Zapomnij o ocenach i rankingach. Oto jak pomóc dziecku wybrać NAPRAWDĘ dobry kierunek studiów
W sieci nie brakuje poradników, dotyczących wyboru kierunków studiów. Zalecenia często skupiają się na "najbardziej przyszłościowych zawodach", "najlepiej opłacanych profesjach" oraz tym, czego pracodawcy szukają u kandydatów. Połączenie takiej presji ze srogim tonem poradnika, który straszy, że dyplom nie gwarantuje pracy w zawodzie, może powodować u młodych silny stres. Jak ważne jest poznanie własnej osobowości i jaką rolę w tym wszystkim pełnią rodzice, wyjaśnia psycholożka Katarzyna Łopaciuk-Goc.
Portal InfoPraca przytacza badania, z których wynika, że prawie 40 proc. osób nie jest zadowolonych z wyboru pierwszego kierunku studiów. Z kolei wyniki CBOS pokazują, iż prawie 80 proc. respondentów uważa, że studiowanie w Polsce ma wymiar masowy i może to robić każdy. Takie dane to przesłanki, by sądzić, że wielu młodych ludzi na różnych kierunkach znajduje się z przypadku, a ich praca nie sprawia im w przyszłości przyjemności.
– Doradztwa zawodowego szukają nie tylko ludzie młodzi, którzy tuż przed maturą zastanawiają się nad dalszą ścieżką rozwoju. Pomocy potrzebują także osoby, które na rynek pracy już weszły i dostrzegły po kilku latach, że droga, którą obrały, im nie odpowiada — mówi psycholożka Katarzyna Łopaciuk-Goc ze Strefy Myśli w Warszawie.
Jak wybrać kierunek studiów?
Wiele młodych osób marzy o tym, by w przyszłości wykonywać zawód, który będzie sprawiał im przyjemność i dawał spełnienie. Młodzi powinni zdawać sobie sprawę z tego, że praca nie musi być tzw. robotą i nie trzeba do niej chodzić za karę. Odpowiednie podejście może pomóc prawidłowo wybrać ścieżkę zawodową.
– Oczywiście warto, by wykonywany zawód sprawiał nam przyjemność. Dzięki temu do pracy wstajemy z zapałem i poczuciem sensu, a czas mija szybciej — mówi psycholożka.
Wybierając kierunek studiów, bardzo często bazujemy na ocenach, wynikach z egzaminów i spostrzeżeniach rodziców czy opiekunów, którzy sugerują, w czym jesteśmy dobrzy. Na podstawie takich informacji pojawiają się pierwsze pomysły wyboru studiów. Jednak powinniśmy spojrzeć trochę głębiej.
– Chodzi o jak najlepsze dopasowanie naszych zainteresowań, umiejętności i osobowości do przyszłego zawodu i kierunku studiów. Poza tym, że na ogół wiemy, jakie przedmioty szkolne lubimy i z których jesteśmy najlepsi, warto zadać sobie wiele pytań o to, jacy jesteśmy, m.in. jak reagujemy na sytuacje stresowe, czy preferujemy pracę w stałych, czy zmiennych warunkach, czy lepiej się czujemy, działając w grupie czy w pojedynkę — dodaje Katarzyna Łopaciuk-Goc.
Test na zawodowe ukierunkowanie
Odpowiedzi na powyższe pytania łatwiej będzie uzyskać, wykonując odpowiednie testy.
– W trakcie doradztwa dokonujemy kompleksowej analizy osoby za pomocą testów psychologicznych. Sprawdzamy, które umiejętności są najbardziej rozwinięte. Określamy osobowość, bo przykładowo biorąc pod uwagę, chociażby poziom ekstrawersji, inne warunki pracy będą preferowali introwertycy a inne ekstrawertycy. Badamy też preferencje, aby sprawdzić, jakie obszary działań są dla danej osoby najbardziej atrakcyjne np. językowe, matematyczne, opiekuńcze czy kierownicze — komentuje.
Inteligencja emocjonalna a rozwój zawodowy
Szczególną funkcję w rozwoju zawodowym pełni także inteligencji emocjonalna. Ma ona duże znaczenie zarówno na samym początku kariery, jak i w jej trakcie. Dzięki niej człowiek ma zdolność, by nieustannie zderzać się z nową rzeczywistością.
– Inteligencji emocjonalnej nie uczy się w szkole ani na studiach, a jest niezmiernie potrzebna i może mieć realny wpływ na nasz sukces zawodowy. Pozwala nam ona reagować adekwatnie do sytuacji, rozumieć i właściwie interpretować emocje swoje i innych. To bardzo ważne, by móc odnaleźć się w nowych, często trudnych i stresujących sytuacjach, z jakich składać się będzie codzienność, czekająca na nas na studiach czy w przyszłym zawodzie — mówi psycholożka ze Strefy Myśli.
Dlaczego źle wybieramy?
Mając 18 lat i idąc na studia, musimy podjąć decyzję ściśle związaną z resztą naszego dorosłego życia. Na tym etapie mając małe doświadczenie i często wypaczone wyobrażenia, możemy wybrać źle. Katarzyna Łopaciuk-Goc zaznacza, że dzieje się tak, gdyż zwykle bazujemy wówczas na wyobrażeniach, opowieściach, obserwacjach i opiniach autorytetów.
– Czasem podąża się za jakąś modą lub przekonaniami, chociażby o zarobkach. Brakuje właśnie tej dogłębnej analizy siebie i określenia, jakie ktoś ma umiejętności, jak ukształtowaną osobowość i jakie posiada preferencje — dodaje.
Rola rodziców w wyborze kariery dziecka
Rodzice w wyborze ścieżki kariery dziecka odgrywają niemałą rolę. Zdarza się, że czasem mają oni negatywny wpływ, wywierając silną presję wbrew woli dziecka lub pozostając zupełnie obojętnym.
– Rodzice powinni pokazywać możliwości i wspierać dziecko w poszukiwaniach oraz próbowaniu różnych rzeczy. Poza tym w większości przypadków nie warto zbyt wcześnie się ukierunkowywać (np. na wczesnym etapie szkoły podstawowej), gdyż można w ten sposób zbyt szybko zawęzić wachlarz zainteresowań dziecka. Może się okazać, że dopiero za kilka lat zacznie ono interesować się czymś, co do tej pory nie było w obszarze jego pasji i zdecyduje się rozwijać właśnie w tym kierunku — podkreśla Łopaciuk-Goc.
Dokonując wyboru świadomie, można podjąć dobrą decyzję. Nie zawsze jednak musi się to sprawdzić, ponieważ człowiek nieustannie się rozwija w świecie, który oferuje wiele możliwości. Można przez 20 lat wykonywać dany zawód z pasją, a na drugi dzień odkryć coś, co nas tak fascynuje, że postanowimy się przekwalifikować. Wówczas nie należy się zamykać, a właśnie próbować tych nowych rzeczy. Z kolei w przypadku młodzieńczych wątpliwości warto dać sobie czas na poszukiwania, by pochopnie nie wybrać ścieżki, która nas unieszczęśliwi i wypali.
Może cię zainteresować: Nauczyciel wypowiada wojnę systemowi oceniania. "Krew uczniów spoczywa na waszych rękach"