Czy mając dziecko bez ślubu, posiadasz przywileje? Te świadczenia rządowe ci nie przysługują

Martyna Pstrąg-Jaworska
Które świadczenia ci przysługują, jeśli nie jesteś w formalnym związku (500+, 300 na wyprawkę, becikowe)? Zobacz, czego nie otrzymasz, jeśli nie posiadacie ślubu.
Bez ślubu (czyli związku formalnego), nie przysługują ci wszystkie świadczenia z budżetu państwa. Pixabay


Razem z partnerem macie dzieci, ale nie pozostajecie w formalnym związku? Panuje przekonanie, że tacy rodzice są najbardziej pokrzywdzeni, jeśli chodzi o otrzymywanie pomocy od państwa. Szereg świadczeń na dzieci jest jednak przyznawanych, nawet jeśli dziecko nie pochodzi z formalnego związku – tzn. rodzice nie mają ślubu cywilnego bądź kościelnego.


Ważne jest ustalenie ojcostwa oraz to, po kim dziecko otrzyma nazwisko. Takie sprawy załatwicie w Urzędzie Stanu Cywilnego – najlepiej to załatwić, jeszcze przed narodzinami dziecka, by potem uniknąć trudności w szpitalu czy podczas uzupełnienia dokumentacji po narodzinach dziecka. Gdy zdecydujecie się na uznanie ojcostwa po porodzie, najlepiej połączyć to z rejestracją dziecka. Trzeba to zrobić w ciągu 21 dni od porodu.

Jeśli chodzi o świadczenia, które zapewnia państwo rodzinom z dziećmi, parze bez ślubu również przysługują wszystkie ze świadczeń na dziecko.

Rodzina 500+

Świadczenie wychowawcze zwane potocznie 500+ przysługuje bez względu na dochód: Ważne jest, że - w przypadku gdy dziecko, zgodnie z orzeczeniem sądu, jest pod opieką naprzemienną obydwojga rodziców rozwiedzionych, żyjących w separacji lub żyjących w rozłączeniu sprawowaną w porównywalnych i powtarzających się okresach - każdy z nich może złożyć wniosek i dostać połowę kwoty przysługującego świadczenia wychowawczego, tj. co do zasady 250 zł miesięcznie.

Trzeba pamiętać, że od 2019 roku przepisy zmieniły się i 500 zł na dziecko przyznawane jest tylko na okres trwający od 1 czerwca do 31 maja następnego roku kalendarzowego. W każdym kolejnym roku wniosek trzeba ponawiać, by była ciągłość w otrzymywaniu świadczenia.

Dobry Start, czyli 300 zł na wyprawkę szkolną

To świadczenie również przysługuje bez względu na dochód w rodzinie i każdemu dziecku, które jest w wieku szkolnym, aż do ukończenia 20. roku życia. By je otrzymać wystarczy złożyć elektroniczny wniosek. Może to zrobić matka, ojciec, opiekun prawny dziecka lub opiekun faktyczny dziecka (opiekun faktyczny to osoba faktycznie sprawująca opiekę nad dzieckiem, która wystąpiła do sądu opiekuńczego o przysposobienie dziecka).

Tak jak w przypadku 500+, jeśli rodzice nie pozostają w związku i prowadzą opiekę naprzemienną, każde z nich może złożyć wniosek i otrzymać połowę świadczenia, czyli 150 zł. Jeśli, dziecko nie pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z obojgiem rodziców - wniosek składa ten rodzic, który faktycznie opiekuje się dzieckiem.

Urlop macierzyński/tacierzyński i rodzicielski

Każde z powyższych świadczeń przyznaje się jednemu z rodziców dziecka, które przebywa na urlopie macierzyńskim, a potem rodzicielskim. Takie świadczenia, gdy nie jest się zatrudnionym, stają się zasiłkiem, który wypłaca ZUS. Zasiłki macierzyński i rodzicielski mają wysokość 1000 zł, wypłacane są przez 52 tygodnie od narodzin dziecka dla jednego z rodziców.

Urlop ojcowski
(2 tygodnie przysługujące po narodzinach dziecka) i rodzicielski przysługują tylko ojcu takiego dziecka, które zostało przez niego uznane i musi go wykorzystać przez 24 miesiące życia dziecka.

Świadczenia i zasiłki rodzinne finansowane z budżetu państwa

Zasiłki przysługują rodzicom bez formalnego związku tak samo jak tym, którzy mają ślub. Natomiast podczas składania wniosków o takie świadczenia, należy rozliczać progi dochodowe na realną liczbę członków w rodzinie – nie pomijając jednego z rodziców, nawet jeśli nie posiada się ślubu.

Zasiłek rodzinny ma na celu częściowo pokryć wydatki na utrzymanie dziecka, a próg do jego przyznania jest bardzo niski: obecnie dochód na osobę nie może przekraczać 674 zł. Zasiłek ten to: 95 zł miesięcznie na dziecko w wieku 0–5 lat i 124 zł na dziecko w wieku 6–18 lat.

Becikowe, czyli świadczenie z tytułu narodzin dziecka

Jednorazowa zapomoga wysokości 1000 zł z tytułu urodzenia dziecka (przysługuje rodzicom, których dochód nie przekracza 1922 zł netto na osobę). Wniosek o to świadczenie może złożyć każdy z rodziców, bez względu na ich stan cywilny i formalność związku. Dziecko musi tylko posiadać nazwisko jednego z nich i mieć ustalone ojcostwo.

Jakie świadczenia i ulgi nie przysługują?

Jeśli para nie jest w formalnym związku, tzn. nie ma ślubu kościelnego lub cywilnego, to nie ma prawa do ulg przysługujących samotnym rodzicom. Pobieranie takich świadczeń to działanie niezgodne w prawem. Bez ślubu nie można również wspólnie rozliczyć podatku dochodowego, czyli PIT-u i nie można go rozliczyć wspólnie z dzieckiem.