"Mamo, swędzi!", czyli jak rozpoznać, co ukąsiło lub użądliło dziecko? Niezbędnik każdego rodzica

Rodzice najczęściej mówią o ugryzieniach owadów, tymczasem mamy do czynienia także ukąszeniami czy użądleniami, które będą się od siebie różniły wyglądem. Czerwone bąble mogą mieć różną wielkość, a także mogą boleć lub swędzieć. Wszystko zależy od tego, jak organizm zareaguje na jad czy wpuszczoną przez owada toksynę.

Reakcja może być łagodna i objawiać się jedynie lekkim zaczerwieniem i swędzeniem. W miejscu użądlenia czy ukąszenia powstaje rumień i obrzęk, któremu towarzyszą ból, pieczenie, swędzenie lub uczucie rozpierania. Objawy zazwyczaj ustępują po 24-48 godzinach.

Jednak u dziecka może wystąpić silniejsza reakcja alergiczna, a w skrajnych przypadkach nawet wstrząs anafilaktyczny. Dlatego tak ważne, by rodzice potrafili rozpoznać ślad na skórze dziecka, a także wiedzieli, jak udzielić pierwszej pomocy i ulżyli w dyskomforcie.

By skutecznie pomóc dziecku warto wiedzieć, czy zostało ugryzione, ukąszone czy użądlone oraz przez jakiego owada. W tym celu zebraliśmy zdjęcia różnych śladów po owadach, dzięki którym z łatwością rozpoznacie, co ugryzło, użądliło lub ukąsiło dziecko.

W Polsce najczęściej czerwone opuchnięte ślady to miejsca po ukąszeniu komara. To one najczęściej atakują dzieci. Oprócz obrzęku pojawia się śliny świąd. Ukąszeń może być wiele, a nieprzyjemne objawy mijają maksymalnie w przeciągu dwóch dni.

W naszych warunkach klimatycznych komary nie są groźne, jednak w krajach tropikalnych przenoszą takie choroby jak malaria, denga, wirus Zika, żółta febra i wiele innych.

Ugryzienia pluskwy są podobne do ukąszeń komara, jednak zazwyczaj ułożone liniowo. Czerwone krostki pojawiają się po nocy na odkrytych częściach ciała, gdyż pluskwy zwykle bytują w materacach. Początkowo dziecko nic nie czuje, gdyż w momencie gryzienia owad, wydzielają substancję znieczulającą. Swędzenie skórne pojawia się na ogół po 24-48 godz. od pogryzienia.

Niewielka,  czerwona plamka z krwawym punktem pośrodku to ślad po ugryzieniu pchły. Ślad jest mniej napuchnięty niż po ukąszeniu komara, ale także wywołuje dokuczliwy świąd, a często także ból. Ugryzienia pcheł są z reguły bardzo liczne i czasem zlewają się ze sobą, tworząc czerwone obręcze.

Użądlenie osy jest bardzo bolesne, pojawia się również duża opuchlizna w miejscu ukłucia, rozległe zaczerwienienie i obrzęk.

W przypadku pszczoły w miejscu użądlenia wygląda podobnie do użądlenia osy, może być bardziej napuchnięte ze względu na bardziej toksyczny jad. W bąblu znajdziesz żądło.

Zazwyczaj pojawia się wiele śladów, które są znacznie bardziej bolesne i swędzące niż ukąszenia komarów. Może pojawić się także większy obrzęk, a nawet stwardnienie skóry wokół ugryzienia meszki. Można także zauważyć małe ranki, gdyż owady te rozcinają skórę haczykowatymi szczękami. Ranki po ugryzieniu meszki gorzej się goją i może pojawić się infekcja, a nawet gorączka.

W skrajnych przypadkach może dojść do zatrucia organizmu substancjami toksycznymi ze śliną meszki. Harara może być niebezpieczne dla dzieci, niemowląt i osób pozostających pod wpływem alkoholu, gdyż substancje wstrzyknięte do organizmu człowieka powodują rozpuszczanie erytrocytów i niszczenie tkanek, co może doprowadzić do obrzęku płuc.

Ukąszenie przez kleszcza jest bezbolesne, nie swędzi, ale najpewniej znajdziesz go nadal wbitego w skórę. Po opiciu się krwi pęcznieje. Należy szybko usunąć kleszcza i obserwować miejsce. Niestety są bardzo niebezpieczne, gdyż przenoszą boreliozę oraz mogą wywoływać odkleszczowe zapalenie mózgu. Zaniepokoić cię powinien rumień wędrujący.  Zwykle pojawia się w miejscu ukąszenia przez kleszcza w ciągu od 3 do 30 dni. Stopniowo będzie się on rozszerzał.

Pająki występujące w Polsce najczęściej nie są groźne. W miejscu ukąszenia można zauważyć dwie małe kropki w odległości 1 mm o siebie. Skóra jest spuchnięta i boli, może pojawić się guz i siniak, czasem swędzenie lub pieczenie.

Podczas zagranicznych wakacji warto uważać na pajęczaki. Na południu Europy oraz w krajach o gorącym klimacie żyją gatunki pająków jadowitych.

Podczas ukąszenia owady zwykle wstrzykują do ciała gospodarza niewielkie ilości antykoagulantów i innych toksyn, które mogą wywołać jakąś reakcję, najczęściej swędzenie, rumień czy bąbel. Podobnie jest w przypadku owadów gryzących, toksyny zawarte w ślinie podrażniają skórę, reakcję wywoła także jad owada.

Jeśli pojawił się obrzęk i swędzenie, warto pomóc dziecku. Ulgę przyniosą dostępne bez recepty środki o działaniu przeciwświądowym i przeciwalergicznym, np. Fenistil w żelu, czy też miejscowo znieczulających i ochładzających, np. Sarnol.

Pomocne będą również preparaty zawierające mentol, alantoinę, dekspantenol lub nafazolinę – stosowane miejscowo zmniejszają świąd i ograniczają stan zapalny. W przypadku mocniejszej reakcji skórnej zaleca się stosowanie kortykosteroidów o niskiej lub umiarkowanej sile działania np. Hydrokortyzon, czy Laticort.

W ramach domowych sposobów na ugryzienia owadów stosuje się:

Warto łagodzić świąd, gdyż rozdrapywanie bąbli może prowadzić nawet do bakteryjnego zapalenia skóry, a także po ranach mogą pozostać blizny.

W przypadku silnego obrzęku (powyżej 10 cm) czy silnego świądu może się okazać, że niezbędna będzie wizyta u lekarza. Taka reakcja wymaga leczenia lekami antyhistaminowymi, a czasem nawet antybiotykami. Warto także udać się do alergologa. Ten może zlecić badania, by określić ryzyka wystąpienia w przyszłości silnej reakcji alergicznej.

Do lekarza należy się udać natychmiast jeśli wystąpi gorączka, powiększenie węzłów chłonnych, pokrzywka, mdłości i wymioty. W przypadku problemów z oddychaniem czy innych objawów wstrząsu anafilaktycznego należy wezwać pogotowie lub podać adrenalinę (jeśli rodzice wiedzą, że dziecko jest uczulone, zawsze powinni mieć ją przy sobie).