"Wraca do domu i zamyka się w swoim pokoju". 5 sposobów na to, jak skutecznie dotrzeć do nastolatka

Okres dojrzewania to czas ogromnych zmian w życiu dziecka – emocjonalnych, fizycznych i społecznych. Nastolatkowie szukają swojej tożsamości, sprawdzają granice otoczenia, potrzebują więcej prywatności.

To, że nastolatkowie zamykają drzwi do swojego pokoju jest rzeczą zupełnie naturalną – czasem mają gorszy dzień, innym razem mogą czuć się przebodźcowani albo zwyczajnie potrzebują pobyć w samotności.

Problem pojawia się wtedy, gdy cisza staje się normą, a rodzic ma wrażenie, że traci kontakt z własnym dzieckiem.

Choć przyczyny mogą być naprawdę różne, warto mieć zawsze na uwadze, że to etap rozwojowy. Odcięcie od rodziców nie oznacza braku potrzebnej bliskości. Wręcz przeciwnie – nastolatek wciąż jej potrzebuje, tylko w innej formie niż kilkuletnie dziecko.

Jeśli ciągła nieobecność dziecka wydaje ci się niepokojąca, zasięgnij porady specjalisty – warto wykluczyć, czy nie mamy do czynienia z czymś poważniejszym niż tylko nastolatkowy bunt.

Oto, jak możesz spróbować dotrzeć do nastolatka:

Pierwszy błąd, który najczęściej popełniają rodzice, to zbyt natarczywe pytania: "Dlaczego się zamykasz?", "Co się dzieje?", "Z kim piszesz?". Wiadomo, że intencje mamy dobre, ale nastolatek odbiera to bardziej jako nadmierną kontrolę niż troskę. Lepiej zacząć od prostego: "Fajnie, że jesteś. Jak ci minął dzień?". Jeśli nie odpowie od razu, daj mu chwilę. Pokazujesz, że jesteś obok, bez presji.

Nastolatek żyje w świecie muzyki, TikToka, seriali czy gier. Warto spróbować wejść w ten świat, zamiast z góry krytycznie go oceniać. Możesz powiedzieć: "Puść mi tę piosenkę, której ostatnio słuchasz" albo "O co chodzi w tej grze?". Tego typu pytania, to wyraźny sygnał dla dziecka, że interesujesz się jego światem i nie uważasz go za coś gorszego. Na pewno jest to dobry punkt do rozpoczęcia rozmowy.

Sadzanie dziecka naprzeciwko siebie przy stole i wymuszanie zwierzeń rzadko jest dobrą metodą na rozpoczęcie rozmowy. Dużo łatwiej o rozmowę podczas wspólnego działania przy tzw. "okazji" – jazdy samochodem, spaceru z psem, gotowania obiadu.

To naturalne sytuacje, które sprzyjają otwartości, bo nie ma presji kontaktu wzrokowego i żadnego nacisku. Dla nastolatka to ważne.

Paradoksalnie, żeby mieć kontakt z nastolatkiem, trzeba pozwolić mu na prywatność. Zamykanie się w pokoju to jego sposób na odpoczynek i budowanie niezależności. Warto to uszanować, ale jednocześnie jasno ustalić granice: "Masz prawo do swojego czasu, ale jeśli coś się dzieje, chcę wiedzieć, że mogę ci pomóc". Jeśli będzie czegoś potrzebował, na pewno przyjdzie sam. Warto to wtedy wykorzystać do innej rozmowy, zmieniając sprytnie temat.

Nastolatek często czuje, że cały świat jest przeciwko niemu – szkoła, rówieśnicy, obowiązki. Dlatego tak ważne jest, by w domu czuł wsparcie. Nawet jeśli nie zgadzasz się z jego decyzjami, to pokaż, że jesteś po jego stronie – zawsze gotów wysłuchać, bez oceniania. Czasem jedno zdanie: "Rozumiem, że to dla ciebie ważne" znaczy więcej niż tysiące porad i pouczeń.

Na najczęstsze pytanie rodziców nastolatków: "Co zrobić, żeby dziecko się otworzyło?", wydaje się być jedna słuszna odpowiedź – nie zmuszać, ale być obecnym.

Dobra relacja z nastolatkiem buduje się przy okazji – codziennych obowiązków, towarzyszenia w jego zainteresowaniach, a czasem także właśnie także poprzez akceptację ciszy.

Pamiętaj, że za zamkniętymi drzwiami pokoju wciąż jest to samo dziecko – potrzebujące miłości, wsparcia i poczucia, że ma w rodzicu sprzymierzeńca. Nie obrażaj się na niego.