Czujesz ulgę zamiast radości? Co 5 osoba cierpi na zaburzenie, które łatwo pomylić z perfekcjonizmem
Jeden na pięciu Polaków cierpi na nerwicę. Codziennie spotykamy ludzi, którzy borykają się z różnymi zaburzeniami psychicznymi. Nierzadko dotyczy to naszych przyjaciół i krewnych. Jednak nie każdy daje to po sobie poznać. Na co zwrócić uwagę? Perfekcjonizm może być wskazówką.
Nerwica – objawy, przyczyny, leczenie
Nerwica to przypadłość, którą się leczy i na którą we współczesnym świecie niezwykle łatwo zapaść. O objawach, przyczynach, leczeniu nerwicy oraz jej w związku z nadmiernym perfekcjonizmem opowiada psychoterapeutka Klaudia Put.Skąd się bierze nerwica, jakie są jej przyczyny?
Kluczowymi przyczynami nerwicy są nieuświadomione konflikty wewnętrzne, wewnętrzna niezgoda. Życie w dzisiejszym świecie niesie ze sobą dużo sytuacji stresogennych. Każdego dnia spotykają nas trudne decyzje i sytuacje, na które nieraz nie mamy wpływu. Przeżywamy różnorodne emocje, które nie zawsze rozumiemy, a tym samym, z którymi nie zawsze potrafimy sobie poradzić.Implikuje to w nas stres, który może prowadzić do odczuwania lęku, a w konsekwencji do nerwicy. Podatność na zaburzenia nerwicowe wiąże się ze współwystępowaniem różnych czynników, takich jak temperament, relacja z rodzicami czy własne doświadczenia.
Jaki związek nerwica może mieć z wysoką ambicją?
Wygórowana ambicja często jest powodem utartych schematów i wykształconych przekonań z dzieciństwa. Wdrukowany schemat: "Tylko gdy osiągnę sukces, będę coś wart", prowadzi do chęci udowodnieniu sobie i całemu światu, że jestem wartościowym człowiekiem.Niestety często takie podejście prowadzi do wielu zaburzeń sfery psychicznej. Zbyt duża rozbieżność między "ja idealnym", stawianymi sobie celami, obrazem siebie w perfekcyjnym wymiarze od "ja realnego" prowadzi do zaburzeń depresyjnych, generuje lęk, a również może być przyczyną nerwicy, jak i zaburzeń osobowości.
Czy perfekcjonizm wynikający z nerwicy może być atutem w osiąganiu sukcesu?
Należy dokonać rozróżnienia na neurotyczny perfekcjonizm i normalny. Bycie dokładnym, ambitnym i pracowitym to nic złego. Należy jednak pamiętać, aby nie przekroczyć tej cienkiej linii i nie wpaść w pułapkę. Perfekcjonizm to cecha osobowości, aczkolwiek gdy występuje ona w większym nasileniu, może destrukcyjnie wpływać na funkcjonowanie danej osoby i upośledzać jej działanie w społeczeństwie.
Osoby perfekcyjne często stawiają sobie wygórowane cele i dążą do ich realizacji, często też odnoszą sukces w tej sferze, lecz w znacznym stopniu odbija się to na ich zdrowiu psychicznym i fizycznym. Kierują się dewizami "muszę...", "powinienem...", "wszystko albo nic...". Osoby te, narzucając sobie wiele obowiązków i nakazów, są przeciążone i zmęczone.
Mogą wiele osiągnąć i dojść daleko, jednak, mimo znacznych sukcesów, nigdy nie są z siebie dostatecznie zadowolone. Nie odczuwają radości życia, bo chcą coraz więcej i więcej. Często odczuwają ulgę, że już coś skończyły, zamiast cieszyć się z osiągnięcia. Nie potrafią się cieszyć z tego, co osiągnęły. Porównywanie się z innymi, ciągłe napięcie, lęk, objawy psychosomatyczne. Początkowy perfekcjonizm jako cecha może się przerodzić w zaburzenia osobowości.
Podwyższone standardy sprawiają, że wymaga perfekcjonizmu nie tylko od siebie, ale i od innych. Nieustana presja ma swoje odbicie nie tylko w odczuwanym komforcie psychicznym, ale również w relacjach interpersonalnych.
Z jakimi zaburzeniami wiąże się nerwica?
Objawy nerwicy są różnorakie w zależności od jej rodzaju i stopnia nasilenia. Według klasyfikacji ICD-10, rozróżniane są następujące typy zaburzeń nerwicowych.Zaburzenia lękowe, które występują pod postacią różnych fobii. Głównym objawem jest uporczywy lęk przed określonymi sytuacjami, zjawiskami bądź przedmiotami.
Zaburzenia obsesyjno-kompulsywne przejawiające się jako nerwica natręctw pod postacią natrętnych myśli i rytuałów. Osobę borykającą się z owym zaburzeniem charakteryzują natrętne powracające myśli bądź czynności (kompulsje), którym trudno się powstrzymać, ponieważ jej zaniechanie wiąże się z silnym odczuciem lęku i niepokoju.
Kolejnym zaburzeniem wchodzącym w grupę zaburzeń nerwicowych są inne zaburzenia lękowe, takie jak lęk paniczny czy zaburzenia depresyjne. Zaburzenia nerwicowe objawiają się również pod postacią somatyczną jako zaburzenia hipochondryczne, jak i uporczywe bóle psychogenne.
Jakie są objawy nerwicy?
Bóle głowy, duszność, kłucie w klatce piersiowej to najczęstsze objawy występujące pod postacią somatyczną. Potocznie nazywana nerwica to również zaburzenia adaptacyjne, reakcje na ciężki stres, dezorganizacja organizmu, która upośledza jego funkcjonowanie.W tej grupie zaburzeń również swoje miejsce mają zaburzenia dysocjacyjne. Które mogą objawiać się między innymi w utracie pamięci i wymazywaniu wspomnień często dotyka to osób po traumie. Każdy z typów zaburzeń nerwicowych charakteryzuje się innymi objawami. Aczkolwiek wspólnym objawem dla wszystkich jej rodzajów jest towarzyszące odczucie lęku, niepokoju i napięcia, które wiąże się z cierpieniem.
Jak sobie radzić z nerwicą?
W pierwszej kolejności skonsultować się z lekarzem psychiatrą, który postawi prawidłową diagnozę. Kluczowe jest podjęcie leczenia zarówno farmakologicznego, jak i psychoterapeutycznego. Pracując terapeutycznie z psychoterapeutą, pacjent przechodzi proces, w którym uświadamia sobie powody odczuwanych emocji. Wypracowuje nowe sposoby reagowania i myślenia, które dają możliwość lepszych korzystniejszych działań.Podjęta praca umożliwia pozbycie się towarzyszącego pędu i niepokoju. A co najważniejsze czucie się lepiej sam ze sobą, a każda czynność oraz cele, które się osiąga i zrealizuje, będą dawać więcej satysfakcji i zadowolenia.
Czy osoby z nerwicą mają problem z nawiązywaniem i podtrzymywaniem relacji?
Głównymi dolegliwościami zaburzeń nerwicowych jest niepokój, drażliwość i lęk, które w znacznym stopniu odbijają się na relacjach interpersonalnych. Osoba cierpiąca na owe zaburzenia często nie rozumie swoich uczuć i emocji, a jednocześnie zachowań. Tym samym nie jest rozumiana przez innych, czuje się źle w relacjach, a skutkiem tego jest jej wycofanie społeczne.Jak reagować, gdy odsuwają się od bliskich?
Fundamentalna jest akceptacja — akceptowanie uczuć, emocji i doznań osoby chorej. Danie je prawa do odczuwania przeżywanych emocji. Wsparcie i bycie obok w razie potrzeby. Efektywna jest również psychoterapia i konsultacja problemu ze specjalistą.Pracując z psychoterapeutą, wypracowując pożądane umiejętności, pacjent osiąga komfort psychiczny, akceptację siebie, większą satysfakcję z życia i swoich osiągnięć. Kluczowe jest szybkie reagowanie, dostrzeżenie problemu i podjęcie pracy nad ową trudnością.
Tylko uświadomienie sobie powodów odczuwanych emocji, wypracowanie nowych sposobów reagowania i myślenia da możliwość lepszych korzystniejszych działań. A podjęta praca spowoduje, iż osoba chora pozbywa się towarzyszącego pędu i niepokoju. To ważne, bo czy to nie o to chodzi, by żyć pełnią życia?