Lista lektur do liceum i technikum
Lista lektur do liceum i technikum to lista dzieł z polskiego i światowego kanonu literatury. To lektury, które obowiązują uczniów po części jako lista lektur do matury, ale nie wszystkie są obowiązkowe, by zdać egzamin maturalny. Lista lektur obowiązuje w programie nauczania języka polskiego w liceum i technikum – uczeń powinien więc je znać, kończąc edukację ponadpodstawową.
Lista lektur do liceum i technikum dzieli się na książki obowiązkowe, rozszerzone i uzupełniające, w tym dzieła teatralne i filmowe oraz lektury do samokształcenia. Zakres podstawowy lektur szkolnych w roku 2022/2023 został uchwalony przez ministra edukacji 13 sierpnia 2021 roku, a następnie opublikowany w Dzienniku Ustaw.
Lista lektur do liceum i technikum: lektury obowiązkowe w roku szkolnym 2022/2023
Lektury obowiązkowe w liceum i technikum to lista książek, których znajomość obowiązuje każdego ucznia, kończącego szkołę ponadpodstawową. Niezależnie od tego, czy uczeń zdaje maturę i musi przyswoić książki z listy lektur maturalnych, poniża lista obowiązuje go, aby mógł zakończyć edukację języka polskiego na poziomie szkoły średniej.
- Biblia, w tym fragmenty Księgi Rodzaju, Księgi Hioba, Księgi Koheleta, Pieśni nad Pieśniami, Księgi Psalmów, Apokalipsy wg św. Jana
- Jan Parandowski, Mitologia, część I: Grecja
- Homer, Iliada (fragmenty), Odyseja (fragmenty)
- Sofokles, Antygona
- Horacy, wybrane utwory
- Bogurodzica, Lament świętokrzyski (fragmenty), Legenda o św. Aleksym (fragmenty), Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią (fragmenty)
- Kwiatki świętego Franciszka z Asyżu (fragmenty)
- Pieśń o Rolandzie (fragmenty)
- Gall Anonim, Kronika polska (fragmenty)
- Dante Alighieri, Boska komedia (fragmenty)
- Jan Kochanowski, wybrane pieśni, w tym: Pieśń IX ks. I, Pieśń V ks. II; psalmy, w tym Psalm 13, Psalm 47; tren IX, X, XI, XIX; Odprawa posłów greckich
- Piotr Skarga, Kazania sejmowe (fragmenty);
- wybrane wiersze następujących poetów: Daniel Naborowski, Jan Andrzej Morsztyn, Mikołaj Sęp-Szarzyński
- Jan Chryzostom Pasek, Pamiętniki (fragmenty)
- William Szekspir, Makbet, Romeo i Julia
- Molier, Skąpiec
- Ignacy Krasicki, Hymn do miłości ojczyzny, wybrane satyry
- Franciszek Karpiński, wybór sielanek i liryki religijnej
- Adam Mickiewicz, Oda do młodości; wybrane ballady, w tym Romantyczność; wybrane sonety z cyklu Sonety krymskie oraz inne wiersze; Konrad Wallenrod, Dziady cz. III
- Juliusz Słowacki, Kordian; wybrane wiersze, w tym Grób Agamemnona (fragmenty), Testament mój
- Zygmunt Krasiński, Nie-Boska komedia
- Cyprian Kamil Norwid, wybrane wiersze
- Bolesław Prus, Lalka, Z legend dawnego Egiptu
- Eliza Orzeszkowa, Gloria victis
- Henryk Sienkiewicz, Potop
- Adam Asnyk, wybór wierszy
- Fiodor Dostojewski, Zbrodnia i kara
- wybrane wiersze następujących poetów: Jan Kasprowicz, Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Leopold Staff
- Stanisław Wyspiański, Wesele
- Władysław Stanisław Reymont, Chłopi (tom I – Jesień)
- Stefan Żeromski, Rozdziobią nas kruki, wrony..., Przedwiośnie
- Witold Gombrowicz, Ferdydurke (fragmenty)
- wybrane wiersze następujących poetów: Bolesław Leśmian, Julian Tuwim, Jan Lechoń, Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, Kazimiera Iłłakowiczówna, Julian Przyboś, Józef Czechowicz, Krzysztof Kamil Baczyński, Tadeusz Gajcy
- Tadeusz Borowski, Proszę państwa do gazu, Ludzie, którzy szli
- Gustaw Herling-Grudziński, Inny świat
- Hanna Krall, Zdążyć przed Panem Bogiem
- wybrane wiersze następujących poetów: Stanisław Baliński, wybrane wiersze z okresu emigracyjnego, Kazimierz Wierzyński, wybrane wiersze z okresu emigracyjnego, Czesław Miłosz, wybrane wiersze, w tym z tomu Ocalenie, oraz Traktat moralny (fragmenty), Tadeusz Różewicz, Miron Białoszewski, Jarosław Marek Rymkiewicz, Wisława Szymborska, Zbigniew Herbert, wybrane wiersze, w tym z tomów Pan Cogito oraz Raport z oblężonego Miasta, Halina Poświatowska, Stanisław Barańczak, Jan Polkowski, Wojciech Wencel
- Albert Camus, Dżuma
- George Orwell, Rok 1984
- Józef Mackiewicz, Droga donikąd (fragmenty)
- Sławomir Mrożek, Tango
- Marek Nowakowski, Raport o stanie wojennym (wybrane opowiadanie), Górą "Edek" (z tomu Prawo prerii)
- Jacek Dukaj, Katedra (z tomu W kraju niewiernych)
- Antoni Libera, Madame
- Andrzej Stasiuk, Miejsce (z tomu Opowieści galicyjskie)
- Olga Tokarczuk, Profesor Andrews w Warszawie (z tomu Gra na wielu bębenkach)
- Ryszard Kapuściński, Podróże z Herodotem (fragmenty)
- wybrane utwory okresu stanu wojennego
- powojenna piosenka literacka – wybrane utwory Jacka Kaczmarskiego, Wojciecha Młynarskiego, Agnieszki Osieckiej oraz wybrane teksty Kabaretu Starszych Panów, a także utwory w wykonaniu Ewy Demarczyk
Lista lektur do liceum i technikum: lektury z zakresu rozszerzonego w roku szkolnym 2022/2023
To lektury do liceum i technikum, które obowiązują tych uczniów, którzy są na humanistycznych profilach w liceum ogólnokształcącym i/lub np. planują zdawać rozszerzoną maturę z języka polskiego.
- Arystoteles, Poetyka, Retoryka (fragmenty)
- Platon, Państwo (fragmenty)
- Arystofanes, Chmury
- Wergiliusz, Eneida (fragmenty)
- św. Augustyn, Wyznania (fragmenty)
- św. Tomasz z Akwinu, Summa teologiczna (fragmenty)
- François Rabelais, Gargantua i Pantagruel (fragmenty)
- Michel de Montaigne, Próby (fragmenty)
- Jan Kochanowski, Treny (jako cykl poetycki)
- William Szekspir, Hamlet
- wybrane utwory poetyckie z romantycznej literatury europejskiej, w tym wybrane wiersze angielskich poetów jezior
- Juliusz Słowacki, Lilla Weneda
- Cyprian Kamil Norwid, Bema pamięci żałobny rapsod, Fortepian Szopena, Czarne kwiaty (fragmenty), Promethidion (fragmenty)
- realistyczna lub naturalistyczna powieść europejska (Honoré de Balzac, Ojciec Goriot lub Charles Dickens, Klub Pickwicka, lub Mikołaj Gogol, Martwe dusze, lub Gustaw Flaubert, Pani Bovary)
- Stanisław Wyspiański, Noc listopadowa
- Franz Kafka, Proces (fragmenty)
- Michaił Bułhakow, Mistrz i Małgorzata
- Stanisław Ignacy Witkiewicz, Szewcy
- Bruno Schulz, wybrane opowiadania z tomu Sklepy cynamonowe
- Tadeusz Konwicki, Mała Apokalipsa
- Jorge Luis Borges, wybrane opowiadanie
- Janusz Głowacki, Antygona w Nowym Jorku
- Sławomir Mrożek, wybrane opowiadania;
- wybrane eseje następujących autorów: Jerzy Stempowski, Gustaw Herling-Grudziński, Zbigniew Herbert, Zygmunt Kubiak, Jarosław Marek Rymkiewicz (co najmniej po jednym utworze)
- wybrane teksty z aktualnych numerów miesięczników oraz kwartalników literackich i kulturalnych
Lektury do liceum i technikum: uzupełniające
Lista lektur z jęzuka polskiego do liceum i technikum to także książki, które mają uzupełniać wiedzę podstawową z zakresu wiedzy historycznoliterackiej. Są także na liscie lektur do matur i pomagają w zrozumieniu różnych epok literackich, z których pochodzą. Lektury uzupełniające do liceum i technikum dzielą się na te z zakresu podstaowowego i rozszerzonego.
Zakres podstawowy:
- Sofokles, Król Edyp
- Mikołaj z Wilkowiecka, Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim (fragmenty)
- Kronika Książąt Polskich, oprac. Jerzy Wojtczak-Szyszkowski
- Dzieje Tristana i Izoldy (fragmenty)
- Giovanni Boccaccio, Sokół
- Mikołaj Rej, Żywot człowieka poczciwego (fragmenty)
- Andrzej Frycz Modrzewski, O poprawie Rzeczypospolitej (fragmenty)
- Miguel de Cervantes y Saavedra, Przemyślny szlachcic Don Kichote z Manczy (fragmenty)
- Wespazjan Kochowski, Psalmodia polska (wybór psalmów)
- Wacław Potocki, Transakcja wojny chocimskiej (fragmenty z części I)
- Ignacy Krasicki, Monachomachia (fragmenty)
- Stanisław Trembecki, Franciszek Kniaźnin, wybrane utwory
- Jędrzej Kitowicz, Opis obyczajów za czasów panowania Augusta III (fragmenty)
- Julian Ursyn Niemcewicz, Powrót posła
- Stanisław Staszic, Przestrogi dla Polski (fragmenty)
- Juliusz Słowacki, Beniowski (fragmenty), Listy do Matki (fragmenty)
- Aleksander Fredro, Śluby panieńskie
- Johann Wolfgang Goethe, Cierpienia młodego Wertera (fragmenty), Faust (fragmenty)
- George Byron, Giaur (fragmenty)
- Adam Mickiewicz, Dziady cz. IV
- Eliza Orzeszkowa, Nad Niemnem
- Maria Konopnicka, wybór wierszy
- Henryk Sienkiewicz, Listy z podróży do Ameryki (fragmenty)
- Stefan Żeromski, Echa leśne, Ludzie bezdomni
- Zofia Nałkowska, Granica
- Tadeusz Peiper, wybór wierszy
- Joseph Conrad, Lord Jim
- Anna Kamieńska, Anna Świrszczyńska, Julia Hartwig, Stanisław Grochowiak, Ryszard Krynicki, Edward Stachura, Adam Zagajewski, wybór wierszy
- Kazimierz Moczarski, Rozmowy z katem (fragmenty)
- Zofia Nałkowska, Przy torze kolejowym (z tomu Medaliony)
- Witold Pilecki, Raport Witolda
- Wiesław Kielar, Anus mundi
- Jan Józef Szczepański, Święty
- Zofia Kossak-Szczucka, Pożoga. Wspomnienia z Wołynia 1917–1919
- Tadeusz Różewicz, Kartoteka
- Józef Czapski, Na nieludzkiej ziemi (fragmenty)
- Leopold Tyrmand, Dziennik 1954 (fragmenty)
- Jarosław Iwaszkiewicz, wybrane opowiadanie
- Stanisław Lem, Wizja lokalna
- John Ronald Reuel Tolkien, Władca pierścieni. Drużyna pierścienia
- Samuel Beckett, Czekając na Godota
- Friedrich Dürrenmatt, Wizyta starszej pani
- Eugène Ionesco, Lekcja lub inne utwory literackie wybrane przez nauczyciela
Zakres rozszerzony:
- Erazm z Rotterdamu, Pochwała głupoty (fragmenty)
- Tomasz Morus, Utopia (fragmenty)
- Pedro Calderon de la Barca, Życie snem
- Wolter, Kandyd, czyli optymizm (fragmenty)
- Jean-Jacques Rousseau, Nowa Heloiza (fragmenty)
- wybrane utwory epickie okresu romantyzmu: Józef Ignacy Kraszewski, Stara baśń, Victor Hugo, Nędznicy, Edgar Allan Poe, wybrane opowiadanie, Henryk Rzewuski, Pamiątki Soplicy (fragmenty)
- Władysław Stanisław Reymont, Chłopi (tom II – Zima)
- Aldous Huxley, Nowy wspaniały świat
- Gabriela Zapolska, Moralność pani Dulskiej
- Gustaw Herling-Grudziński, Wieża
- Florian Czarnyszewicz, Nadberezyńcy
- Bohumil Hrabal, wybrane opowiadania
- Wiesław Myśliwski, Widnokrąg
- Julian Stryjkowski, Austeria
- Umberto Eco, Imię róży
- Zofia Kossak-Szczucka, Błogosławiona wina
- Ferdynand Antoni Ossendowski, Mocni ludzie, Ludzie, zwierzęta, bogowie
- Krystyna Lubieniecka-Baraniak, Gdy brat staje się katem
- wybrane wiersze poetów polskich i obcych
- wybrana powieść polska i obca z XX lub XXI wieku
- wybrany dramat polski i obcy z XX lub XXI wieku
- Jan Paweł II, Przekroczyć próg nadziei (fragmenty), Tryptyk rzymski, Pamięć i tożsamość (fragmenty), Fides et ratio (fragmenty)
- Karol Wojtyła, Przed sklepem jubilera
- Stefan Wyszyński, Zapiski więzienne
- Paweł Zuchniewicz, Ojciec wolnych ludzi. Opowieść o Prymasie Wyszyńskim lub inne utwory literackie wybrane przez nauczyciela