Jak nauczyć dziecko myślenia krytycznego? Brzmi poważnie. Specjalistka o tym, jakie to łatwe i ważne

• Małe dzieci mają w sobie naturalną potrzebę rozumienia świata, którą spełniają poprzez zaspokajanie ciekawości wobec otoczenia i dociekanie wielu zjawisk.
• Wykorzystując analizę przyczyny i skutku, można dzieci nauczyć umiejętności, które pomogą im na dalszych etapach edukacji.
• Rozumienia przyczyny i skutku można uczyć na podstawie zjawisk w przyrodzie - mówi o tym Monika Niedzielska, trenerka myślenia krytycznego i dyrektorka autorskiej szkoły podstawowej "Mozaika", która umieściła na Facebooku niezwykły wpis o dziecięcej ciekawości.

Myślenie krytyczne zbyt skomplikowane dla przedszkolaka?

"Myślenie krytyczne" brzmi bardzo skomplikowanie i wydaje nam się, że to termin, który zaczerpnięty jest z filozofii jakiegoś skomplikowanego nurtu. No właśnie, "wydaje nam się" to świetne określenie. Bo tak naprawdę to nie jest nic innego jak rozwijanie w dziecku ciekawości świata, dociekliwości, świadomości siebie samego i otoczenia.

Myślenie krytyczne to taki sposób myślenia racjonalnego, dzięki któremu przyczyna i skutek są dla nas jasne, wynikają z siebie. To takie trochę analityczne i uporządkowane myślenie o świecie. W dorosłym życiu to umiejętność niezbędna do logicznego, racjonalnego odbierania świata, rozumienia przyczyn wielu zdarzeń itp. Warto to rozwijać już u kilkulatka, by później ta umiejętność coraz bardziej pomagała mu w życiu i przede wszystkim - w dalszych etapach edukacji.

Prosta nauka na przykładach

Nauka umiejętności krytycznego myślenia jest dla dzieci niezwykle prosta, trzeba tylko wiedzieć, jak do niej podejść, by maluch chłonął wiedzę. Trenerka myślenia krytycznego, edukatorka pozytywnej dyscypliny i dyrektorka autorskiej szkoły podstawowej "Mozaika", Monika Niedzielska, na swoim profilu na Facebooku podzieliła się z rodzicami i nauczycielami tym, jakie sama opracowała metody, które stosuje u przedszkolaków.

Specjalistka przyznaje, że krytyczne myślenie wydaje się nam skomplikowanym terminem i umiejętnością, a tak naprawdę na zajęciach z przedszkolakami możemy taki sposób myślenia przekazywać bardzo łatwo. Przez pokazywanie tego, jak owady przechodzą etapy rozwoju, np. motyl zmienia się z gąsienicy przez poczwarkę aż do dorosłego osobnika motyla.

Albo pokazując, jak przebiegają różne procesy w przyrodzie – dlaczego woda paruje, pada deszcz, jak to jest, że pszczoły produkują miód itp. Specjalistka od krytycznego myślenia opracowała metody, które pomaga wprowadzać pedagogom i nauczycielom, wspiera ich w formowaniu ich warsztatu, by mogli uczyć także krytycznego myślenia dzieci.

Trenerka krytycznego myślenia przyznaje, że to niezwykle inspirujące, jak odkrywa się podczas zajęć z kilkulatkami, że one chłoną tę wiedzę, są ciekawe przeróżnych procesów i reakcji przyczynowo skutkowych. Nauczycielka zaznacza również, że te cechy są szczególnie widoczne u najmłodszych - im dziecko starsze, tym jego zainteresowanie jest niszczone przez system:

"To jest tak niesamowite, że dzieci od najmłodszych lat mają w sobie takie właśnie myślenie - nie zabijamy go w nich, zmuszając do uczenia się tylko na pamięć, bez myślenia, refleksji i uważności - taka moja prośba do osób dorosłych, moim zdaniem to jest wbrew naturze" – pisze w swoim poście Niedzielska.

Dzięki jej zaznaczeniu, że się można uczyć alternatywnie, być może nauczyciele zainspirują się, by w swoich grupach przedszkolnych również coś zmienić. Warto pokazywać dzieciom przyrodę, różne zjawiska w naszym otoczeniu i pielęgnować ich naturalną ciekawość – to zaprocentuje także w ich dorosłym życiu. Takie wychowanie i kierunkowanie dzieci od najmłodszych lat, by myślały w sposób krytyczny pomaga im również w posiadaniu szeroko rozumianej samoświadomości.