (391,30 zł).
Jednak w przyszłym roku, choć procenty pozostaną bez zmian, same kwoty powinny wzrosnąć. Wynika to z corocznego podnoszenia płacy minimalnej. W 2022 roku jest to 3010 zł brutto, w 2023 roku bazą do wyliczenia będzie kwota 3490 zł.
Jak informuje "Dziennik Gazeta Prawna", właśnie wzrost płacy minimalnej zmusił Ministerstwo Sprawiedliwości do zgłoszenia kolejnych poprawek do nowelizacji ustawy alimentacyjnej. Zgodnie z nimi sąd będzie zobligowany poinformować strony o waloryzacji świadczenia, a także o możliwości uzyskania potwierdzenia tego faktu na piśmie.
Resort sprawiedliwości przychylił się tu do uwag Prokuratury Krajowej. Pouczenie będzie formułowane przez sąd w momencie wręczania nakazu zapłaty.
Alimenty natychmiastowe to zabezpieczenie dla dziecka, na które nie został złożony wniosek o świadczenie w dotychczasowej formie. Czyli nie trwa już postępowanie o ustanowienie wysokości alimentów, a dziecko ma prawo do takiego świadczenia.
Niestety dziś jeszcze nie można takowego wniosku złożyć. Zgodnie z projektem, ustawa wejdzie w życie 6 miesięcy od jej ogłoszenia. Póki co wciąż nie ma ostatecznego projektu, który mógłby trafić pod obrady.
Aby uzyskać alimenty na dziecko (lub dzieci) rodzic wniesie do sądu odpowiedni pozew i załączy do niego akty urodzenia dzieci, jako potwierdzenie prawa do ich zasądzenia. Od tego momentu sąd będzie miał 14 dni na wydanie wyroku, jeśli powód będzie musiał uzupełnić wymogi formalne, data, w której to zrobi, będzie wiążąca dla wymiaru sprawiedliwości.
Pozew będzie trzeba złożyć na odpowiednim druku urzędowym, który będzie dostępny na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości.
Żródło: bankier.pl, infor.pl, Dziennik Gazeta Prawna