Teoria zaprezentowana w jednym z artykułów w "Psychological Science" może namieszać w głowach rodziców. No bo najpierw każą mówić dzieciom, że są mądre, a potem okazuje się, że wcale to nie jest dla nich dobre.
Trzeba wiedzieć, jak mówić
Mów dziecku, że jest mądre i zdolne, a dasz mu poczucie własnej wartości i wiarę we własne możliwości. Ta teoria jest propagowana wśród rodziców, bo nie od dziś wiadomo, że nadmierna krytyka powoduje u dziecka pozbawienie motywacji, zniechęcenie do pokazania się z dobrej strony i poczucie bycia gorszym.
Teraz lekarze z Uniwersytetu Toronto postanowili doprecyzować pojęcie, co oznacza mówienie dzieciom, że są mądre. Bo jak się okazuje, oprócz tego, że trzeba im to mówić, to trzeba jeszcze wiedzieć jak to robić umiejętnie. A skąd wiadomo jak? Tego dowiodły eksperymenty przeprowadzone na grupie pięciolatków. 300-osobową grupę podzielono na trzy zespoły. Każda brała udział w takie samej grze, przy czym dostawała inne komunikaty. Pierwsza grupa chwalona była za cechy ogólne – "jesteś bardzo mądry", druga za wykonaną czynność – "świetnie to zrobiłeś", a trzecia nie była wcale chwalona.
Wyniki eksperymentu zaskoczyły wszystkich
Gra prowadzona była początkowo tak, by każdy z uczestników otrzymał taką samą liczbę punktów. Potem opiekunowie opuścili salę i pozwolili dzieciom kontynuować grę samodzielnie. I tu pojawiło się największe zaskoczenie. Okazało się bowiem, że te dzieci, które były chwalone tylko za to, że są mądre, nagle zaczęły oszukiwać. Dlaczego? Bo czuły presję ze strony opiekunów, którzy wychwalali ich za mądrość. Miały potrzebę udowodnienia, że są najmądrzejsze, nawet kosztem oszukiwania wszystkich i kłamania.
Dzieci, które chwalono tylko za dobrze wykonane zadanie, nie przejawiały skłonności do oszukiwania innych w czasie gry. Badacze uznali więc, że dzieci warto dowartościowywać, ale w sensowny sposób. Chwalenie za mądrość nie przynosi niczego dobrego. Chwalenie za dobrze wykonane zadanie i za to, że dziecko się przyłożyło do pracy, może zdecydowanie przynieść lepsze korzyści.