Potówki u niemowlaka to częsty i nawracający problem, a bardzo łatwo można ich uniknąć. Trzeba przede wszystkim pilnować tego, by dziecko się nie przegrzewało i nie przebywało długo w pomieszczeniach, w których jest zbyt ciepło. Wyjaśniamy, skąd się potówki biorą, jak je rozpoznać i jak wyleczyć.
Potówki u niemowlaka to malutkie krostki na ciele dziecka – szczególnie pojawiające się na twarzy, plecach, szyi, karku, rękach i nogach oraz np. w pachwinach (pod pachami). Potówki u niemowlaka to krostki, które są objawem zablokowanych gruczołów potowych. Mogą wystąpić u dziecka już w pierwszych dnia po porodzie (wtedy mówimy o potówkach u noworodka), ale równie dobrze mogą zdarzyć się u starszego niemowlaka, a rzadziej u starszych dzieci.
Potówki to objaw tego, że gruczoły potowe u dziecka nie są jeszcze dobrze rozwinięte i dziecko nie potrafi prawidłowo poradzić sobie z tym, że jest mu zbyt ciepło. Potówki u niemowlaka są więc m.in. objawem przegrzania lub przebywania w pomieszczeniach, w których jest zbyt wysoka temperatura.
Czasem potówki u niemowlaka pojawiają się na twarzy, szczególnie policzkach, gdy dziecko jest karmione piersią – dzieje się tak, gdy maluch jest źle przystawiony do piersi i nie może prawidłowo oddychać, więc ciepłe powietrze odbija się od jego twarzy, tworząc potówki. U niemowlaka i noworodka potówki mogą więc pojawić się:
Potówki u noworodka mogą pojawiać się dużo częściej niż u kilkumiesięcznego dziecka. To dlatego, że gruczoły potowe u noworodka są jeszcze bardzo niedojrzałe i nie potrafią regulować temperatury dziecka prawidłowo. Mamy tendencję do tego, żeby przegrzewać dzieci – szczególnie noworodki – z tego też powodu u nich potówki częściej występują.
U noworodka trzeba szybko reagować i leczyć potówki, bo niewielkie czerwone krostki, jeśli zostaną zlekceważone, z niewielkich zmian skórnych mogą zmienić się w ropne zakażenie bakteryjne. U noworodka potówki mogą pojawiać się także w okolicach intymnych – pachwinach i na pupie, dlatego też noworodkowi trzeba często zmieniać pieluszkę, smarować pupę kremem lub maścią przeciw odparzeniom i pilnować tego, żeby go nie przegrzewać.
Potówki u niemowlaka, które pojawiają się na twarzy i plechach, a także w pachwinach, zagięciach łokciowych i kolanowych wynikają najczęściej z przegrzewania i przebywania w zbyt ciepłych pomieszczeniach.
Zwróć uwagę, czy dziecko też nie jest zbyt mocno przytulone do ciebie podczas karmienia piersią, bo w ciepłe miesiące to właśnie od tego mogą robić się potówki u niemowlaka. Potówki na twarzy u niemowlaka i plecach mogą też pojawić się, jeśli dziecko leży lub śpi na ceracie lub sztucznych materiałach w wózku, łóżeczku czy na przewijaku.
Potówki to charakterystyczne krostki, ale wyróżniamy ich 2 rodzaje: klasyczne potówki, czyli drobne pęcherzyki wypełnione jasnym płynem oraz potówki czerwone, czyli bardziej krostki, grudki, które mają na czubku ropny pęcherzyk i dookoła czerwoną otoczkę. Potówki występują w skupiskach w miejscach na ciele, które opisaliśmy już wyżej. Dookoła potówek skóra również jest najczęściej zaogniona.
Potówki u niemowlaka, które pojawią się w okolicach pupy i narządów płciowych najczęściej leczymy za pomocą kremów na odparzenia i częstego wietrzenia pośladków (co polega na zostawianiu niemowlaka przy każdym przewijaniu na kilka minut leżącego bez pieluszki). Potówek u niemowlaka pod żadnym pozorem nie można wyciskać ani przemywać preparatami na bazie alkoholu.
Oprócz kremów na odparzenia, na potówki sprawdzą się również zasypki i talki, które pochłaniają nadmiar potu, ale też pielęgnują, łagodzą podrażnienia i regenerują delikatną skórę. Potówki u małego dziecka można również raz dziennie przemyć jałowym gazikiem i Octaniseptem, by chronić podrażnienie przed bakteriami i grzybami.
U niemowląt na potówki sprawdzi się też Alantan, który przeznaczony jest do ran i odparzeń. Można również do kąpieli dziecka, które ma potówki dodać odrobinę mąki ziemniaczanej, nadmanganianu potasu lub krochmalu do kąpieli dla niemowląt. Wszystkie te produkty łagodzą podrażnienia, pielęgnują skórę i łagodzą swędzenie.
Jeśli chodzi o potówki u niemowlaka z powodu przegrzania, najlepiej im zapobiegać, zamiast leczyć. Warto ubierać dziecko adekwatnie do temperatur: noworodka i niemowlaka w jedną warstwę więcej niż dorośli, a starsze dzieci powinny być ubrane tak samo, jak dorośli. Warto temperaturę ciała dziecka sprawdzać na karku – dzięki temu będziesz mogła dokładnie ocenić, czy dziecku jest zbyt zimno albo czy się nie przegrzewa.
Jeśli przykrywamy dziecko latem (ale też wiosną i jesienią, jeśli są ciepłe), najlepiej wybierać kocyki ażurowe, otulacze z oddychających materiałów. Warto też unikać przewijaków z ceratą czy podkładów z plastiku do wózka i łóżeczka, które generują ciepło i potrafią odparzyć skórę.