Wystarczą sekundy, by doszło do wstrząsu anafilaktycznego. Ratowniczka wymienia objawy
- Wstrząs anafilaktyczny jest ciężką reakcją organizmu w odpowiedzi na kontakt z alergenem.
- Wstrząs anafilaktyczny objawia się m.in. gwałtownym spadkiem ciśnienia, zawrotami głowy, zmianami skórnymi i obrzękiem.
- Wstrząs anafilaktyczny wymaga natychmiastowej interwencji medycznej, gdyż może prowadzić do śmierci.
Wstrząs anafilaktyczny
Wstrząs anafilaktyczny jest konsekwencją nadwrażliwości organizmu w odpowiedzi na pewien czynnik (alergen). Czynnikami wywołującymi wstrząs może być lek, jad owada błonkoskrzydłego (przy alergii iniekcyjnej) czy pokarm (w przypadku alergii pokarmowej).
– Rozpoczyna się szybko, nawet w ciągu kilku sekund i może rozwijać się do około 30 min. Występują także reakcje późne, po około 72 godzinach, ale znacznie rzadziej – precyzuje Ewa Wojciechowska.
Co to jest wstrząs anafilaktyczny?
Wstrząs anafilaktyczny jest ciężką postacią reakcji alergicznej. Może on wystąpić z innych powodów u dzieci, a innych u dorosłych. Badania pokazują, że najczęściej organizm dzieci reaguje wstrząsem w przypadku kontaktu z pokarmami, a u dorosłych wywołują go leki. Często wstrząs anafilaktyczny pojawia się po szczepieniu, dlatego zaleca się odczekanie w gabinecie lub poczekalni 30 minut po podaniu szczepionki.
Przyczyny występowania wstrząsu anafilaktycznego:
- alergeny: sierść zwierząt (np. przy alergii na kota lub alergii na psa), lateks;
- leki: aspiryna, antybiotyki, insulina, leki znieczulające, morfina;
- szczepionki: surowica przeciwtężcowa, szczepionki przeciwwirusowe;
- pokarmy: orzeszki ziemne, ryby, skorupiaki, cytrusy, jaja, mleko, soja, pszenica, barwniki, konserwanty;
- jady owadów błonkoskrzydłych: pszczoły, osy, szerszenia, mrówek;
- inne: stres, wysiłek fizyczny, zmiana temperatury, przetaczanie krwi.
Wstrząs anafilaktyczny: objawy
Objawy wstrząsu anafilaktycznego mogą postępować po sobie bardzo szybko lub rozwijać się stosunkowo powoli. Jednak ratowniczka medyczna wskazuje konkretnie, jak wygląda chory, który doznaje właśnie wstrząsu anafilaktycznego.
– Zazwyczaj w przebiegu wstrząsu anafilaktycznego dochodzi do gwałtownego spadku ciśnienia tętniczego, co obserwujemy u chorego w postaci bladej, spoconej, zimnej skóry. Przed rozwinięciem wstrząsu pojawiają się często zmiany skórne, pokrzywki, wysypki – opisuje Ewa Wojciechowska.
Doświadczający wstrząsu anafilaktycznego chory skarży się na zawroty głowy, uczucie silnej słabości. Może odczuwać kołatanie w klatce piersiowej, co spowodowane jest tachykardią, czyli przyspieszoną akcją serca. Jest to reakcja kompensacyjna organizmu na spadek ciśnienia tętniczego.
– Mogą pojawić się także inne objawy, na przykład chrypka, kaszel, trudności w oddychaniu, katar, wymioty czy bóle brzucha – dodaje ratowniczka.
Objawy wstrząsu anafilaktycznego: zdjęcia
Przy wstrząsie anafilaktycznym może również dojść do obrzęku twarzy, głównie powiek, ale też ust i języka. Opuchlizna może wyglądać tak jak na poniższym zdjęciu:
Często pojawia się również wysypka, m.in. na twarzy:
Wysypka może również wystąpić na rękach:
Wstrząs anafilaktyczny: co robić?
Będąc świadkiem wstrząsu anafilaktycznego, nie mamy dużo czasu na zastanawianie się, jak pomóc choremu. Ratowniczka medyczna wskazuje po kolei, jak reagować, gdy ktoś w naszej obecności doznaje wstrząsu. Jak wygląda pierwsza pomoc przy wstrząsie anafilaktycznym? Postępowanie przy wstrząsie anafilaktycznym:
- należy usunąć czynnik alergizujący, czyli np. żądło owada,
- podać choremu adrenalinę (osoby, które mają skłonność do reakcji alergicznych, najczęściej posiadają gotowy preparat w ampułkostrzykawce),
- zastrzyk podać w udo,
- wezwać pomoc: zadzwonić pod numer alarmowy 112;
- chorego można ułożyć w pozycji leżącej z uniesionymi nogami, o ile nie utrudnia to oddychania.
– W przebiegu wstrząsu anafilaktycznego może dojść do niedrożności dróg oddechowych, która może doprowadzić do zatrzymania krążenia – przestrzega Ewa Wojciechowska.
Wtedy należy podjąć podstawowe czynności resuscytacyjne, podanie oddechów zastępczych (o ile jest taka możliwość) i uciskanie klatki piersiowej. – Ale to najdramatyczniejszy przebieg wstrząsu anafilaktycznego – mówi ratowniczka.
I dodaje, że warto, aby osoby, które mają nawracające zmiany skórne (rumień po użyciu kosmetyków) czy rewolucje żołądkowo-jelitowe, miały przy sobie zawsze przynajmniej podstawowe leki przeciwalergiczne.