dziewczynka pisze w zeszycie odrabia pracę domową
Nauka pisowni wielu wyrazów będzie łatwiejsza dla uczniów. fot. Artfamily/storyblocks.com

Od 1 stycznia wchodzą w życie nowe zasady pisowni, które zmienią szkolną codzienność uczniów. Co dokładnie się zmienia w ortografii? Podajemy 7 kluczowych nowości, które warto znać przed sprawdzianami, egzaminami i dyktandami.

REKLAMA

Nowe zasady ortograficzne od 2026 roku

Od 1 stycznia 2026 roku wchodzą w życie nowe zasady ortograficzne w języku polskim. Rada Języka Polskiego zdecydowała się na reformę, żeby uprościć reguły pisowni i ułatwić naukę pisania w języku polskim. To zmiany w zasadach, które mają pomóc wszystkim, bo dzięki nim będzie mniej wyjątków od ogólnych reguł, co ułatwi naukę uczniom w szkołach oraz obcokrajowcom.

Reforma, która wchodzi w życie razem z nowym rokiem to największa zmiana w zasadach rządzących naszym językiem od 1936 roku.

To uproszczenie reguł i zmniejszenie liczby wyjątków. Odwołujemy się także do zwyczaju językowego Polaków – mówiła prof. Danuta Krzyżyk z Rady Języka Polskiego podczas konferencji zorganizowanej przez Polską Agencję Prasową.

– Chodzi o to, żeby człowiek nie musiał się zastanawiać, co jest imiesłowem, przymiotnikiem, partykułą, spójnikiem, zaimkiem – dodała prof. Katarzyna Kłosińska, przewodnicząca RJP. Zmiany obejmują pisownię wielka i małą literą, ale również pisownię łączną i rozłączną oraz użycie łącznika.

Jakie są najważniejsze zmiany w ortografii?

Oto najważniejszych 7 zmian, jakie RJP zatwierdziła i które zaczną obowiązywać od 1 stycznia:

  • Nazwy mieszkańców miast i dzielnic - od 2026 roku będziemy je pisać wielką literą, np. Warszawianin, Krakowianin, Ochocianka.
  • Nazwy firm, marek i modeli - wielką literą zapiszemy nie tylko nazwy, ale także pojedyncze egzemplarze, np. czerwony Ford.
  • Przymiotniki od nazw osobowych - zawsze małą literą, np. dramat szekspirowski, koncert chopinowski.
  • Pisownia "nie" z przymiotnikami i przysłówkami - zawsze łącznie, niezależnie od stopnia, np. niemilszy, nienajlepiej.
  • Nazwy obiektów przestrzeni publicznej - wielką literą zapiszemy m.in. Aleja Róż, Plac Zbawiciela, Park Kościuszki, ale: ulica Józefa Piłsudskiego.
  • Nazwy lokali usługowych i gastronomicznych - wielką literą wszystkie człony (oprócz przyimków i spójników), np. Karczma Słupska, Kawiarnia Literacka.
  • Cząstki niby-, quasi- - łącznie z wyrazami pisanymi małą literą, np. nibyartysta, quasiopiekun; z łącznikiem przed wyrazami wielką literą, np. niby-Polak.
  • Z wszystkimi nowymi zasadami ortografii można zapoznać się w dokumencie na stronie Rady Języka Polskiego.

    Co ciekawe, Rada wycofała się z jednej z zasad, które również miały być wprowadzone. Nie będzie zmian w pisowni wielowyrazowych nazw geograficznych i miejscowych, których drugi człon jest rzeczownikiem w mianowniku.

    Chodzi o takie rzeczy jak: pustynia Gobi, półwysep Hel, jezioro Śniardwy, morze Północne. Początkowo poloniści chcieli wprowadzić reformę, wg której oba człony nazwy będą pisane wielką literą. Zrezygnowano jednak z tego pomysłu.

    Reforma wchodzi w życie 1 stycznia 2026 roku, ale w latach 2026-2030 będą obowiązywały obie wersje, szczególnie na egzaminach zewnętrznych, takich jak matura czy egzamin ósmoklasisty.

    Tam egzaminatorzy będą zobowiązani aż do 2030 roku do tego, by zaliczać obie formy pisowni i nie zaznaczać ich jako błędy ortograficzne. Od 2026 roku dzieci i młodzież w szkołach będą jednak już uczyć się nowych reguł obowiązujących w ortografii.

    Źródło: rmf24.pl, pap.pl, rjp.pan.pl

    Czytaj także: