Alergia na mleko to nie to samo co nietolerancja laktozy! Jak je odróżnić?

• Alergia na mleko, a dokładniej na białka mleka krowiego, jest jedną z najczęstszych alergii pokarmowych.
• Alergia na mleko objawia się zmianami skórnymi i problemami żołądkowymi i często jest mylona z nietolerancją laktozy.
• W przypadku alergii na mleko konieczne jest całkowite wyeliminowanie z diety produktów zawierających białka mleka krowiego – nie tylko nabiału, ale też niektórych rodzajów pieczywa czy przekąsek.

Alergia na mleko

Alergia na mleko, podobnie jak inne alergie pokarmowe, to nieprawidłowa odpowiedź układu immunologicznego po kontakcie z alergenem – w tym wypadku są nim białka mleka, zwykle krowiego. Najczęściej uczulające białka zawarte w mleku to:

• kazeina – stanowi 80 proc. wszystkich białek mleka, występuje zarówno w mleku krowim i jego przetworach, jak i w mleku kozim;
• glikoproteina – obecna w mleku, maśle i w śmietanie;
• laktoalbumina – występuje wyłącznie w świeżym mleku;
• laktoglobulina – występuje w mleku krowim i jego przetworach, ale nie znajdziemy jej w mleku kozim, które może stanowić alternatywę dla mleka krowiego;
• beta-laktoglobulina – obecna nie tylko w mleku krowim, ale także w wołowinie i cielęcinie, które powinny być wyeliminowane z diety osób uczulonych na ten rodzaj białka.

Uczulenie na mleko może się pojawić w każdym wieku. Najczęściej występuje u niemowląt – mowa wtedy o alergii na mleko modyfikowane, które zawiera w składzie białka mleka krowiego – i dzieci do 3. roku życia. U starszaków, nastolatków i dorosłych uczulenie na mleko również może się rozwinąć.

Alergia na białko mleka krowiego: objawy

Tak jak inne rodzaje alergii, alergia na mleko może dawać objawy ze strony różnych układów i narządów. Najczęściej spotykane są objawy ze strony układu pokarmowego (biegunka, zaparcia, ból brzucha, nudności, a u niemowląt ulewanie i kolki) oraz zmiany skórne.

Rzadziej pojawiają się zmiany ze strony układu oddechowego (nieżyt nosa, świszczący oddech, kaszel, astma) oraz reakcje ogólnoustrojowe takie jak zaburzenia koncentracji, drażliwość i płaczliwość u dzieci, zaburzony sen.

Najgroźniejszym objawem alergii na mleko jest wstrząs anafilaktyczny, który może prowadzić do śmierci.

Alergia na mleko u niemowląt

Uczulenie na białka mleka krowiego najczęściej występuje u niemowląt i małych dzieci, ponieważ ich układ odpornościowy nie jest jeszcze w pełni rozwinięty. W

U niemowląt mogą pojawić się zarówno alergia na mleko modyfikowane (na bazie białek mleka krowiego), jak i tzw. alergia na mleko matki, a dokładniej na białka mleka zawarte w spożywanych przez matkę pokarmach. W obu przypadkach konieczna jest wizyta u pediatry i wykluczenie z diety uczulających białek. Najczęściej w przypadku alergii na mleko u niemowląt (skazy białkowej) zaleca się karmienie preparatem mlekozastępczym, w którym białka krowie są zastąpione innymi białkami.

Poza wyżej wymienionymi objawami u dzieci z alergią na mleko mogą pojawić się problemy z wypróżnianiem, śluz w kale, problemy z przybieraniem na wadze.

Jak wygląda alergia na mleko?

Po spożyciu białek mleka mogą wystąpić alergiczne zmiany skórne takie jak:

• wysypka w postaci grudek w kolorze skóry lub czerwonych plamek,
• pokrzywka,
• atopowe zapalenie skóry.

Najczęściej zmiany obejmują twarz (w tym okolice ust), kończyny (również dłonie, zgięcia rąk i nóg), rzadziej dekolt i tułów czy plecy. Zdarza się, że wysypce i innym zmianom skórnym towarzyszy świąd.

Alergia na mleko: wysypka (zdjęcia)

Na poniższych zdjęciach możesz zobaczyć, jak wygląda wysypka przy alergii na białka mleka. U tej dziewczynki wysypka w postaci czerwonych plamek pojawiła się na rękach i twarzy:

Na tym zdjęciu widać reakcję alergiczną na klatce piersiowej i brzuchu u małego dziecka:

Alergia na mleko: leczenie

Diagnozę alergii na mleko należy rozpocząć od wizyty u pediatry lub lekarza rodzinnego, który wystawi skierowanie do alergologa. Można również od razu umówić się do alergologa w prywatnym gabinecie (wizyta i dalsze badania będą płatne).

Alergolog przeprowadzi dokładny wywiad i zleci testy na alergię pokarmową, by potwierdzić lub wykluczyć uczulenie. Leczenie alergii na białka mleka polega na wyeliminowaniu z diety produktów zawierających uczulające białka.

Ważne, by dokładnie czytać etykiety: mleko może znajdować się w składzie produktów, o których nawet byśmy nie pomyśleli, że mogą zawierać mleko. To m.in. chipsy i słone przekąski, gorzkie czekolady, pieczywo (z dodatkiem serwatki albo maślanki), wysoko przetworzone produkty mięsne typu mielonka, parówki.

Alergia na białko mleka krowiego: co jeść?

Dieta eliminacyjna przy alergii na mleko polega na wykluczeniu produktów zawierających uczulające białka. W zależności od rodzaju białka, które wywołuje nieprawidłową reakcję układu odpornościowego, różnić się będą dozwolone produkty. Dla przykładu: osoba uczulona wyłącznie na laktoalbuminę może spożywać przegotowane mleko, w przeciwieństwie do osoby z alergią na kazeinę, która powinna całkowicie wyłączyć z diety nabiał.

Poniższa lista zawiera roślinne alternatywy produktów mlecznych, które są całkowicie bezpieczne dla osób uczulonych na mleko:

• Napoje roślinne – sojowy, owsiany, ryżowy, migdałowy, kokosowy, orzechowy (zamiast mleka krowiego),
• jogurty roślinne – sojowy, kokosowy, owsiany (zamiast jogurtów nabiałowych),
• masła roślinne, miksy tłuszczowe, oleje roślinne (zamiast masła na bazie mleka),
• "śmietanki" roślinne na bazie ryżu lub migdałów (zamiast tradycyjnej śmietany dodawanej do zup czy sosów),
• mleczko kokosowe w puszce (zamiast bitej śmietany).

źródła: clevelandclinic.org, nhs.uk, mayoclinic.org, alergiczne.info