Spróbujesz raz i nigdy nie przygotujesz ich inaczej. 7 nieoczywistych przepisów na ziemniaki

Iza Orlicz
Jakie potrawy możemy przygotować z ziemniaków? Pierwsze, co przychodzi nam na myśl, to oczywiście kopytka, frytki, placki ziemniaczane. Jednak Joanna Jakubiuk, autorka książki "Ziemniak” przekonuje, że z ziemniaków można wyczarować prawdziwe kulinarne cuda. Przekonajcie się sami!
Szasznie z twarogiem Piotr Kapala

Ziemniaki to jedne z najpopularniejszych warzyw w naszym kraju, ale też najmniej doceniane. Najczęściej jadamy je jako dodatek do dań, np. zupy, sałatki, czy kotleta.

Co można ugotować z ziemniaków? – Wiele samodzielnych potraw, a nawet słodkości. Tak, słodkości! Ziemniak na deser, a dlaczego nie? – przekonuje Joanna Jakubiuk i proponuje 7 autorskich dań z ziemniakiem w roli głównej.



CHLEB Z ZIEMNIAKAMI

300 g ziemniaków
600 g mąki pszennej typ 550
45 g świeżych drożdży
1 łyżeczka cukru
190 ml ciepłej wody
1 jajko
4 łyżki oleju rzepakowego lub słonecznikowego tłoczonego na zimno
2 łyżeczki soli + sól do gotowania ziemniaków

Ziemniaki dokładnie wyszoruj, ugotuj w mundurkach w lekko osolonej wodzie. Odstaw na chwilę do ostygnięcia, obierz i przeciśnij przez praskę do ziemniaków. Mąkę wsyp do dużej miski, zrób w środku wgłębienie i pokrusz drożdże. Dodaj cukier i wodę. Składniki w środku lekko zamieszaj i przysyp lekko mąką z brzegów.

Przykryj ściereczką i odstaw w ciepłe miejsce na 10-15 minut do momentu aż drożdże "ruszą". Dodaj jajko, olej, sól i ziemniaki. Zagnieść ciasto. Przykryj ściereczką i odstawić w ciepłe miejsce do wyrośnięcia na 45 minut. Po tym czasie ciasto zagnieć ponownie. Uformuj kulę, posyp mąką i połóż na blasze wyłożonej papierem do pieczenia. Ciasto natnij w kilku miejscach ostrym nożem.

Ponownie przykryj ściereczką i pozostaw na 30 minut. Piecz w nagrzanym piekarniku, na środkowym poziomie około 30 minut w temperaturze 200°C (lub termoobiegiem : 180°C) na złoty kolor. Upieczony chleb wyłóż na kratkę z piekarnika i pozostaw do całkowitego ostygnięcia.

Ciesz się smakiem dużego, świeżego i chrupiącego bochenka. Ziemniaki nadają mu wilgotności. Dzięki nim chleb ma również ładny, delikatny żółty kolor.
Fot. Piotr Kapala
CZEKOLADOWY KEKS

6 dużych ziemniaków
5 jajek
180 g cukru
150 g orzechów laskowych
4 łyżki kakao
2 łyżeczki esencji waniliowej
2 płaskie łyżeczki proszku do pieczenia
2-3 łyżki mąki pszennej
2-3 łyżki bakaliowej mieszanki keksowej
1 łyżka oleju
1-2 łyżki bułki tartej

do polania:
tabliczka Twojej ulubionej czekolady: gorzkiej, mlecznej lub białej
kilka łyżek śmietanki

Ziemniaki dokładnie umyj i cienko obierz. Zetrzyj na drobnych oczkach tarki. Orzechy zmiel. Żółtka utrzyj z cukrem do białości. Kakao wymieszaj z mąką i orzechami. Dodaj do ziemniaków. Dodaj esencję waniliową, białka ubite na sztywną pianę i mieszankę bakaliową. Delikatnie wszystko wymieszaj.

Formę wysmaruj olejem, wysyp bułką tartą. Wlej masę do formy. Wstaw do nagrzanego do 180 stopni piekarnika i piecz około godziny. Odstaw do ostygnięcia. Czekoladę rozpuść w kąpieli wodnej ze śmietanką. Wyjmij keks z formy, oblej czekoladą. Zjadaj ze smakiem oblizując palce!

*przepis na małą formę keksówkę
Fot. Piotr Kapala


MAKOWE KLUSKI

800 g ziemniaków
100 g suchego niebieskiego maku
2 łyżki gęstej śmietany 18 %
150-200 g mąki pszennej typ 550
200 g posiekanych uprażonych migdałów
cukier puder do smaku ( 3-4 łyżki)
3 jajka
250 ml mleka
sól

Do podania :
kawałek masła
świeże owoce w sezonie (np. maliny, truskawki borówki jagody)
gęsty jogurt naturalny

Ziemniaki dobrze wyszorować, ugotować w mundurkach w lekko osolonej wodzie. Wystudzić i obrać. Umyty i i osączony mak wrzucamy do rondelka, zalewamy mlekiem i gotujemy około 30 minut na niewielkim ogniu. Dobrze osączamy i razem z ziemniakami mielimy na średnim sitku przez maszynkę.

Dodajemy śmietanę, przesianą mąkę, jajka, cukier i połowę posiekanych prażonych migdałów. Szybko wyrabiamy ciasto. Na posypanej mąką stolnicy formujemy wałeczki (podobnie jak do kopytek), kroimy niewielkie, ukośne kluski. Gotujemy w lekko osolonym wrzątku ok. 10 minut. Wyjmujemy łyżką cedzakową na ogrzany talerz.

W tym czasie przygotowujemy palone masło. W rondelku na małym ogniu rozpuszczamy masło przez kilka minut. Będzie delikatnie "skwierczeć”, po chwili "ucichnie” , zniknie biała piana (nie zbieramy jej) a masło zacznie zmieniać kolor na delikatnie brązowy i zacznie pachnieć jak prażone orzechy, jest gotowe.

Gorącym masłem polewamy kluski. Na wierzch kładziemy łyżkę schłodzonego gęstego jogurtu i dodajemy świeże ulubione owoce sezonowe i resztę prażonym płatków migdałów. Jeśli zechcemy zrobić kluski zimą wówczas można polać kluski zmiksowanymi mrożonymi owocami (trzeba je tylko delikatnie posłodzić, najlepsze będą maliny lub truskawki).
Fot. Kornelia Kulinarnie
PĄCZKI Z ZIEMNIAKÓW

700 g ziemniaków
500 g mąki pszennej typ 550
250 ml mleka
1 łyżka cukru
4 jajka
40 g drożdży
sól
smalec do smażenia
cukier puder
cynamon

Ziemniaki wyszorować, ugotować w mundurkach, obrać i jeszcze ciepłe przepuścić przez praskę. W szklance mleka wymieszać drożdże z cukrem. Mąkę przesiać, żeby ją dodatkowo napowietrzyć. W części mąki zrobić dołek, wlać zaczyn, delikatnie rozmieszać i odstawić do wyrośnięcia. (nie mieszać z cała mąką, tylko z wierzchnią warstwą, tak żeby zaczyn mógł swobodnie ruszyć).

Kiedy zaczyn zacznie pracować, rozmieszać jajka, dodać razem z ziemniakami do mąki z zaczynem. Ciasto powinno być dość luźne. Jeśli trzeba, dolać odrobinę ciepłego mleka.

Na kilka minut odstawić do ponownego wyrośnięcia. Rozgrzać tłuszcz do smażenia. Dużą łyżkę wkładać do gorącej wody, a następnie nabierać nią ciasto drożdżowe. Formować małe kuleczki i smażyć w głębokim tłuszczu do zezłocenia. Osączyć.

W misce wymieszać cukier puder z cynamonem. Włożyć ostudzone pączki i mieszać je w miseczce tak, by wszystkie były obtoczone w cukrze.

Pączki można także smażyć na oleju rzepakowym, także będą smaczne. Smażenie w smalcu daje pączkom lekko chrupiąc skórkę, dzięki temu nie miękną też tak szybko.
archiwum prywatne
PIECZONY PLACEK ZE ŚLIWKAMI

1 kg ziemniaków
2-3 łyżki mąki
40 g masła
600 g śliwek węgierek
kilka łyżek cukru
sól

Ziemniaki dokładnie umyj, cienko obierz i utrzyj na drobnych oczkach tarki. Dodaj mąkę, szczyptę soli dokładnie wymieszaj. Formę do zapiekania wysmaruj grubo masłem. Śliwki umyj, przekrój na pół, usuń pestki.

Wylej masę ziemniaczaną do formy. Na wierchu ułóż połówki śliwek jedna obok drugiej. Wstaw do nagrzanego na 180 stopni piekarnika, piecz około godziny. Po wyjęciu podziel na kwadraty i podawaj obficie posypane cukrem. A jeśli masz odwagę to połóż łyżkę zimnego gęstego jogurtu.
PLACKI BABCI LENKI

500 g ugotowanych ziemniaków
kilka łyżek mąki pszennej
sól
olej do smażenia

Schłodzone ziemniaki przeciśnij przez praskę, lub jak moja babcia zetrzyj na drobnych oczkach tarki. Wiem, dziwnie to brzmi, ale babcia nie mała dizajnerskiej praski do ziemniaków a tarkę tak. I nabierała ziemniaków w dłoń i przecierała po tarce. Muszą być gładkie, inaczej w plackach będą grudki.

Babcia oczywiście nigdy nie gotowała specjalnie ziemniaków na te kluski. Zawsze robiła je z tych które zostawały po obiedzie. Całe swoje życie gotowała w zgodzie z ideą zero waste!

Do przeciśniętych ziemniaków dodaj kilka łyżek mąki pszennej i szczyptę soli. Szybko zagnieć gładkie ciasto. Nie ogrzewaj go w dłoniach i nie miętoś. To nie drożdżowe! Nie lubi tego.

Ciasto będzie trochę przypominać konsystencją tego na kopytka, choć powinno być od niego nieco „luźniejsze”. Jeśli będzie zbyt zbite, placki będą miały mączny, a nie ziemniaczany posmak. Uformuj z ciasta gruby wałek. Pokrój na plastry o grubości około pół centymetra. Smaż na złoty kolor z obu stron na mocno rozgrzanym oleju. Na talerzu delikatnie możesz je dodatkowo oprószyć solą.

Składniki trzy, wykonanie super proste, czytając przepis, powiesz: "a cóż w tym ciekawego, takie proste, cóż w tym może być zachwycającego"… Spróbuj choć jeden raz zmierzyć się z usmażeniem tych placków. Dopiero wtedy zrozumiesz jak wielka siła tkwi w prostocie.
SASZNIE Z TWAROGIEM

1 kg ziemniaków ugotowanych w mundurkach
150 g mąki
300 g twarogu
1 jajko
sól, czarny pieprz
olej do smażenia

świeże zioła: tymianek, koper, szczypior, bazylia, natka pietruszki, trybula,

Twaróg przyprawiamy ulubionymi drobno posiekanymi ziołami, solą i świeżo mielonym czarnym pieprzem. Ostudzone ziemniaki obieramy i przepuszczamy przez maszynkę.

Wybijamy jajko, dodajemy mąkę i szczyptę soli. Krótko wyrabiamy inaczej ciasto zbytni się ogrzeje i będzie bardzo się kleić do dłoni. Z przygotowanego ciasta formujemy krótki wałek.

Odcinamy dość grube plastry, rozpłaszczamy na dłoni, nadziewamy przygotowanym twarogiem, sklejamy dokładnie brzegi, formujemy równe placki, obtaczamy w mące i smażymy na rozgrzanym oleju z obu stron na złoty kolor.

Sasznie powinno się jeść na gorąco, z łyżką kwaśnej śmietany, ale równie dobrze będą smakowały na zimno.
Fot. Piotr Kapala