• Zespół jelita drażliwego dotyczy już bardzo małych dzieci, nawet dwulatków. Jednak trudno w ich przypadku o właściwą diagnozę.
• Ta choroba objawia się głównie zmiennym rytmem wypróżnień oraz bólem brzucha. Nasila się pod wpływem stresu.
• Probiotyki, leki rozkurczające, a nawet psychotropowe - to niektóre ze sposobów leczenia zespołu jelita drażliwego.

To nie jest problem jedynie dorosłych zmagających się z permanentnym stresem. Jeśli cierpisz na zespół jelita drażliwego (IBS), zapewne pamiętasz, że zaczęło się to już w dzieciństwie. Gdy denerwowałaś się przed ważnym sprawdzianem albo przeżywałaś randkę bywało, że częściej niż normalnie biegałaś do toalety? To przecież główny objaw tego schorzenia. Dotyczy już najmłodszych dzieci, często 2-3-letnich, oraz przedszkolaków.

Problem z zespołem jelita drażliwego u najmłodszych dzieci polega na tym, że maluchy, z jednej strony, mają niedojrzały układ pokarmowy, z drugiej, nie potrafią się jeszcze adekwatnie komunikować. Trzeba być naprawdę czujnym rodzicem, a także trafić na wnikliwego lekarza, który nie zbagatelizuje objawów dziecka, by padła trafna diagnoza. 

Jak rozpoznać zespół jelita drażliwego?

Przede wszystkim jest to zmienny rytm wypróżnień – biegunki, zaparcia i wzdęcia (które nie wynikają z nieprawidłowej budowy układu pokarmowego ani z żadnych zmian morfologicznych) z towarzyszącym bólem brzucha. Problem może mieć charakter przewlekły lub nawracający. Jest to choroba psychosomatyczna, ponieważ objawy nasilają się, kiedy dziecko przeżywa jakąś stresującą sytuację. 

Z kolei rozpoznanie choroby polega, po pierwsze, na wykluczeniu innych przyczyn, związanych chociażby z nieprawidłową budową układu pokarmowego lub innymi jego wadami. Ta część należy do lekarza, może zlecić wykonanie takich badań, jak gastroskopia i kolonoskopia. Z drugiej strony, należy uważnie obserwować dziecko pod kątem warunków, w których objawy się pojawiają lub zaostrzają – a to jest już rolą rodziców. Jeśli więc zauważysz, że twoje dziecko w stresujących sytuacjach częściej biega do toalety, traci apetyt lub uskarża się na ból brzucha, to może być zespół jelita drażliwego. Oto główne objawy tej choroby:

• Bóle brzucha, ustępujące po wypróżnieniu lub oddaniu gazów,
• biegunki lub zaparcia,
• odbijania, nudności,
• częściej niż trzy wypróżnienia dziennie (postać biegunkowa), mniej niż trzy tygodniowo (postać zaparciowa), biegunki i zaparcia na zmianę,
• często dzieci cierpiące na IBS miewają zaburzenia snu, napady lękowe, zmienny nastrój, mogą być podatne na zachorowanie na depresję,
• u starszych dziewcząt zaburzenia miesiączkowania,
• bóle pleców,
• bóle głowy.

Nie wiadomo dokładnie, co powoduje tę chorobę. Na pewno ma ona związek z nieprawidłowościami w perystaltyce jelit, a także zaburzeniami czucia trzewnego. Jako prawdopodobny wskazuje się czynnik zakaźny i niedojrzałość układu pokarmowego. U chorych zaobserwowano, że skurcze odcinkowe jelit są dłuższe i częstsze niż u osób zdrowych. Wydaje się także, że IBS może być dziedziczony. Z pewnością natomiast objawy zaostrzają się pod wpływem silnych emocji.

Czy tę chorobę można leczyć?

Lekarz może zalecić leki zmniejszające objawy, przeciwbólowe i rozkurczające, przeczyszczające, a także probiotyki, głównie te zawierające laktobakterie. Należy podawać je odpowiednio długo, minimum przez kilka tygodni, ale warto – bóle brzucha zmniejszają się, ustępują także inne objawy choroby. Leczenie zespołu jelita drażliwego warto wspomóc psychoterapią, a kiedy dziecko cierpi także na stany lękowe czy depresję, lekarz może zalecić leki psychotropowe.

Jeśli twoje dziecko cierpi na IBS, uważaj na dietę

W postaci biegunkowej dziecku trzeba podawać więcej pszennego białego pieczywa, ryżu, startych jabłek, gotowanej marchwi, bananów, a także chude mięso i wędliny, czyli podobnie, jak postępuje się w przypadku biegunki wirusowej. Pokarmy muszą działać zagęszczająco na treść jelit. Natomiast w postaci zaparciowej – odwrotnie. Karmimy dziecko produktami mlecznymi, takimi jak kefiry, maślanka, jogurty, oraz zawierającymi dużo błonnika – pełnoziarniste produkty zbożowe, a także świeże i gotowane warzywa i owoce. Jeśli twoje dziecko cierpi na zaparcia musi także odpowiednio się nawadniać.

Mając na uwadze wrażliwość swojego dziecka, jego podatność na stres, postaraj się o redukcję tego czynnika na co dzień. Zachęcaj dziecko do aktywności na świeżym powietrzu. Dzięki temu, po pierwsze jego jelita będą w ruchu, a to sprzyja ich prawidłowemu funkcjonowaniu, a po drugie – kontakt z naturą świetnie obniża poziom stresu. Dużo też rozmawiaj z dzieckiem. Omawiajcie na bieżąco wszelkie wydarzenia i trudności dnia codziennego. Możesz stosować pewne techniki relaksacyjne, jak chociażby masaż. Jeśli będzie czuło się kochane i bezpieczne, spadnie także jego podatność na stres.