Krótkowzroczność: "Badałam córce wzrok przed zerówką. Wady nie było. Rok później już się pojawiła"

Krótkowzroczność, czyli miopia, to wada wzroku, która polega na niewyraźnym widzeniu przedmiotów znajdujących się w oddali.

Problem ten jest już prawdziwą epidemią wśród dzieci, a co gorsza, jest diagnozowany u coraz młodszych pacjentów. Jeszcze kilka lat temu wadę wykrywano w wieku 9-10 lat, a obecnie w wieku już 7-8 lat.

Według badania opinii przeprowadzonego przez SW Research we wrześniu 2021 roku zdiagnozowaną wadę wzroku ma prawie połowa (47 proc.) polskich dzieci w wieku od 3 do 15 lat, z czego najczęściej stwierdzaną wadą jest właśnie krótkowzroczność (62 proc.). 

Niestety dzieci same nie zdają sobie często sprawy z tego, że źle widzą, więc nie wspominają o niczym rodzicom.

– Zosia nic mi nie powiedziała, a ja też nic nie zauważyłam. Bardzo dbaliśmy o to, aby spędzała mało czasu przed ekranem. Ale nie miałam świadomości, że gdy ja mam krótkowzroczność, to rośnie ryzyko u dziecka – opowiada Magdalena Lipczyńska, mama kilkulatki.

Jak miała pójść do zerówki w szkole, to rodzice zabrali ją na badanie. Okazało się, że wady nie ma. – Gdy przyszedł sierpień przed pierwszą klasą, poszliśmy na ponowne badanie i wtedy ta wada wzroku już się pojawiła – relacjonuje mama Zosi.

Nie tylko korekcja

Krótkowzroczności nie można cofnąć ani wyleczyć, gdy już się pojawi, ale można zapobiec dalszemu szybkiemu rozwojowi wady. To istotne, bo u dzieci może ona postępować nawet o jedną dioptrię rocznie. Oznacza to, że kilkulatek z rozpoznaną wadą na poziomie 1 dioptrii, jako nastolatek będzie już nosił szkła o mocy kilku dioptrii.

Bez odpowiedniego zapobiegania rozwojowi wady mogą nastąpić trwałe zmiany w oku.

Nie wystarczą więc często same okulary korekcyjne, bo te jedynie poprawiają ostrość widzenia, ale nie hamują postępujących zmian.

Jak wyjaśnia Sylwia Kijewska, optometrystka Hoya Lens Poland, spowalnianie krótkowzroczności to proces, który ma na celu zmniejszenie tempa wydłużania się gałki ocznej, co może zapobiec poważnym problemom zdrowotnym w przyszłości.

Jak to zrobić? Istnieje kilka metod, które mogą pomóc w spowalnianiu krótkowzroczności u dzieci. Są to metody optyczne takie jak:

• Okulary z soczewkami z technologią D.I.M.S. (Defocus Incorporated Multiple Segments).
• Miękkie soczewki kontaktowe z technologią dual-focus.
• Zakładane na noc twarde soczewki ortokeratologiczne.

Są jeszcze metody farmakologiczne, czyli stosowanie atropinizacji (aplikacja kropli z atropiną o niskim stężeniu).

Wybór metody spowalniania progresji krótkowzroczności należy do specjalisty i pacjenta. Skuteczną, nieinwazyjną i najłatwiejszą z metod są soczewki okularowe z technologią D.I.M.S. Nie wymaga dodatkowych działań poza noszeniem okularów z nowymi soczewkami, które nie tylko korygują wzrok, ale działają też na spowolnienie pogłębiania się wady.

Profilaktyka to podstawa

O oczy i wzrok trzeba też dbać, bo jak w każdym przypadku profilaktyka to podstawa.

Przyczyny krótkowzroczności mogą być genetyczne, ale też środowiskowe, czyli nadmierne korzystanie z urządzeń cyfrowych, trzymanie zbyt blisko smartfonu czy książki, dodatkowo w nieodpowiednim oświetleniu, brak przerw i patrzenia w dal, brak odpowiednio zbilansowanej diety zawierającej świeże warzywa i owoce, mała aktywność fizyczna lub jej brak, brak naturalnego światła.

Dobre nawyki w trosce o zdrowe oczy to:

• Przebywanie minimum 2 h dziennie na zewnątrz
• higiena pracy wzrokowej "20-20-20", czyli co 20 min na 20 sekund powinniśmy przenieść wzrok na odległość 6 m, bo nasze oczy odpoczywają patrząc daleko
• regularne badania wzroku
• zminimalizowanie czasu spędzanego na patrzeniu z bliży na ekran czy książkę

Nie można zapominać także o ochronie oczu przed promieniowaniem UV.

O ile pamiętają o tym dorośli, o tyle niewielu rodziców daje takie okulary swoim dzieciom. Tymczasem dzieci również mogą nosić np. okulary z soczewkami fotochromowymi, które same automatycznie będą dostosowywać się do warunków i chronić oczy.

Oto co powinno cię zaniepokoić

Dzieci raczej nie powiedzą same, że źle widzą, bo same nie zdają sobie z tego sprawy, nie wiedzą, że mogą widzieć lepiej.

Te objawy powinny zaniepokoić każdego rodzica i być podstawą do tego, aby zbadać wzrok dziecka u specjalisty:

• dziecko w szkole siada coraz bliżej tablicy, a w domu siada coraz bliżej ekranu/telewizora
• trzyma książkę blisko oczu, wodzi palcem po czytanych słowach
• narzeka na bóle głowy, migreny, ma problemy z koncentracją
• często przeciera oczy, mruży oczy patrząc w dal

Zaniepokoić powinno też częste pocieranie oczu przez dziecko, bo być może próbuje ono w ten sposób "poprawić sobie jakość obrazu", "wyostrzyć go".