Blizna po cesarskim cięciu. Jak długo się goi i kiedy powinna martwić?
Kobiety, które urodziły dziecko w wyniku cesarskiego cięcia, zastanawiają się, jak długo trzeba czekać na pełne zagojenie się blizny po tej operacji. Odpowiadamy na pytania, jak wygląda blizna po cesarskim cięciu oraz kiedy powinna ona nas martwić.
W przypadku naszego kraju, ok. 40 proc. (42,9 proc. - dane GUS za 2019 rok) wszystkich ciąż kończy się cesarskim cięciem, podczas gdy w niektórych krajach Ameryki Łacińskiej to nawet 80 proc.
Konsekwencje cesarskiego cięcia
Ponieważ cesarskie cięcie dotyczy coraz liczniejszej grupy kobiet, pojawiają się liczne pytania dotyczące tego, jakie są konsekwencje urodzenia dziecka właśnie tym sposobem. Wiele kobiet zauważa plusy rozwiązania ciąży przez cesarskie cięcie. Należy pamiętać, że jest to interwencja chirurgiczna, która pozostawia ślad w postaci blizny.
Jak długo goi się blizna po cesarskim cięciu? Jaki wygląd jest normalny, a jaki powinien niepokoić? Do jakiego specjalisty się udać, żeby wygląd naszego brzucha po cesarskim cięciu wrócił jak najszybciej do formy? Jakimi sposobami można wspomóc gojenie się blizny? Na te wszystkie pytania postaramy się znaleźć odpowiedź w tym tekście.
Jak wygląda blizna?
Jak ona wygląda? Blizna po cesarskim cięciu umiejscowiona jest zwykle na poziomie bikini. Rozróżniamy bowiem cięcia majtkowe, klasyczne (przez środek brzucha) i pochwowe. Wielkość blizny i jej rozmieszczenie zależne jest więc od rodzaju cięcia.Kiedy medycyna zaczęła się rozwijać, blizny po cesarskim cięciu są coraz mniejsze. Blizna po CC ma podłużny kształt i przypomina półksiężyc. Blizny zazwyczaj są lekko zaczerwienione, są płaskie, a czasem delikatnie wypukłe. Jaka jest jej grubość? Zwykle ok. 3,5 milimetra. Długość to zazwyczaj ok. 10 do 15 cm.
Nie jest więc ona bardzo widoczna. Często zdarza się jednak, że przy procesie gojenia tworzą się bolesne zrosty tkanek głębiej położonych oraz związane z tym niezbyt estetyczne nawisy skórne, które kształtują się powyżej nacięcia. Jak częstą dolegliwością są zrosty pooperacyjne? Według badań mogą dotyczyć nawet od 46 proc. do 100 proc. pacjentek po cesarskim cięciu.
Najpoważniejszymi konsekwencjami zrostów po cesarskim cięciu są przewlekłe bóle miednicy mniejszej, bardzo bolesne miesiączki, niedrożność jelita cienkiego lub niespecyficzne dolegliwości przewodu pokarmowego czy układu rozrodczego.
Jak dbać o bliznę po cesarskim cięciu?
Skupmy się na samej bliźnie. Już od samego cesarskiego cięcia należy pamiętać, by o nią odpowiednio zadbać.Higiena blizny pooperacyjnej jest bardzo istotnym elementem wracania do formy. Pierwsza doba po cesarskim cięciu to moment, kiedy rana jest osłonięta opatrunkiem. Nie powinno się jej moczyć. Dzięki temu rana się zasklepi. Potem następuje zdjęcie opatrunku, potem szwów. Trzeba zrobić wszystko, by zachować czystość rany i jej okolic.
Po wygojeniu się rany mamy do czynienia z blizną pooperacyjną. Najlepszym wyjściem będzie skorzystanie z porad fizjoterapeuty uroginekologicznego. Taki lekarz oceni ruchomość blizny, napięcie tkanek położonych dookoła – słowem: sprawdzi, czy blizna goi się we właściwy sposób.
Najlepsze rezultaty terapii blizny po cesarskim cięciu osiąga się w pracy z nią, kiedy nie ma ona jeszcze dwóch lat. Wtedy właśnie następuje najbardziej intensywna przebudowa kolagenu, który tworzy tkankę bliznowatą. Im częstsze kontrole u fizjoterapeuty uroginekologicznego, tym większa szansa korzystnego wpływu na orientację włókien kolagenu.
Uwalnianie blizny to zwykle proces etapowy. Rozpoczyna się od łagodnych technik manualnych, rozluźniania tkanek położonych powierzchownie, aż do coraz bardziej intensywnych metod pracy już bezpośrednio na bliźnie czy też w tkankach położonych nieco głębiej.
Kiedy fizjoterapia prowadzona jest we właściwy, konsekwentny sposób, możliwa jest obserwacja znaczącej poprawy sytuacji. Możliwa jest, oczywiście, bolesność i tkliwość brzucha do 3 dni po terapii, ale wtedy wszystko zmierza ku dobremu rozwiązaniu problemu.
Proces gojenia się rany po cesarskim cięciu
Wyróżniamy kilka faz gojenia się rany po cesarskim cięciu. Pierwsza to faza wysiękowa, która trwa zwykle 4-7 dni. Występuje wówczas obrzęk, czasem wypływa z niej ciecz. Należy monitorować jej kolor i zapach. Wysięk pomaga w procesie gojenia się rany.Kolejna faza to faza oczyszczania. Wysięk zaczyna ustępować, a rana jest oczyszczana z drobnoustrojów. Następna faza to naprawcza. Wówczas zaczyna się gojenie tkanek, które trwa do 6 tygodni. Wtedy następuje produkcja fibroblastów, czyli komórek skóry. Wytwarza się nowy naskórek.
Ostatnia faza to faza przebudowy. Może trwać nawet do kilku lat od porodu w wyniku cesarskiego cięcia. Ta faza to sprawa mocno indywidualna. Zależy i od uwarunkowań genetycznych, i od samego rodzaju rany. Tworzy się nowa skóra i może pojawić się blizna.
Podstawowe typy blizn
Do podstawowych typów blizn według podziału Mustoe należą:- blizna prawidłowa – to taka, który ma jasny lub jak niektórzy określają „perłowy” kolor, jest ona płaska, czyli nie wystaje poza obszar otaczającej ją skóry
- blizna nieprawidłowa – taka, która jest czerwona, powoduje świąd, bolesność, jest lekko uniesiona ponad obszar otaczającej skóry; po czasie większość takich blizn staje się płaska, przyjmuje zabarwienie zbliżone do koloru skóry w jej otoczeniu
- blizna przerosła liniowa – taka, która jest czerwona, lekko uniesiona, rzadko wywołuje świąd czy bolesność, nie wykracza poza zarys rany chirurgicznej
- blizna przerosła o dużej powierzchni – taka, która nazywana jest płaszczyznową, jest ona wypukła, czasami swędzi
- mały bliznowiec po cesarskim cięciu – ograniczona, wypukła, swędząca, lecz nie wykracza poza zarys rany
- duży bliznowiec po cesarkim cięciu – duża, wypukła blizna, bolesna lub czasem swędząca, wykracza poza obrys rany
Czego powinniśmy unikać, kiedy rana się goi?
Przede wszystkim kobiety po cesarskim cięciu powinny unikać dźwigania. Dochodzi bowiem wówczas do nadwyrężania mięśni brzucha, a świeżo założone na nich szwy mogą je uszkodzić. Kobieta nie powinna nosić sama wózka, zakupów, nie powinna się schylać. Podobnie, kiedy bierzesz dziecko na ręce. Po cesarskim cięciu, ze względu na gojenie się rany, musisz przez kilka miesięcy unikać ćwiczeń, które angażują mięśnie brzucha. Zanim wrócisz do aktywności, lepiej skonsultuj się z lekarzem.
Co można stosować na bliznę po cesarskim cięciu?
Stosunkowo niedawno pojawiły się plastry, które można stosować na blizny. Silikon, który wchodzi w ich skład, jest środkiem bezpiecznym, powszechnie stosowanym w medycynie. Plaster poprawia wygląd blizny, zmniejsza jej widoczność, zmniejsza dyskomfort, wspomaga rehabilitację blizny.Bliznę można również smarować np. masą perłową, maściami z alantoiną, krwawnikiem pospolitym, witaminą E, kwasem hialuronowym, heparyną, wyciągiem z cebuli. Wszystko najlepiej konsultować z lekarzem.
Kolejna ciąża – co z blizną po cesarskim cięciu?
Wiele kobiet zastanawia się, co w sytuacji, kiedy planowana jest kolejna ciąża. Jeśli kobieta rodziła przez cesarskie cięcie, powinna poczekać do zrośnięcia się blizny, przed ponownym zajściem w ciążę. Przy kolejnej ciąży istnieje ryzyko rozejścia się blizny. Czasami można spotkać się z zaleceniami lekarzy, żeby wstrzymać się z zajściem w ciążę rok a nawet dwa. Najlepiej jednak opierać się na sugestiach lekarza.Należy pamiętać, że kluczowe tutaj jest odpowiednio wcześniej podjęcie rehabilitacji blizny po cesarskim cięciu. Odgrywa to kluczową rolę w zapobieganiu późniejszym powikłaniom. Jeśli skupimy się na pracy ze specjalistą – fizjoterapeutą uroginekologicznym, możemy uniknąć bólu, przerostu blizny oraz szybko wrócić do sprawności fizycznej.