Wizerunek dziecka w sieci i prawa autorskie zdjęć
Wizerunek dziecka w sieci i prawa autorskie zdjęć 123rf.com

Portale społecznościowe są dziś zasypywane zdjęciami dzieci, które udostępniają rodzice. Dorośli nie zdają sobie nawet sprawy z tego, jak bardzo wówczas ryzykują. Co więcej, często są również w błędzie, gdy myślą, że opublikowane zdjęcie można przecież usunąć. Nie prawda, wszystko, co raz trafiło do sieci, zostaje tam już na zawsze.

REKLAMA
UODO apeluje o ochronę wizerunku dziecka
Skala problemu, jakim jest publikacja bardzo intymnych fotografii wizerunku dziecka, czy zdjęć z jego wrażliwymi danymi skłoniła Urząd Ochrony Danych Osobowy do wydania odpowiedniego komunikatu. Można w nim m.in. przeczytać:
– Dziecko, tak jak dorosły, ma prawo do prywatności i prawo ochrony dóbr osobistych. Co więcej, fakt, że samo nie umie jeszcze nimi zarządzać, tym bardziej powinien skłaniać rodziców do tego, by robili to w jego imieniu rozważnie. Rozpowszechnianie wizerunku dziecka powinno mieścić się w granicach zdrowego rozsądku.
Czym jest wizerunek?
UODO podkreśla również, że "wizerunkiem jest każda podobizna bez względu na technikę wykonania, a więc fotografia, rysunek, wycinanka sylwetki, film, przekaz telewizyjny bądź przekaz wideo". W związku z tym z materiałami przedstawiającymi wizerunek należy obchodzić się w zgodzie z Ustawą o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
Zgoda na rozpowszechnianie wizerunku dzieci
Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych mówi, że:
– rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na niej przedstawionej,
– rozpowszechnianie wizerunku osoby powszechnie znanej, podczas wykonywania przez nią funkcji publicznych (politycznych, społecznych, zawodowych) nie wymaga zezwolenia,
– rozpowszechnianie wizerunku, jeśli stanowi on jedynie element przedstawionej całości również nie wymaga zgody.
W przypadku dzieci do 16 roku życia zgodę taką wprost wyraża rodzic lub opiekun. Powinna ona określać osobę udzielającą pozwolenia oraz osobę, której dane osobowe będą udostępniane — dziecko. Poza tym w każdej chwili decyzję można cofnąć, o czym dorosły musi być wcześniej poinformowany przez administratora danych, a działanie to powinno być równie łatwe, jak wyrażenie zgody.
Klauzule niedozwolone i łamanie prawa
Rodzicie udostępniając wizerunek, czy dane dziecka powinni również wiedzieć, komu je przekazują i w jakim zakresie. Ponadto muszą być poinformowani, w jakim celu i przez jaki okres będą te dane przetwarzane. UODO zaznacza również, iż dochodzi do incydentów, w których na rodzicach jest wymuszane wyrażenie zgody na rozpowszechnienie wizerunku ich dzieci. Takie sytuacje często wynikają np. z postanowień zawieranej umowy.
Takie zapisy to tzw. klauzule abuzywne inaczej niedozwolone, naruszające interesy jednej ze stron. Jeśli zostaną one wykorzystane w związku z rozpowszechnianiem wizerunku dziecka, to będzie to działanie bezprawne. W związku z tym przysługiwać będą roszczenia ochronne, a administrator nie ma prawa udostępniać żadnych danych.
Konflikty o publikację wizerunku dziecka
Wrzucanie na portale społecznościowe, fora i inne serwisy zdjęć dziecka może budzić spory i wiele konsekwencji. Rodzice często się chwalą świadectwami i osiągnięciami swoich pociech, bezmyślnie udostępniając ich wrażliwe dane, jak numer PESEL czy datę urodzenia. Zdarza się również, że wstawiając zwykłe rodzinne zdjęcie, zaciąga ono automatycznie lokalizację, która zdradza, gdzie dziecko mieszka, uczy się lub rozwija zainteresowania. Takich i innych błędów publikując zdjęcia dzieci, należy unikać.
Poza tym występują również zatargi między ojcem a matką, gdy jeden z rodziców zgadza się na publikację, a drugi nie. Jeśli sprawa zachodzi za daleko, musi interweniować sąd opiekuńczy, gdyż w tak ważnej kwestii nie wystarcza już zgoda jednego opiekuna. Słyszy się również o sytuacjach, w których dorośli udostępniają zdjęcia swoich dzieci z ich rówieśnikami. Takie działania mogą prowokować interwencję rodziców innych maluchów ze zdjęcia.
Rodzicu zadbaj o waszą prywatność!
Ważne jest więc ochrona wizerunku dziecka, gdyż ono samo nie wie jeszcze, jak postępować w tej sprawie. Warto pamiętać o zapisach związanych z wyrażaniem i cofaniem zgody na rozpowszechnianie wizerunku.
Co więcej, można rozważyć także kwestię publikowania zdjęć i wydarzeń z rodzinnego życia jedynie bliskim znajomym i wystrzegać się publicznego charakteru wpisów, a konto ustawić, jako prywatne. W ten sposób łatwiej wyselekcjonować i tak pokaźną grupę, do której dotrze fotografia czy wideo.