Nie niszcz psychiki dziecka! Tych 9 zdań rodzic nigdy nie powinien mówić maluchowi

Słowa mają ogromną moc. Nie bez powodu zachęcamy do rozmów z dziećmi, nauki nazywania swoich uczuć i emocji, rozmawiania o swoich stanach psychicznych. Słowa wpływają na to, jaką dziecko ma samoocenę, jak jest silne psychicznie i czy będzie w życiu odnosiło sukcesy. A dzieci są jak gąbka i każde słowo, szczególnie z ust rodziców, chłoną. I chociaż czasem wydaje nam się, że nasze wypowiedzi są jak "grochem o ścianę", to prawda jest taka, że nawet nie zdajemy sobie sprawy, ile ze słów, które wypowiadamy do swoich dzieci, zostaną z nimi w ich głowach nawet na całe życie.

Z drugiej strony każdy z nas jako rodzic czasem ma dość, jest zmęczony, przebodźcowany lub po prostu nie w humorze. Dzieci nam tego nie ułatwiają, sprawdzając nasze granice i zachowując się nie tak, jakbyśmy tego chcieli. W takich sytuacjach niewiele potrzeba, by powiedzieć coś, czego wcale nie mamy na myśli. Wydaje nam się, że dzieci nam szybko wybaczą i wszystko zostanie zapomniane, ale prawda jest taka, że nie do końca tak jest.

I mimo że jesteśmy tylko ludźmi i każdy z nas popełnia błędy, są takie rzeczy, których dziecko nigdy nie powinno usłyszeć z ust rodzica. Bo gdy usłyszy je od tak ważnej dla siebie osoby choćby raz, może się stać tak, że słowa te będą wybrzmiewać w jego głowie jeszcze długie lata. Dlatego starannie dobieraj słowa i staraj się nie mówić tych 9 rzeczy:

Porównywanie dziecka do kogokolwiek – rodzeństwa, znajomych, koleżanek jest niedopuszczalne, bo niszczy w dziecku jego poczucie własnej wartości i autonomiczności. I kiedy słyszy, że mógłby być bardziej jak Antek czy Zosia, ono odbiera to jako informację, że jest niewystarczające i powinno się zmienić.

Takie zdania to etykietowanie dziecka. Oznacza to, że gdy słyszy coś takiego, zaczyna wierzyć, że naprawdę taki jest. A stąd już prosta droga do tego, by zaczął faktycznie tak się zachowywać i wierzyć, że jest leniwe, głupie czy jakkolwiek je określisz. Jeśli już musisz mówić coś w takim kontekście, skomentuj raczej jego działania, np.: "Siedzenie cały dzień w domu przed telewizorem jest leniwe, pomożesz mi w rozłożeniu prania?".

Jeśli dziecko się uderzyło, przewróciło albo wydarzyło się coś, z powodu czego jest smutne, złe lub płacze, nie podważaj jego uczuć i emocji. Tak samo działa: "Zaraz będzie lepiej" albo "To nie będzie bolało". To zdania, które pokazują, że rodzic nie jest w stanie poradzić sobie z wybuchem emocji dziecka. Zamiast mówić takie rzeczy, naucz dziecko radzenia sobie z trudnymi emocjami. Nie zamiataj ich pod dywan i nie udawaj, że wszystko jest w porządku.

To albo: "Przecież chłopcy nie płaczą" uczy kolejne pokolenie, że mężczyzna musi być silny, twardy jak skała i jemu nie można mieć uczuć i emocji, które nad nim czasem biorą górę. Dopiero narzekałyśmy, że pokolenie naszych partnerów nadal pokutuje po takich metodach wychowawczych z lat 80. i 90., a teraz robimy to znowu naszym synom. Nie ucz dziecka, że tłumienie emocji jest dobre – chłopcy mogą płakać, mogą się czuć źle. Mogą o tym mówić i okazywać te stany.

Nie możesz o drugim rodzicu w kierunku dziecka wypowiadać zdań, które są negatywne. Ta zasada obowiązuje w zgodnych partnerskich związkach, ale też podczas np. rozwodu – jeśli macie drugiemu rodzicowi coś do zarzucenia, mówcie o tym do niego, nie można w to wciągać dziecka.

Tak samo jak rodzice powinni być ze sobą zgodni co do wychowania, tak samo nie powinni do dziecka mówić rzeczy, które uwłaczają drugiemu rodzicowi. To sprawia, że w oczach dziecka mama lub tata sporo traci, a wizerunek rodzica zostaje zniszczony. To manipulacja i brak szacunku.

Jeśli dziecko z natury jest nieśmiałe czy wstydliwe, trzeba pracować nad jego pewnością siebie. Takimi prostymi zdaniami, które mu czegoś zabraniają, nic nie uzyskacie. To tylko doprowadzi je do wstydu, a często także do jeszcze większego zamknięcia się w sobie.

Możesz być zdenerwowana, ale nigdy nie karz dziecka milczeniem lub rodzicielskim "fochem". Taki rodzaj kary czy grożenie tym, że się dziecku czegoś nie wybaczy, wywołuje w dzieciach strach i wiarę, że wszystko, co robią, robią źle. Poza tym obrażanie się i milczenie uczy je złych postaw, przez które same nie będą umiały umiejętnie rozwiązywać konfliktów.

Nawet jeśli to prawda, nie można dziecku mówić takich rzeczy. To niszczenie jego poczucia własnej wartości i silnej psychiki, których przecież każdy z nas chce dla swoich dzieci. Naucz je zdrowych nawyków, takich jak ćwiczenia i zdrowe odżywianie, i pomóż im budować zdrową relację z ciałem. Zawstydzanie ich i zwracanie uwagi na problemy w ten sposób tylko sprawi, że dziecko zacznie widzieć w sobie wyłącznie wady.

Miłość do dziecka (i w drugą stronę również) nigdy nie powinna być warunkowa. Nie pozwól na to, żeby dziecko czuło, że musi na twoją czułość czy poświęcenie czasu w jakiś sposób zasłużyć. To poczucie, które będzie mu towarzyszyło już całe życie, jeśli doświadczy go choć raz. A to prosta droga do niezdrowych, toksycznych relacji.