Nacinanie krocza przy porodzie. Kiedy jest konieczne i czy boli?
Wiele kobiet przed porodem naturalnym niepokoi się na samą myśl o konieczności nacięcia krocza. Niestety, ta procedura jest często koniecznym elementem przychodzenia dziecka na świat. Postaramy się odpowiedzieć na najczęściej pojawiające się pytania i wątpliwości dotyczące tej sytuacji.
Jak wygląda nacięcie krocza?
Nacięcie krocza (inaczej zwane epizjotomią) polega na tym, że tworzy się nacięcie skóry, ściany i mięśni pochwy przy użyciu specjalnych nożyczek chirurgicznych. Pierwszy raz taki zabieg został wykonany w latach 20. XX wieku. Twierdzono wówczas, że w ten sposób przyspiesza się poród, chroniąc tym samym zdrowie i kobiety, i dziecka.Od tego czasu sporo się zmieniło. Światowa Organizacja Zdrowia (wraz z rodzimymi organizacjami, zaleca, by zabieg ten nie był wykonywany rutynowo, lecz w wyjątkowych przypadkach. Do tego rodzącą powinna zostać poinformowana o tym, że taki ruch ma zostać wykonany, a do tego powinna mieć możliwość wyrażenia (lub nie) zgody na nacięcie krocza.
Czytaj także: Szwy po porodzie. Jak długo się rozpuszczają, jak dbać o krocze i kiedy powinnyśmy się niepokoić?
Zabieg nacięcia krocza podczas porodu wykonywany jest w tzw. fazie parcia, czyli tuż przed urodzeniem główki dziecka. Oczywiście wszystko odbywa się znieczuleniu miejscowym. Najczęściej występuje nacięcie krocza pod kątem ok. 45 stopni do osi długiej ciała. Jest to tzw. nacięcie boczno-przyśrodkowe. Wtedy dochodzi do utraty krwi oraz dolegliwości bólowych w czasie gojenia. Zaleta? Możliwość rozszerzenia nacięcia oraz to, że ewentualne dodatkowe pęknięcia krocza nie dochodzą do odbytu.
W Polsce rzadziej wykonywane jest nacięcie krocza pośrodkowe. Tutaj utrata krwi jest mniejsza, łatwiejsze jest szycie takiego nacięcia i obserwowany jest zdecydowanie mniejszy dyskomfort w czasie gojenia rany. Nie ma jednak możliwości rozszerzenia nacięcia oraz jest szansa na pęknięcie w kierunku odbytu.
Jakie są wskazania do przeprowadzenia zabiegu nacięcia krocza?
Jest kilka wskazań, które sugerują przeprowadzenie nacięcia krocza (ścian i mięśni pochwy). Są takie przypadki, kiedy taki zabieg może pomóc kobiecie przejść przez poród naturalny i zapobiegać problemom zdrowotnym.Jakie to wskazania? Przede wszystkim poród dużego dziecka, ale i stan zagrożenia dziecka w fazie parcia. Oprócz tego mało elastyczne tkanki krocza, które grożą pęknięciem oraz poród kleszczowy czy pośladkowe ułożenie płodu. Czasem za wskazanie do wykonania nacięcia krocza uważa się też pierwszy poród kobiety, która przekroczyła już 30. rok życia. Niezależnie od wskazań, kobieta zawsze powinna zostać poinformowana o tym, że taki ruch będzie wykonany.
Jakie są zalety nacięcia w czasie porodu?
Wielu specjalistów uważa, że nacięcie krocza zdecydowanie łatwiej goi się niż jego pęknięcie, do którego może dojść w trakcie porodu, kiedy kobieta rodzi duże dziecko. Sugeruje się więc, żeby naciąć ścianki pochwy, zamiast ryzykować, że popękają one w sposób niekontrolowany. Jakie jeszcze zalety nacięcia krocza widzą specjaliści? Choćby ochronę przed urazem główki dziecka, niedotlenieniem, do którego może dojść bez wykonania tego zabiegu. Jeśli chodzi o korzyści dla kobiet to też zapobieganie nadmiernemu rozluźnieniu pochwy czy wypadaniu narządu rodnego po porodzie.
Jakie są wady nacięcia krocza w czasie porodu?
Współczesne zalecenia mówią, że nacięcie krocza nie niesie za sobą żadnych pozytywnych aspektów. Eksperci wskazują, że może to sprzyjać powstawaniu dalszych pęknięć oraz doprowadzić do okaleczenia kobiety. Mówi się też, że wcale nie zapobiega to urazom główki dziecka, bo tkanki krocza są miękkie i – niejako w sposób naturalny – zapobiegają, by przychodzącemu na świat dziecku nie stała się żadna krzywda.Do tego, czego obawiają się kobiety, nacięcie krocza może mieć spory wpływ na przyszłe życie seksualne kobiet, u których taki zabieg wykonano. Pochwa po takim nacięciu bywa bardziej bolesna, zdecydowanie mocniej tkliwa, a stosunki seksualne mogą sprawiać kobiecie ból. Do tego istnieje szansa częstszych infekcji intymnych, stanów zapalnych czy pojawienie się problemów z nietrzymaniem moczu.
Czy można ochronić krocze przed jego nacięciem?
Standardy opieki okołoporodowej wskazują, że powinno się robić wszystko, by ochronić krocze przed jego nacięciem. Kobieta może zaznaczyć w planie porodowym, że zależy jej na ochronie krocza. Powinna też o tych preferencjach poinformować położną w szpitalu.Jak poinformowanie położnej może wpłynąć na ochronę krocza rodzącej? Może ona, przede wszystkim, pomóc rodzącej kobiecie wybrać takie pozycje do porodu, które pomogą zrealizować ten plan. Do tego istotna jest współpraca z położną. Szczególnie w ostatniej fazie parcia. Ona doradzi, co zrobić, żeby nie doszło do pęknięcia krocza.
Co można robić przed porodem, żeby uchronić krocze przed nacięciem?
Ważny nie jest jedynie sam moment porodu, ale i to, co robimy w poprzedzających go 9 miesiącach. Istotne jest dbanie o mięśnie dna miednicy. Sugerowane jest również wykonywanie masaży, które mają za zadanie uelastycznienie szyjki macicy.Na czym polegają takie masaże? Na delikatnym masowaniu krocza przy pomocy oliwki lub olejku migdałowego. Ruchy powinny być okrężne. Masaże można wykonywać od ok. 20 tygodnia ciąży, nie należy wykonywać ich, kiedy zmagamy się z infekcją. Wszystko należy skonsultować z lekarzem prowadzącym.
Jak prawidłowo wykonać masaż krocza? Na początek musimy nałożyć oliwkę lub olejek migdałowy na nasze dłonie, rozgrzewamy go w dłoniach, a następnie zaczynamy masować zewnętrzną ścianę pochwy. Kiedy produkt, który używamy do masażu, już się wchłonie, powinniśmy zacząć masaż wewnątrz, używając jednego palca. Nie powinno się zbyt mocno naciskać, a kiedy tylko poczujemy ucisk, ból, czy cokolwiek niepokojącego, powinniśmy masaż przerwać. Wszystko należy konsultować ze specjalistą.
Jak często wykonywać taki masaż? Jeśli nie dzieje się nic niepokojącego, a kobieta nie ma infekcji, najlepiej przez kilka dni. Zaczynamy od jednego palca, a z biegiem czasu kończymy na czterech. Taka wielkość to ok. 2/3 główki dziecka. Dzięki masażom pochwa stanie się zdecydowanie bardziej elastyczna i kobieta lepiej zniesie poród, umożliwiając sobie brak nacięcia krocza.
Jak długo goi się rana po nacięciu krocza?
Jeśli już jednak dojdzie do nacięcia krocza u rodzącej kobiety, pojawiają się pytania, jak długo goi się rana po tym zabiegu. Eksperci wskazują, że goi się około 7 dni. Czas gojenia zależy jednak, oczywiście, od tego, jak bardzo rozległa jest rana, czy zachowujemy zasady higieny oraz od indywidualnych predyspozycji regeneracyjnych skóry kobiety, której ten zabieg dotyczył.
Jak wspomagać gojenie się rany po nacięciu krocza?
Po nacięciu krocza wskazane jest konsekwentne dbanie o właściwą higienę miejsca. Należy regularnie zmieniać podkłady, wietrzyć krocze, myć ręce przy zmianie podpaski, po wizycie w toalecie spłukiwać okolice krocza dużą ilością wody. Kiedy kobieta się podciera, powinna to robić w kierunku od przodu do tyłu. Należy też, do czasu zagojenia rany, zrezygnować z kąpieli. Jeśli okolica rany po nacięciu krocza jest opuchnięta, można stosować zimne okłady. Można też wspomagać się środkami przeciwbólowymi, przeciwzapalnymi. Wszystko najlepiej skonsultować z lekarzem lub położną, szczególnie kiedy kobieta karmi piersią.