Reklama.
Reklama.
Reklama.
Jak korzystać z siatek centylowych? O tym powinna wiedzieć każda mama!
Każdego dnia maluch jest coraz bardziej samodzielny i aktywny, a jego organizm w okresie 1000 pierwszych dni rozwija się bardzo intensywnie. To, czy dziecko ma masę ciała proporcjonalną do wzrostu, pomogą określić siatki centylowe. Dla wielu rodziców ich odczytywanie początkowo może się wydawać trudne. Wystarczy poznać kilka prostych zasad, aby siatki centylowe nie stanowiły dla opiekunów żadnej tajemnicy! Dowiedz się, jak interpretować wyniki wykresu oraz jak właściwie mierzyć dziecko.
Reklama.
Do czego służą?
Siatki centylowe, dostępne w książeczkach zdrowia, zostały opracowane na podstawie średniej masy ciała oraz wzrostu maluchów w wybranej grupie wiekowej. Tworzy się je, korzystając z pomiarów statystycznych przeprowadzanych raz na 10 lat na określonej grupie populacji. Dzięki nim można stwierdzić, jak na tle rówieśników plasuje się maluch. Regularne odnotowywanie postępów w rozwoju dziecka umożliwia analizę i ocenę, czy młody organizm odpowiednio rośnie.
Siatki centylowe, dostępne w książeczkach zdrowia, zostały opracowane na podstawie średniej masy ciała oraz wzrostu maluchów w wybranej grupie wiekowej. Tworzy się je, korzystając z pomiarów statystycznych przeprowadzanych raz na 10 lat na określonej grupie populacji. Dzięki nim można stwierdzić, jak na tle rówieśników plasuje się maluch. Regularne odnotowywanie postępów w rozwoju dziecka umożliwia analizę i ocenę, czy młody organizm odpowiednio rośnie.
To ciekawe!
Tempo wzrostu dzieci zmienia się na przestrzeni lat, dlatego siatki centylowe są regularnie aktualizowane. Przy pomiarach należy zwracać uwagę, czy są dokonywane według najnowszych, sprawdzonych w ostatnim czasie wskaźników, m.in. masy ciała i wzrostu.
Jak wyglądają?
Siatki centylowe składają się z pionowych i poziomych osi. Linia pozioma określa wiek malucha (na wykresie w zależności od wieku zaznaczone są miesiące lub lata), natomiast linia pionowa może przedstawiać wzrost, masę ciała lub BMI. W przypadku niemowląt istnieją również siatki centylowe dotyczące zmian obwodu główki. Osie (różnokolorowe lub pokazane jako różnego rodzaju linie) wyznaczone na siatkach to centyle – jednostki pokazujące położenie wyniku dziecka względem grupy rówieśniczej.
Czy wiesz, że…
…w okresie od 1. do 3. roku życia dziecko wzrasta o ok. 10 cm i zwiększa swoją masę ciała o 2-3 kg rocznie? Tempo przyrostu malucha po pierwszych urodzinach nieco spada. W 1. roku życia dziecko trzykrotnie zwiększa swoją masę ciała, a w 2. roku życia przybiera już jedynie o ¼ swojej masy.
Rodzaje siatek centylowych
Siatki centylowe są inne dla chłopców i dla dziewczynek – podział na płeć został wyróżniony ze względu na różne parametry w zakresie budowy ciała. Dla szczególnej grupy dzieci – wcześniaków – zostały również opracowane oddzielne siatki centylowe, jednak w przypadku niemowląt, które urodziły się przedwcześnie, można posługiwać się normalnymi miernikami wzrostu. Należy jednak pamiętać, by od wieku kalendarzowego dziecka odjąć tyle tygodni, ile zabrakło maluszkowi do wyznaczonej daty przyjścia na świat.
Interesujące!
Dziecko waży się na specjalnej wadze, a wzrost malucha (inaczej długość ciała) jest mierzony na stole, do którego jest przyczepiona miarka. Dokonując pomiaru wzrostu dziecka, lekarz lub pielęgniarka delikatnie prostuje podkurczone nóżki malucha. Gdy dziecko trochę podrośnie, wzrost mierzy się na stojąco, przy miarce narysowanej na ścianie, natomiast masę ciała sprawdza się na wadze u lekarza lub na tej dostępnej w domu – łazienkowej. Należy zapamiętać, że bardzo istotne jest ważenie o tej samie porze dnia – masa ciała może być różna w ciągu doby. W przypadku niemowląt należy pamiętać jeszcze o odejmowaniu kliku dekagramów, jeśli dziecko jest ważone w pieluszce i ubranku.
Nanoszenie danych na wykres
Dane zmierzonego i zważonego dziecka wprowadza się na siatki centylowe na konkretnych osiach (wieku, masy ciała/wzrostu). W dalszej kolejności do każdej osi rysuje się linię prostą. Naniesione kreski przetną się na jednej z krzywych przebiegających przez wykres. Każda oś jest oznaczona inną liczbą – to są właśnie centyle. Dla przykładu: jeśli maluch ma masę ciała na 80. centylu, świadczy to o tym, że 80% dzieci w tym samym wieku waży tyle samo lub mniej, a 20% ma masę ciała taką samą lub większą.
Co mówią wyniki?
Jeśli wyniki wzrostu i masy ciała pozostają na tym samym poziomie, oznacza to, że rozwój organizmu dziecka przebiega prawidłowo i harmonijnie. Następne pomiary, wprowadzane w kolejnych miesiącach na siatki, razem tworzą krzywą dla rozwoju malucha. Jeśli w kolejnych miesiącach pomiary będą w tych samych lub sąsiednich kanałach centylowych, oznacza to, że rozwój organizmu malucha przebiega odpowiednio. Jeśli natomiast jeden ze wskaźników (masa ciała lub wzrost) są zaznaczone na siatkach o dwa kanały centylowe wyżej lub niżej, to znak, że z jakiegoś powodu procesy rozwoju zostały zakłócone. Niezbędna jest wtedy wizyta u lekarza i konsultacja ze specjalistą. Również wyniki, które wskazują poniżej 3. lub powyżej 97. centyla, powinny być dla rodziców i lekarza pediatry sygnałem alarmowym.
Jeśli wyniki wzrostu i masy ciała pozostają na tym samym poziomie, oznacza to, że rozwój organizmu dziecka przebiega prawidłowo i harmonijnie. Następne pomiary, wprowadzane w kolejnych miesiącach na siatki, razem tworzą krzywą dla rozwoju malucha. Jeśli w kolejnych miesiącach pomiary będą w tych samych lub sąsiednich kanałach centylowych, oznacza to, że rozwój organizmu malucha przebiega odpowiednio. Jeśli natomiast jeden ze wskaźników (masa ciała lub wzrost) są zaznaczone na siatkach o dwa kanały centylowe wyżej lub niżej, to znak, że z jakiegoś powodu procesy rozwoju zostały zakłócone. Niezbędna jest wtedy wizyta u lekarza i konsultacja ze specjalistą. Również wyniki, które wskazują poniżej 3. lub powyżej 97. centyla, powinny być dla rodziców i lekarza pediatry sygnałem alarmowym.
Każdy maluszek rozwija się inaczej. W pierwszych latach życia należy regularnie obserwować wzrost i tempo przybierania masy ciała. Chcesz wiedzieć jeszcze więcej, jak monitorować rozwój niemowlęcia i małego dziecka? Już teraz dołącz do Akademii Zdrowego Brzuszka na www.bebiklub.pl! Dzięki wielu dostępnym na platformie materiałom edukacyjnym ocenisz, czy wszystko jest w porządku i czy rozwój dziecka przebiega harmonijnie.
Artykuł powstał we współpracy z Biurem Prasowym NUTRICIA
Reklama.