5 rzeczy, o których jedynacy najczęściej mówią na kozetce. Nr 3 otwiera oczy i burzy stereotypy

Choć bycie jedynakiem coraz częściej staje się normą, wciąż wiąże się z wieloma stereotypami i oczekiwaniami. Terapeuci zwracają uwagę, że osoby dorastające bez rodzeństwa nierzadko zmagają się z poczuciem samotności, nadmierną odpowiedzialnością wobec rodziców, presją bycia idealnymi, a także z trudnościami w relacjach.

Do tego dochodzi jeszcze problem niezrozumienia ze strony otoczenia oraz oczywiście łatka "rozpieszczonego jedynaka". W gabinetach terapeutycznych te tematy powracają zaskakująco często – i pokazują, że jedynactwo to nie tylko brak brata czy siostry, ale zupełnie inny sposób wchodzenia w dorosłość.

Jednym z częstych tematów, które jedynacy poruszają na terapii, jest poczucie osamotnienia – zwłaszcza w dorosłym życiu. Rebecca Greene, autorka książki "One & Done: The Guide to Raising a Happy & Thriving Only Child", podkreśla, że brak rodzeństwa oznacza mniej osób, na których można się oprzeć w trudnych chwilach.

"Święta mogą być szczególnie samotne dla niektórych jedynaków, ponieważ często nie mają wielkich spotkań rodzinnych, jakie można zobaczyć w filmach i telewizji" – mówi terapeutka.

Altheresa Clark dodaje, że wielu jedynaków próbuje wypełnić tę lukę poprzez budowanie bliskich przyjaźni, które traktują jak rodzinę.

"Mówi się, że jeśli nie masz rodziny, to stwórz własną – i wierzę w to całym sercem" – tłumaczy.

Drugim powracającym problemem jest poczucie, że to jedynak będzie musiał wziąć na siebie pełną opiekę nad starzejącymi się rodzicami. Odwożenie na wizyty lekarskie, pomoc w codziennych obowiązkach, a nawet zarządzanie finansami – wszystko to może stać się źródłem silnego stresu.

"Wiele dzieci, które są wyłącznie dorosłymi, czuje się przytłoczonych i zestresowanych tym, że jako jedyna osoba w rodzinie muszą zajmować się wszystkimi obowiązkami związanymi z opieką nad starszymi rodzicami" – podkreśla Greene.

Specjaliści zachęcają, by nie czekać, aż problem urośnie, lecz rozmawiać z rodzicami i partnerem z wyprzedzeniem, a także korzystać z pomocy pracowników socjalnych czy opiekunów.

Jedynacy często zgłaszają na terapii, że dorastali z poczuciem, iż każdy ich ruch był obserwowany. Brak rodzeństwa sprawiał, że cała uwaga rodziców skupiała się właśnie na nich – co łatwo przeradzało się w nadmierne wymagania i oczekiwanie sukcesów.

"Takie dzieci mogą doświadczać skrajnej presji ze strony rodziców, by osiągać sukcesy w różnych dziedzinach życia, co może prowadzić do perfekcjonizmu lub osobowości typu A" – wyjaśnia Clark.

Efekt? Zamiast stereotypowego luzu i egoizmu, wielu jedynaków wchodzi w dorosłość z bagażem perfekcjonizmu, lęku przed porażką i trudnością w akceptowaniu własnych niedoskonałości. Terapia pomaga im zrozumieć, że nie muszą być idealni, by zasługiwać na miłość i akceptację.

Kolejnym częstym tematem jest niezależność, którą jedynacy nabywają od najmłodszych lat. Potrafią sami organizować sobie czas, są samodzielni i często dobrze odnajdują się w roli liderów.

"Często są to osoby, które chętnie biorą sprawy w swoje ręce, są świetnymi liderami i potrafią realizować zadania w innowacyjny sposób" – zauważa Greene.

Jednocześnie ta niezależność bywa odbierana jako upór czy apodyktyczność, co w relacjach partnerskich może prowadzić do konfliktów. Terapeuci uczą wtedy technik lepszej komunikacji – na przykład używania komunikatów "ja" czy aktywnego słuchania.

Jedynacy często przychodzą do gabinetów z poczuciem, że są postrzegani przez pryzmat krzywdzących etykietek.

"Zdecydowanie nadal istnieje stereotyp bycia jedynakiem, ponieważ rodziny z dwójką lub trójką dzieci są w tym kraju normą" – podkreśla Greene.

Filmy i seriale dodatkowo utrwalają obraz "rozpieszczonego jedynaka", który jest egoistyczny i ma słabe umiejętności społeczne. Tymczasem, jak zaznaczają terapeuci, takie uproszczenia ignorują mocne strony jedynactwa – od kreatywności po samodzielność.

Na szczęście jedynacy coraz częściej znajdują przestrzenie, w których mogą dzielić się doświadczeniami. Greene poleca m.in. grupy wsparcia na Facebooku, liczące tysiące członków.

"To świetne miejsce, gdzie można zadawać pytania, szukać informacji i zdobywać zasoby" – dodaje.

Drugą drogą jest terapia, która pozwala zrozumieć, jak dzieciństwo wpłynęło na dorosłe życie i nauczyć się korzystać ze swoich mocnych stron.

Czasem wsparcie kryje się bliżej, niż nam się wydaje – w rozmowie z przyjaciółką czy sąsiadką. Warto też sięgać po książki i podcasty, które pomagają nazwać emocje i zobaczyć, że inni mierzą się z podobnymi problemami.

Nie należy bać się prosić o pomoc – to nie oznaka słabości, lecz odwagi. Dobre wsparcie daje poczucie, że nie jesteśmy sami w swoich trudnościach. Najważniejsze to zrobić pierwszy krok i otworzyć się na rozmowę.