Ach, ta rozwydrzona dzisiejsza młodzież. Oto dowód, że to z nami jest coś nie tak

"Od czasów Greków ludzie skarżą się, że każde kolejne pokolenie to rozczarowanie. Współcześnie to boomersi walczą z irytującymi milenialsami, zajadającymi tosty z awokado i wysyłającymi SMS-y przy pomocy emoji" – zaczyna swój tekst w "The Wall Street Journal" Alison Gopnik. SMS-y? To artykuł z 2019 roku. Dziś, zaledwie 5 lat później, dodalibyśmy:

"Iksy i milenialsi walczą z zetkami, indywidualistami spędzającymi długie godziny jak nie w gabinecie psychoterapeuty, to na TikToku. Z kolei zetki już obawiają się pokolenia alfa: jego niezrozumiałego dla starszych generacji języka, nonszalancji i obsesji na punkcie wyglądu (nie bez powodu o alfach mówi się też "pokolenie Sephora")". Już mi szkoda tych bet, które nie zdążyły się nawet urodzić.

Ponarzekać to my sobie lubimy! Nasze przekonania – o tej okropnej młodzieży – nie znajdują jednak potwierdzenia w badaniach. Naukowcy John Protzko i Jonathan W. Schooler z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Santa Barbara przeprowadzili pięć badań, by zgłębić fenomen "tej dzisiejszej młodzieży". Wniosek jest jeden: to, co starsi myślą o młodszych pokoleniach, więcej mówi o nich samych, niż o młodych ludziach.

Myślisz, że młodzież jest głupia? Musisz być geniuszem...

Protzko i Schooler wyróżnili trzy cechy, których zdaniem starszych pokoleń brakuje młodym: inteligencji, szacunku do starszych, zamiłowania do czytania. To jednak iluzja zakorzeniona w naszych umysłach, powielana przez każde kolejne pokolenie. Chociaż badania były przeprowadzane wśród Amerykanów, fenomen "tej dzisiejszej młodzieży" jest nam dobrze znany.

– To taki psychologiczny lub mentalny trik, który sprawia, że każdemu pokoleniu wydaje się, że kolejne generacje obiektywnie podupadają, mimo że tak nie jest – wyjaśnia Protzko i dodaje: – To schemat niejako naturalnie wbudowany w to, jak działa nasz umysł, dlatego każde kolejne pokolenie tego doświadcza. I tak w kółko.

Uczestnicy przeprowadzonych przez Protzko i Schoolera badań mieli określić, jak sami się postrzegają oraz co myślą o młodzieży. Badania dotyczyły trzech wymienionych wyżej cech (inteligencji, szacunku, czytania książek). Wyniki pokazały, że im wyżej uczestnik oceniał daną cechę u siebie, tym większe prawdopodobieństwo, że uznawał, że brakuje jej nastolatkom.

Mówiąc wprost: jeśli uważasz, że jesteś superinteligentny, prawdopodobnie myślisz, że młodzież jest głupia. Jeśli cieszysz się szacunkiem i oczekujesz go od innych, zauważasz, że młodzi nie szanują starszych. Jeśli masz się za mola książkowego, młodzież to dla ciebie banda nieuków.

...geniuszem z pamięcią doskonałą

Do tego, jak postrzegamy siebie obecnie, dochodzi jeszcze druga kwestia: nasze wspomnienia. Badania wykazały, że ci, którzy w dzieciństwie lubili czytać, wspominają, że ich przyjaciele i znajomi również to lubili. Stąd przeświadczenie, że ich pokolenie było inne, "lepsze", a jeśli nie "lepsze", to przynajmniej bardziej oczytane.

– Mamy niewiele obiektywnych dowodów na to, jakie kiedyś były dzieci, a już na pewno nie ma żadnych obiektywnych dowodów osobistych. Jedyne, na czym możemy się opierać, to nasza pamięć i związane z nią uprzedzenia – wyjaśniają autorzy badania.

Prof. Maria Natasha Rajah z McGill University w Montrealu, choć nie była zaangażowana w badania, twierdzi, że koncepcja "tej dzisiejszej młodzieży" jest jeszcze bardziej skomplikowana, niż dowodzi tego praca Protzko i Schoolera. Psycholożka zwraca uwagę, że gdyby w badaniu pytano o inny zestaw cech, np. związany z nowymi technologiami, które są domeną młodych, odpowiedzi mogłyby być inne.

– Czy to naprawdę świadczy o negatywnym myśleniu o dzieciach, czy też chodzi raczej o umiejętności, które posiadasz, więc surowiej oceniasz ludzi, którzy ich nie mają? – pyta.

źródła: wsj.com, upwrothy.com, sciencealert.com, popsci.com