• Rodzice powinni nauczyć dziecko różnych umiejętności, by bez problemu dało sobie radę w życiu.
• Jedną z istotniejszych kwestii jest wychowanie niezależnego, samodzielnie myślącego dziecka.
• 7 praktycznych wskazówek, jak nauczyć dziecka niezależności, zarówno w działaniu, jak i myśleniu.

Jak nauczyć dziecko niezależności? To trudna kwestia, bo początkowo rodzicielstwo opiera się na prowadzeniu dziecka za rękę – dosłownie i w przenośni. Pełnimy rolę opiekuna i przewodnika, podejmujemy za dziecko decyzje, pomagamy, a niekiedy "wyręczamy” je w różnych zadaniach czy obowiązkach.

7 wskazówek, by wychować niezależne dziecko

Z czasem jednak przychodzi taki moment, że musimy dziecku dawać coraz więcej samodzielności, by potrafiło zarówno w działaniu, jak i myśleniu, wykazywać się autonomią. Jak wychować niezależne dziecko? Oto 7 prostych, ale skutecznych, wskazówek:

1. Zadawaj pytania. Nie myśl za dziecko, nie podsuwaj mu zawsze gotowych rozwiązań. Za każdym razem, gdy rozmawiasz z nim, staraj się zachęcać je do samodzielnego myślenia. Możesz zapytać: "Co dalej z tym zrobisz?”, "Czego ci brakuje?”, "Jaki masz plan na…?”. Oprzyj się pokusie, by za wszelką cenę pomóc, służ wsparciem, ale nie wyręczaj dziecka.

2. Rozdziel obowiązki. Tu nie chodzi tylko o pomoc w domu i naukę, że dbanie o porządek dotyczy całej rodziny. Gdy zlecisz dziecku określone zadanie, dostosowane do jego wieku i umiejętności, a ono je wykona, wzmocnisz jego poczucie sprawczości. Zrozumie, że jest w stanie samodzielnie podołać różnym obowiązkom domowym bez pomocy (lub z małym wsparciem) rodzica i będzie z siebie dumne.

3. Ucz wyrażania własnych opinii i mówienia słowa "nie”. Jak najczęściej pytaj dziecko, co sądzi na określony temat, jakie ma zdanie, co uważa za słuszne. W ten sposób uczy się samodzielnego, ale też krytycznego myślenia i wyrażania własnych opinii.

Nieodłącznym tego elementem jest nauczenie dziecka odmawiania i mówienia "nie”, gdy czuje, że ktoś przekracza jego granice. Nie jest łatwo nauczyć dziecka asertywności, ale to element bycia niezależnym. Zachęcaj je, by jeśli ma ważny i zasadny powód, umiało odmawiać i mówić "nie”.

4. Świętuj postępy, a nie perfekcję. Osądzanie czy krytykowanie nie zachęcają do niezależności. Nie wytykaj wiecznie dziecku błędów, nie narzekaj, nie porównuj (!) go z innymi. Ciesz się z postępów, jakie robi i chwal, gdy uda mu się posunąć o krok dalej. Zachęcaj do próbowania przez nie nowych rzeczy i ucz wytrwałości. Ale niech rywalizuje tylko i wyłącznie samo ze sobą.

5. Ucz samodzielnego rozwiązywania problemów. Jak najczęściej zachęcaj je, by samo szukało różnych rozwiązań, bo na wszystkie kłopoty jest jakiś sposób. Możesz je tego nauczyć w kilku krokach: po pierwsze – identyfikacja problemu, czyli zrozumienie, gdzie tkwi przyczyna smutku czy frustracji dziecka. Po drugie: niech pomyśli o kilku możliwych rozwiązaniach. Zróbcie "burzę mózgów". Niech dziecko rzuca pomysłami (nie wszystkie muszą być dobre!), chodzi o to, by zrozumiało, że przy odrobinie kreatywności może znaleźć wiele potencjalnych rozwiązań.

Po trzecie: rozważcie zalety i wady każdego z zaproponowanych rozwiązań. Pomóż dziecku w określeniu pozytywnych i negatywnych konsekwencji, gdy zdecyduje się na dane rozwiązanie. A wreszcie na końcu – zachęć dziecko do podjęcia samodzielnej decyzji. Niech wybierze najbardziej korzystne dla niego rozwiązanie.

6. Naucz je wyciągania wniosków z własnych błędów. Niezależność to również ponoszenie konsekwencji swoich zachowań czy decyzji. I chodzi o to, by dziecko nie bało się brać odpowiedzialności za swoje błędy, ale wyciągało z nich wnioski. To nie tylko nauczy je samodzielności, ale też odporności na porażki.

7. Buduj w nim zaufanie do samego siebie. Musisz wspierać dziecko i budować w nim pewność siebie, że jest zdolne dać sobie samodzielnie radę w różnych sytuacjach. Oprzyj się pokusie wkraczania do akcji przy pierwszych oznakach, że twoje dziecko z czymś sobie nie radzi.

Pozwól mu z różnymi wyzwaniami mierzyć się samemu, w ten sposób dziecko kształtuje zaufanie do samego siebie. Nie ruszaj od razu z misją ratunkową, możesz ewentualnie zadać pytanie, czy potrzebuje pomocy i by wiedziało, że zawsze "gracie” w jednej drużynie.