Kiedy czas uciekać? Oto lista 8 toksycznych zachowań, które niszczą związek

Czy warto walczyć?

Dr John Gottman oraz dr Julie Schwartz Gottman, para psychologów, stworzyli listę ośmiu toksycznych zachowań, które mogą być sygnałem, że związek zmierza w złym kierunku. Ich badania są szeroko cytowane w psychologii, a ich wnioski pomagają rozpoznać moment, w którym trzeba podjąć trudną decyzję: czy warto jeszcze walczyć o relację, czy czas zacząć myśleć o rozstaniu.

1. Brak wsparcia

W zdrowym związku partnerzy wspierają się nawzajem, zarówno w trudnych chwilach, jak i w codziennych zmaganiach. Brak wsparcia emocjonalnego to pochyła droga w dół do poczucia osamotnienia i niezrozumienia. Jeśli jeden z partnerów nie stara się zrozumieć potrzeb drugiego, a wsparcie jest jednostronne lub całkowicie nieobecne, może to prowadzić do głębokich zranień i poczucia, że związek nie spełnia podstawowych potrzeb emocjonalnych.

2. Toksyczna komunikacja

Komunikacja to fundament każdej relacji. Gdy zaczynamy unikać rozmów, obwiniamy się nawzajem, krzyczymy lub, co gorsza, milczymy w odpowiedzi na pytania i problemy, tworzymy przestrzeń dla nieporozumień i frustracji. Toksyczna komunikacja może objawiać się w postaci kłótni, które zamiast rozwiązywać problemy, tylko pogłębiają trudności. Kiedy rozmowa staje się narzędziem ataku, a nie próby rozwiązania sytuacji, to znak, że coś jest nie tak.

3. Zachowania kontrolujące, których tłem jest zazdrość

Zazdrość w relacji jest naturalnym uczuciem, ale jej nadmiar może prowadzić do toksycznych zachowań kontrolujących. Kiedy partner stara się zarządzać każdym aspektem życia drugiej osoby, w tym jej znajomościami, aktywnościami, czy sposobem spędzania czasu, związek staje się więzieniem, a nie przestrzenią do wspólnego rozwoju. Jeśli poczucie zazdrości przekształca się w kontrolowanie, to znak, że relacja jest niezdrowa.

4. Więcej negatywnych interakcji niż pozytywnych

Każdy związek wymaga równowagi – chwil radości, wsparcia i czułości, ale także trudnych rozmów i kompromisów. Kiedy jednak negatywne interakcje (np. krytyka, ignorowanie potrzeb, kłótnie) przewyższają pozytywne, związek może stać się toksyczny. Dr Gottman w swoich badaniach zauważył, że w zdrowych relacjach na każdą negatywną interakcję przypadają przynajmniej trzy pozytywne. Jeśli ta proporcja zostaje zaburzona, związek staje się coraz bardziej obciążony.

5. Nieustanna krytyka

Krytykowanie partnera staje się toksyczne, gdy zamiast konstruktywnej opinii, jest to stałe wytykanie błędów i negatywne ocenianie charakteru drugiej osoby. Krytyka podważa poczucie wartości partnera i sprawia, że przestaje on czuć się bezpiecznie w relacji. Jeśli w związku dominuje postawa "ja wiem lepiej", a wszelkie próby rozmowy kończą się na oskarżeniach, może to prowadzić do jego rozpadu.

6. Manipulacja

Manipulacja to subtelna forma kontroli, która może przybierać różne formy, od wykorzystywania emocji partnera do osiągania własnych korzyści, po wywoływanie poczucia winy i presję. Kiedy jeden z partnerów stara się manipulować uczuciami drugiego, zamiast otwarcie rozmawiać o swoich potrzebach, związek staje się niezdrowy. Manipulacja odbiera partnerowi poczucie sprawczości i sprawia, że przestaje on czuć się autentycznie kochany.

7. Bierna agresja

Bierna agresja to wyrażanie niezadowolenia w sposób pośredni, np. poprzez milczenie, unikanie kontaktu wzrokowego, opóźnianie działań czy udawanie, że wszystko jest w porządku, podczas gdy w rzeczywistości czujemy złość i frustrację. Tego typu zachowanie unika bezpośredniej konfrontacji, co tylko pogłębia problemy w relacji. Jeśli partnerzy nie potrafią wyrażać swoich emocji w sposób otwarty, mogą się oddalać i tracić zaufanie do siebie nawzajem.

8. Gaslighting

Gaslighting to forma manipulacji, która polega na podważaniu rzeczywistości drugiego człowieka, sprawiając, że zaczyna on wątpić we własne postrzeganie sytuacji i zdrowy rozsądek. Często wykorzystuje się ją w sytuacjach, w których partner próbuje przekonać drugą osobę, że to, co widzi i czuje, jest nieprawdziwe lub nieważne. To jedna z najbardziej niebezpiecznych form toksycznych zachowań, ponieważ prowadzi do całkowitego zniszczenia poczucia własnej wartości.

Uciekaj

Każde z tych zachowań ma potencjał, by zniszczyć związek, jeśli nie zostanie rozpoznane i w porę wyciszone, rozwiązane, przegadane. Warto pamiętać, że zdrowe relacje opierają się na wzajemnym szacunku, wsparciu i komunikacji. Gdy te zasady zostają złamane, może to prowadzić do nieodwracalnych szkód emocjonalnych. Jeśli zauważysz, że w twojej relacji pojawiają się toksyczne zachowania, warto poszukać pomocy u specjalistów, którzy pomogą odbudować związek lub wskazać, czy to czas na rozstanie.

Źródło: gottman.com