Dziecko, na które ktoś ciągle krzyczy zmienia się nie do poznania. Da się to naprawić

Krzyk wydaje się być najszybszym narzędziem rodzica do egzekwowania. Szczególnie chętnie korzystamy z niego, gdy jesteśmy zmęczeni, zestresowani lub kiedy sami dorastaliśmy w domu, w którym podniesiony głos był normą.

Regularne podnoszenie głosu wpływa nie tylko na emocje i poczucie bezpieczeństwa, ale także na rozwój mózgu.

Dziecko, na które często się krzyczy, zaczyna funkcjonować w trybie podwyższonego stresu. Organizm produkuje więcej kortyzolu, hormonu odpowiadającego za reakcję w sytuacjach stresu. U dorosłych ten stan zwykle szybko mija. U dzieci jednak układ nerwowy jest dopiero w budowie, więc każde zaburzenie, każdy impuls może prowadzić do nieprawidłowych reakcji.

Badania pokazują, że chroniczne podnoszenie głosu może wpływać na rozwój struktur odpowiedzialnych za regulację emocji (m.in. ciała migdałowatego i kory przedczołowej). Dzieci stają się bardziej pobudliwe, łatwiej się denerwują, mają trudności z koncentracją i spokojnym reagowaniem na codzienne sytuacje. Ich mózg uczy się, że świat jest miejscem nieprzewidywalnym, w którym trzeba być ciągle czujnym.

Dziecko nie zawsze rozumie intencje rodzica, czasem tak naprawdę nie wie o co mu chodzi. Zdarza się, że widzi tylko samą reakcję. Zaczyna więc wnioskować, że to ono jest problemem, a nie coś, co zrobiło. Krzyk nie jest nauczą, nie uczy odpowiedzialności ani granic. Uczy lęku.

To nie znaczy, że jeden wybuch zrujnuje rozwój dziecka. Chodzi o powtarzalność. O dom, w którym krzyk jest standardem komunikacji. Dzieci żyją wówczas w ciągłej emocjonalnej gotowości, są na wiecznym stand-by'u – przygotowane na "atak". Mogą być bardziej drażliwe, same też reagować agresją w stosunku do innych. Niektóre dzieci reagują wycofaniem lub nadmiernym uspokajaniem rodzica.

Jak zawsze. Na szczęście mózg dziecka jest niezwykle plastyczny. Gdy w domu pojawia się więcej spokoju, rozmowy, przewidywalności, układ nerwowy zaczyna się regulować i wracać do normy. Reakcja na sytuacje stresowe także ulega poprawie.

Nikt z nas nie jest idealny i każdemu zdarza się unieść głos. Jeśli nie chcemy, żeby miało to konsekwencje dla naszego dziecka, nie nadużywajmy tego i starajmy się ukoić nerwy np. przeprosinami.