• Lektury obowiązkowe na maturę 2023 z języka polskiego to lista lektur, które maturzyści muszą znać, przystępując do egzaminu maturalnego.
• Lektury obowiązkowe na maturze 2023 dzielą się na listę lektur do matury podstawowej i rozszerzonej z języka polskiego - z większością lektur uczniowie zapoznają się podczas 4-letniej nauki w liceum.
• Lektury obowiązkowe na maturę 2023 zostały uzupełnione przez listę pozycji dodatkowych, które zalecają poloniści. To nie tylko książki, ale również filmy i sztuki teatralne.

Lektury obowiązkowe: matura 2023

Lektury obowiązkowe na maturze 2023 z języka polskiego uległy zmianie. Od 2023 roku uczniów liceów ogólnokształcących i szkół artystycznych obowiązuje matura w nowej Formule 2023. Zmiany dotyczą kilku płaszczyzn: zakresu materiału części przedmiotów, a także m.in. tego, ile przedmiotów jest obowiązkowych na egzaminie maturalnym. W nowej Formule 2023 zmieniła się również matura z języka polskiego i razem z nią lista lektur obowiązkowych.

Nowe zasady dotyczą wyglądu całego arkusza i tego, w jaki sposób sprawdzana jest wiedza maturzystów, a lista lektur zwiększyła się z 13 do ponad 40 pozycji. Poloniści już od dłuższego czasu mówią o tym, że matura z języka polskiego powinna mieć podniesiony poziom. Mówiono również o tym, że lektury obowiązkowe na maturze 2023 powinny ulec zmianie – uczniowie pisząc wypracowania podawali bowiem wiele przykładów z tzw. tekstów kultury, czyli filmów, seriali i gier.

To wszystko były zazwyczaj trafne spostrzeżenia, ale polonistom bardziej zależało na tym, by uczniowie kończąc szkołę, byli zaznajomieni z pewnymi tekstami literackimi, które są po prostu klasyką, którą warto znać z powodu jej ogromnej wagi dla polskiej kultury.

Lista lektur obowiązkowych na maturę: poziom podstawowy

Lektury obowiązkowe na maturze 2023 z polskiego to teksty, które omawiane są na lekcjach języka polskiego z nauczycielem. To zarówno całe dzieła (powieści, zbiory opowiadań, dramaty), fragmenty oraz pojedyncze wiersze konkretnych autorów, czyli poezja. Oto cała lista lektur obowiązkowych na maturę podstawową z polskiego:

Lista lektur obowiązkowych na maturę: poziom rozszerzony

Lista lektur na maturę 2023 z jezyka polskiego na poziomie rozszerzonym to dosyć długie zestawienie. Na rozszerzeniu bowiem obowiązuje uczniów znajomość tego, co jest wymagane na podtsawowej maturze z polskiego oraz dodatkowo lista 28 lektur, które nie są omawiane w podręczniku , który przygotowuje uczniów do podstawowej matury z języka polskiego. Te dodatkowe lektury na maturę rozszerzoną to:

Lektury dodatkowe do matury z polskiego, tzw. uzupełniające

Dodatkowo do lektur wymienionych wyżej tych z zakresu podstawowego i rozszerzonego, w każdym roku nauczania licealnego, uczniowie muszą zapoznać się z 2 lekturami uzupełniającymi (całość lub fragmenty):

• Sofokles, Król Edyp
• Mikołaj z Wilkowiecka, Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim (fragmenty)
• Dzieje Tristana i Izoldy (fragmenty)
• Giovanni Boccaccio, Sokół
• Mikołaj Rej, Żywot człowieka poczciwego (fragmenty)
• Andrzej Frycz Modrzewski, O poprawie Rzeczypospolitej (fragmenty)
• Miguel de Cervantes y Saavedra, Przemyślny szlachcic Don Kichote z Manczy (fragmenty)
• Wespazjan Kochowski, Psalmodia polska (wybór psalmów)
• Wacław Potocki, Transakcja wojny chocimskiej (fragmenty z części I)
• Ignacy Krasicki, Monachomachia (fragmenty)
• Stanisław Trembecki, Franciszek Kniaźnin, wybrane utwory
• Jędrzej Kitowicz, Opis obyczajów za czasów panowania Augusta III (fragmenty)
• Julian Ursyn Niemcewicz, Powrót posła
• Stanisław Staszic, Przestrogi dla Polski (fragmenty)
• Juliusz Słowacki, Beniowski (fragmenty)
• Aleksander Fredro, Śluby panieńskie
• Johann Wolfgang Goethe, Cierpienia młodego Wertera (fragmenty), Faust (fragmenty)
• George Byron, Giaur (fragmenty)
• Adam Mickiewicz, Dziady cz. IV
• Eliza Orzeszkowa, Nad Niemnem
• Maria Konopnicka, wybór wierszy
• Stefan Żeromski, Echa leśne
• Zofia Nałkowska, Granica
• Tadeusz Peiper, wybór wierszy
• Joseph Conrad, Lord Jim
• Anna Kamieńska, Anna Świrszczyńska, Julia Hartwig, Stanisław Grochowiak, Edward Stachura, wybór wierszy
• Kazimierz Moczarski, Rozmowy z katem (fragmenty)
• Zofia Nałkowska, Przy torze kolejowym (z tomu Medaliony)
• Jan Józef Szczepański, Święty
• Tadeusz Różewicz, Kartoteka
• Józef Czapski, Na nieludzkiej ziemi (fragmenty)
• Leopold Tyrmand, Dziennik 1954 (fragmenty)
• Stanisław Lem, Wizja lokalna
• Samuel Beckett, Czekając na Godota
• Friedrich Dürrenmatt, Wizyta starszej pani
• Eugène Ionesco, Lekcja

Dodatkową wiedzą, którą warto mieć są sztuki teatralne i filmowe, które uczniowie mogą obejrzeć, by uzupełnić swoją wiedzę o literaturze:

• Apocalypsis cum figuris, reż. Jerzy Grotowski
• Amadeusz, reż. Miloš Forman
• Dekalog, reż. Krzysztof Kieślowski, wybrane filmy z cyklu
• Dziady, reż. Konrad Swinarski
• Elektra, reż. Piotr Chołodziński
• Emigranci, reż. Kazimierz Kutz
• Kartoteka, reż. Krzysztof Kieślowski
• Kordian, reż. Jerzy Englert
• Lawa. Opowieść o "Dziadach" Adama Mickiewicza, reż. Tadeusz Konwicki
• Moralność pani Dulskiej, reż. Tomasz Zygadło
• Nad Niemnem, reż. Zbigniew Kuźmiński
• Noc listopadowa, reż. Andrzej Wajda
• Noce i dnie, reż. Jerzy Antczak
• Rewizor, reż. Jerzy Gruza
• Rękopis znaleziony w Saragossie, reż. Wojciech Jerzy Has
• Iwona, księżniczka Burgunda, reż. Zygmunt Hübner
• Sanatorium pod klepsydrą, reż. Wojciech Jerzy Has
• Śluby panieńskie, reż. Andrzej Łapicki
• Wizyta starszej pani, reż. Jerzy Gruza
• Zezowate szczęście, reż. Andrzej Munk
• Ziemia obiecana, reż. Andrzej Wajda