Nie tylko Piłsudski i Paderewski. Oto 7 kobiet, dzięki którym żyjemy dziś w wolnej Polsce
Dulębianka, Korniłowiczówna, Żubr – ich nazwiska wciąż pozostają dla nas tajemnicą. A szkoda, bo te i wiele innych kobiet to Polki, o których powinniśmy czytać w podręcznikach i uczyć się na lekcjach historii. Uzupełnijmy więc zaległości i dowiedzmy się, kim były te niesamowite i inspirujące kobiety, dzięki którym żyjemy dziś w niepodległej Polsce.
1. Joanna Żubr
Joasia urodziła się w 1772 roku. Kiedy jej mąż wstąpił do wojska, ona podjęła podobną decyzję. Ukrywała się pod męskim mundurem niczym jej imienniczka – Joanna d'Arc. Okazało się, że potrafi walczyć lepiej niż niejeden mężczyzna. Joannę za zasługi bitewne mianowano sierżantem – była pierwszą kobietą w Wojsku Polskim, która uzyskała taki stopień.
Za swoje zasługi chciano odznaczyć ją Orderem Virtuti Militari, ale pojawiły się wątpliwości. Joanna nie była przecież kawalerem, a prawdziwą – silną i waleczną kobietą. Postanowiono, więc dać jej nagrodę pieniężną. Jednak Żubrowa wzgardziła nią, mówiąc, że tak jak inni walczyła o honor ojczyzny.Może cię zainteresować także: Dawała wygrać królowi Szwecji, kłóciła się z Chaplinem. Poznajcie Jadzię – poprzedniczkę Radwańskiej
Ostatecznie po wielu latach na polu bitewnym odznaczono ją Krzyżem Srebrnym V Orderu Virtuti Militari, choć według statutu należał jej się Krzyż Złoty Klasy IV. Po latach swoje przygody wojenne opisała w pamiętniku.
2. Maria Dulębianka
Marysia przyszła na świat w 1861 roku. Kiedy dorosła została malarką, feministką, pisarką i aktywistką społeczną. Wiele mówi się o jej zażyłych kontaktach z Marią Konopnicką. Niektórzy badacze uważają nawet, że były partnerkami życiowymi.
Maria Dulębianka aktywnie walczyła o to, by kobietom przyznano należące się im prawa. W 1908 roku, wśród niechęci ze strony wielu mężczyzn, kandydowała nawet do Sejmu Krajowego we Lwowie. Jednak jej kandydaturę odrzucono "z przyczyn formalnych".
Oprócz działalności społecznej na rzecz kobiet angażowała się także w pomoc najuboższym. Organizowała kuchnie dla biednych. W 1918 roku uczestniczyła w obronie Lwowa, poświęcając swoje zdrowie, a ostatecznie także życie. Od rannych zaraziła się bowiem tyfusem i zmarła. W 1930 roku została odznaczona Krzyżem Niepodległości.
3. Emilia Plater
Tej pani nie trzeba nikomu przedstawiać. Choć wielu osobom kojarzy się jedynie z tym, że od jej nazwiska została nazwana jedna z większych ulic Warszawy, to warto powiedzieć o niej coś więcej.
Emilia urodziła się w 1806 roku. Była polską hrabianką. Została kobietą-kapitanem Wojska Polskiego i broniła ojczyzny w czasie powstania listopadowego. Oczywiście na swojej drodze napotykała różne przeciwności, ponieważ ze względu na jej płeć, mężczyźni nie chcieli dopuszczać jej do ważnych stanowisk.
Ostatecznie jednak wraz ze swoją towarzyszką Marią Prószyńską, przywdziały męskie stroje i wyruszyły walczyć w powstaniu. Podczas bitew odznaczyła się szczególnym męstwem, odwagą i honorem.
4. Maria Jaxa-Kwiatkowska
Niektórzy uważają, że to ona była jedną z inicjatorek powstania Polskiej Organizacji Wojskowej. Od razu po oficjalnym powołaniu POW przez Józefa Piłsudskiego, Maria została przywódczynią Oddziału Żeńskiego.
Razem z tysiącem kobiet zajmowała się konspiracją. Zbierały pieniądze, kolportowały nielegalne materiały i przemycały broń. Mnóstwo z nich zajmowało się także zadaniami kurierskimi czy biurowymi. Kto wie, jakby dziś wyglądała Polska, gdyby nie ich codzienna praca na rzecz odzyskania niepodległości...
5. Aleksandra Piłsudska
Każdy z nas skojarzy ją od razu z żoną marszałka Piłsudskiego. Nie można jednak zapominać, że Aleksandra była kobietą, o której zasługach nie powinno się mówić jedynie przez pryzmat jej męża.
Była bowiem główną komendantką wywiadu kobiecego. Jej rola w walce za ojczyznę do dziś pozostaje nieprzeceniona. Piłsudski podkreślał, że dzięki działaniom kobiet z wywiadu znał posunięcia wroga, co okazywało się kluczowe w podejmowaniu działań strategicznych.
Współtowarzyszki Aleksandry podkreślały, że była ona nieustępliwa, często wykonywała zadania do późnych godzin nocnych. Po likwidacji oddziału wywiadu kobiecego zaangażowała się w pracę POW-u, za co ostatecznie zesłano ją do obozu w Szczypiornie.
6. Maria Korniłowiczówna
Była jedną z najlepszych wywiadowczyń, należących do wywiadu kobiecego, nadzorowanego przez Aleksandrę Piłsudską. Jej historie to dowód, że kobiecy spryt, siła i odwaga są wszystkim, czego potrzeba podczas uzyskiwania informacji od wroga.
Jedna z wielu jej przygód opowiada o tym, że Maria, wioząc ważną przesyłkę, natrafiła na jezioro. Nie chcąc się ujawniać i narażać na zdemaskowanie, udawała niewinną dziewczynę. Poprosiła wówczas stacjonujący tam oddział rosyjski o łódź, w zamian obiecując im romantyczny wieczór na jeziorze. Swojej obietnicy dotrzymała, a w nocy przeprawiła się na drugi brzeg.
Takich i podobnych historii w życiu Marii Korniłowiczówny było dużo więcej.
7. Zofia Moraczewska
Jej nazwisko pewnie skojarzy nam się z politykiem i działaczem PPS – Jędrzejem Moraczewskim. Ale o Zofii nie powinniśmy mówić jedynie jako o jego żonie. Jej działania polityczne i społeczne zasługują na osobny rozdział w podręczniku od historii.
W 1916 roku Moraczewska została bowiem przewodniczącą największej polskiej organizacji kobiet, walczącej o odzyskanie niepodległości – Ligii Kobiet Galicji i Śląska. Miała pod sobą tysiące współpracowniczek, które w rozmaity sposób angażowały się w walkę o Polskę.
Wysyłały legionistom książki, przybory do pisania, a nawet... aparaty fotograficzne! Zbierały potrzebne fundusze, na przykład zakładając sklepy, a także prowadziły bufety. To właśnie dzięki Lidze Kobiet powstały miejsca, w których schronienie znalazły sieroty. Działalność Ligii Kobiet w walce o nową Polskę była nieprzeceniona.
Moraczewska działała także jako sanitariuszka. Ponadto ważne problemy społeczne i polityczne poruszała w czasopiśmie "Głos kobiet".
Źródło: Ciekawostki historyczneMoże cię zainteresować także: Pokazała, co to znaczy działać "jak dziewczyna"! Oto Zosia, która otworzyła Polkom drogę na studia