Kształt brzucha w ciąży – co mówi o mamie i dziecku? Wokół tego tematu narosło sporo mitów
Redakcja Mamadu
13 grudnia 2021, 14:16·7 minut czytania
Publikacja artykułu: 13 grudnia 2021, 14:16
Prawdą jest, że kształt ciążowego brzuszka może wiele powiedzieć o stanie zdrowia mamy i dziecka. Wokół tego tematu narosło jednak tak wiele mitów, że kobiety często źle interpretują sygnały lub słyszą niezgodne z prawdą komentarze. Rozwiewamy wątpliwości i podpowiadamy, kiedy zacząć się martwić.
Reklama.
Kształt brzucha w ciąży może być bardzo różny i najczęściej nie jest powodem do zmartwień.
Na podstawie kształtu brzucha nie da się określić płci dziecka, można jednak zaobserwować, jaką pozycję przyjęło.
Jeżeli kobieta martwi się kształtem swojego brzucha, powinna skonsultować się z lekarzem, który zleci badania. Dopiero na tej podstawie można określić, czy ciąża przebiega prawidłowo.
Dziwny kształt brzucha w ciąży?
Ciąża to świetny czas, żeby oduczyć się porównywania do innych. Każde ciało inaczej reaguje i radzi sobie ze zmianami. Wpływa na to szereg czynników, często niezależnych od nas, dlatego lepiej skupić się na sobie niż zastanawiać się, dlaczego ja borykam się z mdłościami, podczas gdy koleżanka czuje się kwitnąco.
Podobna zasada dotyczy kształtu brzucha w ciąży, który warunkowany jest głównie budową ciała sprzed ciąży. Szczupłe kobiety mają raczej mniejszy, bardziej spiczasty brzuszek. Przez pierwsze miesiące często jest prawie niewidoczny. Panie o większych rozmiarach przed ciążą będą mieć brzuch bardziej okrągły.
Nie bez znaczenia jest również tempo rozwoju dziecka i ilość wód płodowych. W tym ostatnim przypadku, gdy wód jest dużo, a dziecko jest malutkie, naturalnie brzuch będzie wydatniejszy. Decydujące są tu jednak kwestie genetyczne. Kolejnym czynnikiem jest ułożenie malucha, który może przyjąć pozycję skośną, prostą lub poprzeczną. Pozycja prosta sprawia, że brzuch jest mniejszy, raczej płaski. Poprzeczna i skośna sprawiają, że się rozszerza i staje się okrągły.
Żaden brzuch ciążowy nie jest zatem dziwny. Są po prostu różne, a ich kształty zależą od wielu czynników i najczęściej nie jest to powód do niepokoju. Jeżeli jednak mama się czymś martwi, powinna skonsultować się z lekarzem.
Kształt brzucha w ciąży a płeć
Do tej pory zdarza się, że ktoś, głównie starsze osoby, próbując określić płeć dziecka, które ma się narodzić, korzystają z ludowych wierzeń, przesądów i porzekadeł. Gdy nie istniały jeszcze sposoby naukowego określenia płci, ludzie starali się zrobić to za pomocą "sygnałów zewnętrznych". I tak utarło się, że mały, nisko położony brzuszek oznacza, że urodzi się chłopiec, natomiast wyraźny i okrągły brzuch zwiastował pojawienie się na świecie dziewczynki.
Te czasy jednak już minęły i obecnie niewiele osób wierzy we "wróżenie z kształtu brzucha". Płeć dziecka nie ma zatem nic wspólnego z kształtem brzuszka ciężarnej. Istotnymi czynnikami są natomiast geny, mięśnie (sprawne i silne lepiej podtrzymują powiększającą się macicę), sylwetka, waga i kondycja mamy, położenie płodu.
Kształt brzucha w ciąży a ułożenie dziecka
Bez wątpienia duży wpływ na kształt brzucha w ciąży ma ułożenie dziecka. Gdy dziecko zwija się w kuleczkę, układa pupą do góry lub do dołu, a podgięte nogi znajdują się blisko brody, brzuch jest okrągły. Przypomina piłkę.
Gdy ułoży się poprzecznie – czyli głowę ma po jednej stronie, a pupę przy drugim boku mamy – brzuch staje się raczej owalny. Zdarza się tak również, gdy kobieta ma wąską miednicę lub wcześniej już rodziła, więc jej mięśnie najczęściej są słabsze. Może to być również efekt wad macicy lub przodującego łożyska. Nie ma jednak powodów do niepokoju, dopóki lekarz nie określi przed samym porodem, że pozycja malucha może prowadzić do komplikacji.
Na kształt brzucha wpływ ma również to, czy rodzimy pierwszy, czy kolejny raz. Idzie to jednak w parze z aktywnością fizyczną kobiety. Brzuch w kolejnej ciąży najczęściej wydaje się większy, inny, szerszy, głównie dlatego, że mięśnie są bardziej rozciągnięte – chyba że regularnie ćwiczymy.
Poza tym należy pamiętać, że dziecko w brzuchu się porusza i zmienia swoje pozycje, więc brzuch nie ma jednego kształtu przez całą ciążę. Gdy maluch staje się ruchliwy brzuch "porusza się" razem z nim – wybrzusza się i uwypukla albo wręcz przeciwnie – ulega wypłaszczeniu. Dziecko również kopie lub może dokuczać mu niegroźna czkawka, co odczuwa, a na późnym etapie ciąży również widzi, mama.
Brzuch zmienia swój kształt również przed samym porodem, gdy dziecko przyjmuje pozycję "główką do dołu". Brzuch wtedy "opada", wydaje się, że jest niżej, co zazwyczaj oznacza, że zbliża się moment rozwiązania.
Brzuch za mały, brzuch za duży
Ciąża nie jest widoczna od razu. Wiele kobiet nie widzi różnicy w swojej budowanie nawet przez kilka pierwszych miesięcy. Zmiana najczęściej zaczyna się pojawiać w drugim trymestrze – jednak ponownie, wiele zależy od wymiarów i sylwetki kobiety.
Nie martw się, jeżeli w pierwszych tygodniach nie widać, że spodziewasz się dzidziusia, a nawet chudniesz. Oczywiście wątpliwości warto konsultować z lekarzem, który może zalecić wykonanie badań USG – pozwolą one określić czy macica powiększa się prawidłowo, nie nastąpiło zahamowanie rozwoju dziecka lub nie występuje małowodzie.
Brzuch staje się widoczny na ogół około 5-6 miesiąca ciąży. Jeżeli dzieje się to wcześniej lub brzuch jest wyjątkowo duży, na pewno warto powtórzyć badania, by potwierdzić, że nie jest to ciąża mnoga. Istnieje również prawdopodobieństwo, że dziecko ma większe rozmiary lub w macicy jest większa ilość wód płodowych. Może być to stan naturalny i niegroźny, ale również znak, że mamy do czynienia z wielowodziem. Konieczna jest wtedy opieka specjalistyczna.
Zmiany kształty brzucha tydzień po tygodniu
W pierwszych tygodniach ciąży nie widać jeszcze ciążowego brzuszka, jednak około 7. tygodnia niektóre ciężarne zauważają, że dopasowane jeansy lub spódnica zaczynają uciskać, a brzuch (zwłaszcza poniżej pępka) jest nieco uwypuklony.
W 11. i 12. tygodniu ciąży brzuszek zaczyna się zaokrąglać, ale w tym okresie większość osób raczej nie zauważy, że jesteś w ciąży (u niektórych kobiet ciążowe krągłości są zauważalne dopiero w trzecim trymestrze ciąży).
W 13. tygodniu ciąży rozpoczyna się wyraźny przyrost wagi – przyszła mama powinna tyć ok. pół kilograma tygodniowo. Wzrost wagi w ciąży wynika m.in. ze zwiększającej się masy dziecka, rozrastającej się macicy, łożyska oraz zwiększającej się ilości płynu owodniowego. Jednak brak zaokrąglonego brzuszka w 14. tygodniu ciąży nie jest powodem do niepokoju – zmiany w sylwetce w ciąży to kwestia indywidualna każdej kobiety.
W 15. tygodniu trudno już ukryć ciążę. Macica jest wielkości grejpfruta i jest wyczuwalna między pępkiem a spojeniem łonowym. W tym okresie możesz zacząć czuć ruchy swojego dziecka. Początkowo są to delikatne muśnięcia, przypominające "motyle w brzuchu". Z czasem ruchy stają się mocniejsze, niekiedy dziecięce "kopniaki" bywają bolesne. Nie ma powodu do obaw!
Nie martw się również, jeżeli na tym etapie nie zauważyłaś jeszcze większego brzuszka. Na jego wielkość i kształt wpływ ma wiele czynników. Zwracaj uwagę na to, ile przybierasz tygodniowo na wadze w ciąży, a jakie są wytyczne. Nie chodzi tu o to, byś stresowała się zbyt szybkim lub zbyt powolnym przybieraniem na wadze, ale by lekarz mógł kontrolować, czy nie ma nagłych wahań wagi, mogących świadczyć o np. stanie przedrzucawkowym (nagły przyrost), czy o tym, że dziecko nie otrzymuje wystarczającej ilości substancji odżywczych.
Brzuch w 17. tygodniu ciąży nie jest jeszcze zbyt duży, ale z pewnością zaczyna się ładnie zaokrąglać. Waga może wzrosnąć o ok. 4 kg. Z pewnością możesz odczuwać pod koniec 4. miesiąca ciąży nieprzyjemny ból, związany z rozciąganiem się więzadeł i mięśni. 17. tydzień ciąży to moment, kiedy luźniejsze ubrania staną się niezbędne.
W 18. i 19. tygodniu ciąży brzuch nie jest jeszcze duży, ale zaczyna być wyraźnie zaokrąglony. U niektórych kobiet nadal ciąża jest mało widoczna. Powiększanie się brzucha w ciąży jest kwestią indywidualną – u niektórych kobiet ciążowy brzuszek jest widoczny przed 20. tygodniem ciąży, u innych pojawia się dopiero w drugiej połowie ciąży.
U większości ciężarnych brzuch w 24. tygodniu ciąży jest już całkiem spory i ciężki. Od początku ciąży przyszła mama powinna już przytyć od 5 do 9 kg (w zależności od wagi przed ciążą i BMI). Brzuszek jest coraz okrąglejszy, a w macicy znajduje się już ok. pół litra płynu owodniowego ochraniającego dziecko przed urazami i zapewniającego bezpieczeństwo.
W 27. tygodniu ciąży brzuch jest już naprawdę ciężki i duży. Powoduje to spłycony oddech i wystąpienie zadyszki. Należy pamiętać, że prawidłowy przyrost masy ciała podczas ciąży j zależy od masy ciała przed ciążą. Kobiety o niskim BMI poniżej 19 powinny przytyć od 13 do 16 kg, kobiety o BMI od 19 do 26 przybiorą około 11-13 kg, zaś pozostałe z nadwagą tj. od 26 BMI powinny przytyć nie więcej niż 10-11 kg.
Brzuch w kolejnych tygodniach będzie rósł średnio o jeden centymetr tygodniowo. Od 28. tygodnia ciąży, waga będzie większa średnio o pół kilograma na tydzień. To etap, gdy brzuch mocno obciąża kręgosłup. Kobiety skarżą się na bóle pleców, jelit, nóg, bardzo często pojawia się też permanentne zmęczenie.
W 30. tygodniu ciąży według niektórych brzuch wygląda już jak piłka do koszykówki. Lekarze często pod koniec 7. miesiąca ciąży sprawdzają w czasie badania USG ułożenie dziecka. Część dzieci już teraz ułożyło się głową w dół, przygotowując się do porodu. Jeżeli jeszcze to nie nastąpiło, nie denerwujcie się, dziecko ma jeszcze czas i miejsce, by wykonać właściwy obrót. Ilość płynu owodniowego nie zwiększa się, teraz już tylko dziecko rośnie. Łatwo jest zauważyć jego ruchy i warto je obserwować.
Z każdym tygodniem ciąży brzuch przyszłej mamy jest coraz większy (i coraz cięższy) – w 33. tygodniu ciąży jest na tyle duży, że może znacznie utrudniać codzienne czynności. Od 35. tygodnia ciąży brzuch zacznie się powoli obniżać – organizm zaczyna przygotowywać się do porodu. W związku z obniżaniem się dna macicy zmniejsza się nacisk na przeponę i płuca, a problemy z oddychaniem i trudności w łapaniu tchu zaczną ustępować.
W 38. tygodniu ciąży łatwo już nawiązać kontakt z dzieckiem przez delikatny nacisk na powłoki brzuszne. Dziecko najczęściej reaguje kopnięciem, a ze względu na to, że jest już dość duże (ok. 50 cm) i waży ok. 3 kg, poczujesz i zobaczysz jego odpowiedź. Trzykilowe dziecko, jeżeli wybierze konkretny bok, spłaszczy twój brzuch nieomal jak naleśnik. Gdy zaś postanowi poleżeć na środku, poczujesz, jakby urósł ci nagle wulkan, który lada chwila wybuchnie.
Najlepszą wiadomością dla ciężarnej jest to, że ok. 38 tygodnia ciąży, o ile jeszcze to nie nastąpiło, brzuch powinien opuścić się trochę niżej. W 39. tygodniu wygląd ciążowego brzuszka jest bardzo różny – wiele zależy od ułożenia dziecka.
Mama nie ma większych powodów do zmartwień, jeżeli regularnie wykonuje badania i konsultuje się z lekarzem.