"Najczęściej chorują dziewczynki". Tych objawów infekcji nie możesz lekceważyć!

Zapalenie pęcherza u dzieci

A raczej zapalenie układu moczowego (ZUM), bo nie zawsze tylko pęcherz choruje, to dość częsta przypadłość u maluchów. Zwykle mamy do czynienia z zakażeniem bakteryjnym, rzadziej z wirusowym lub grzybicznym. Najczęściej zakażenie rozpoczyna się od cewki moczowej i "idzie do góry" przez pęcherz, moczowód do nerek.

W zależności od lokalizacji infekcji mówimy o zapaleniu dolnych dróg moczowych (cewka i pęcherz) lub zapaleniu górnych dróg moczowych (moczowód i nerki). U niemowląt i małych dzieci może dojść do zakażenia krwiopochodnego. W większości przypadków zapalenie pęcherza wywołuje pałeczka Escherichia coli, która występuje w układzie pokarmowym. Ze względu na budowę anatomiczną zapalenie układu moczowego u dzieci częściej dotyka dziewczynek.

Nawroty choroby mogą świadczyć o wadach w budowie układu moczowego lub zaburzeniach funkcjonowania pęcherza.

Zapalenie układu moczowego u dzieci: objawy

- U niemowląt pieluchowych trudno jest rozpoznać zapalenie pęcherza — mówi pediatra Alicja Sapała. - Rodzice zauważają przede wszystkim niepokój, czasem widzą, że dziecko spina się przy próbie oddawania moczu. Niepokój rodziców budzi też często nietypowy mocny zapach moczu.

Starsze dzieci skarżą się często na ból w okolicach intymnych. Nie tylko w czasie oddawania moczu, ale także pomiędzy. Bywa, że dzieci nie czują bólu a dyskomfort, czasem ucisk. - Rodzice mogą dostrzec różnicę w nocniku, dziecko chodzi do toalety często, ale oddają zdecydowanie mniej płynu niż zwykle — dodaje lekarz. Zwraca też uwagę, że w każdej grupie wiekowej pojawić się może krwiomocz.

- Zapaleniu pęcherza w początkowej fazie nie towarzyszy gorączka. Jeśli się pojawia, to znaczy, że choroba postępuje — mówi Alicja Sapała. Zaznacza jednocześnie, że jak tylko zauważymy, że dzieje się coś niepokojącego, należy skontaktować się z lekarzem, który zleci badania.

Wielu rodziców zwraca uwagę na to, że dolegliwości zapalenia pęcherza moczowego u dzieci nasilają się w nocy. - Jest to subiektywne odczucie, często słyszymy też, że dzieci bardziej cierpią nocą przy ząbkowaniu, jednak wynika to z czegoś innego — mówi pediatra i dodaje, że w dzień dzieci skupiają się na innych czynnościach.

- Doświadczają różnych bodźców, które pozwalają zapomnieć o złym samopoczuciu, więc w nocy, kiedy nic się nie dzieje, faktycznie skarżą się częściej.

Typowe objawy zapalenia pęcherza u dzieci

Zapalenie pęcherza u dzieci: badania

- Kiedy zauważymy niepokojące objawy, trzeba pobrać mocz do badania. Robimy to za pomocą woreczków, które można kupić w aptece. Przyklejamy je w okolicy ujścia cewki moczowej i czekamy — mówi lekarz. W większości przypadków wystarcza badanie ogólne moczu, u dzieci gorączkujących i niemowlaków również posiew moczu. - Pamiętajmy, że w samym zapaleniu pęcherza badania mogą być zupełnie prawidłowe pomimo dużych objawów — tłumaczy pediatra.

U starszych dzieci prosimy o wypróżnienie się do sterylnego pojemniczka z apteki. Mocz do badania najlepiej pobrać rano. U przedszkolaków, starszych dzieci i dorosłych najlepiej pobrać mocz środkowy. Przed pobraniem próbki, dziecko należy podmyć, inaczej wynik może być fałszywie dodatni.

Zapalenie pęcherza u dzieci: leczenie

- Leczymy środkami bakteriobójczymi. Zwykle przy prawidłowym badaniu moczu zaczynamy od chemioterapeutyków jak furagin. Jeśli natomiast mamy gorączkę lub wzrost bakterii w posiewie to włączamy antybiotykoterapię — dodaje ekspert.

Leczenie zwykle prowadzi się doustnie przez 7 dni, nawet jeśli objawy ustąpią wcześniej. To ważne, aby przyjmować leki zgodnie z zaleceniem lekarza.

Na zapalenie pęcherza częściej chorują dziewczynki

Znacznie częściej od chłopców, z zapaleniem pęcherza u dzieci zmagają się dziewczynki. - Wynika to z budowy anatomicznej. Chłopcy mają dłuższe ujście cewki moczowej, dzięki czemu dotarcie bakterii do wnętrza jest trudniejsze — tłumaczy lekarz.

Dodaje jednocześnie, że jeśli chłopiec w wieku niemowlęcym zapada na tę chorobę, to należy wykluczyć istnienie wady anatomicznej. U dziewczynek, które nadal korzystają z pieluszek, do zakażeń dochodzi najczęściej w wyniku zbyt rzadkiej zmiany pieluszki, co sprzyja namnażaniu bakterii, które z łatwością przenikają do układu moczowego.

- Bywa, że rodzice nieumyślnie sami przenoszą bakterie w czasie czynności higienicznych. Dlatego zwracam uwagę, dziewczynki zawsze podcieramy od sromu w stronę odbytu. To znacznie zmniejsza ryzyko przeniesienia zarazków — dodaje lekarz.

Ważne, żeby w czasie nauki korzystania z nocnika, nie kazać dziecku czekać na wypróżnienie, bo przetrzymywanie moczu sprzyja infekcji. Najczęściej chorują jednak dziewczynki w wieku przedszkolnym. - Przetrzymywanie moczu w oczekiwaniu na swoją kolej do toalety oraz to, że maluchy nie potrafią się prawidłowo podcierać, są na tym etapie najczęstszymi przyczynami infekcji — zauważa lekarz.

Zapalenia pęcherza u dziecka: profilaktyka

Zapalenie pęcherza u dzieci ma niestety tendencję do nawrotów, dlatego tak ważna jest profilaktyka. Przede wszystkim od najmłodszych lat uczymy dziewczynki prawidłowego podcierania. Zawsze od ujścia cewki moczowej w stronę odbytu. Nie dopuszczajmy do sytuacji, kiedy dziecko musi trzymać mocz.

Niemowlętom zmieniamy pieluchy możliwie jak najczęściej, każdorazowo pamiętając o higienie, która zapobiega namnażaniu bakterii. Należy też pamiętać, żeby kontrolować ilość moczu, który dziecko oddaje i zwrócić uwagę na zmianę jego zapachu. W takiej sytuacji zawsze konsultujemy się z pediatrą.

Sezonowe zapalenie pęcherza u dzieci

Choć choroba może się rozwinąć niezależnie od pory roku, takich infekcji pęcherza moczowego znacznie więcej pojawia się latem, kiedy dzieci częściej spędzają czas w wodzie, np. w basenie ogrodowym. Warto pamiętać, że mokre środowisko i łatwość dostępu bakterii z wody. Pamiętajmy o kontroli czystości wody i higienie po kąpieli.