Chlustające wymioty, biegunka, ból brzucha? To nie musi być grypa żołądkowa. Jesienią i zimą całe grupy przedszkolaków i uczniów, a także ich rodziny zarażają się norowirusami. Są one szczególnie groźne dla małych dzieci, seniorów i osób z chorobami przewlekłymi. Infekcja może zakończyć się nawet hospitalizacją.
Norowirusy należą do rodziny kalicywirusów (Caliciviridae ). Obejmuje ona różne rodzaje bezotoczkowych, zbudowanych z jednoniciowego RNA wirusów. Wywołują one ostre biegunki. Niestety ze względu na to, że istnieje wiele typów norowirusów po przechorowaniu nie nabieramy na nie odporności. Wzrost zachorowań jest wyraźnie zauważalny między listopadem a kwietniem, stąd nazwa "zimowa choroba żołądka" lub "zimowe wymioty"(z ang. winter vomiting disease). Norowirusy występują na całym świecie i są drugą, zaraz po rotawirusach, przyczyną występowania biegunek. Choroba ta dotyka wszystkich grup wiekowych. Jednak najbardziej niebezpieczna jest dla niemowląt i małych dzieci, osób starszych oraz tych z osłabioną odpornością. Niezwykle łatwo się nimi zarazić. Najczęściej chorują całe grupy: w żłobkach, przedszkolach i szkołach, zakażone dzieci zarażają także całe swoje rodziny. Osoby chore rozsiewają olbrzymią liczbę cząstek wirusowych (do zakażenia wystarczy zaledwie 10–100 cząsteczek).
Warto wiedzieć, że do zakażenia dochodzi nie tylko w wyniku kontaktu z chorym, ale również po dotknięciu powierzchni i przedmiotów dotykanych przez osoby chore (klamki, telefony, krany, zabawki). Zarazić można się również przez kontakt z żywnością (do zakażeń dochodzi także podczas imprez cateringowych) oraz skażoną wodą.
Pierwsze oznaki choroby pojawiają się zazwyczaj w przeciągu 24-48 godzin od zakażenia. Nasilone objawy pojawiają się nagle i utrzymują 2-3 dni (u dzieci dłużej):
Może także pojawić się:
Warto również zwrócić uwagę na objawy charakterystyczne dla odwodnienia, gdyż (szczególnie u dzieci) przy wymiotach i biegunce o to nietrudno:
W przypadku norowirusów testy laboratoryjne nie są wykonywane rutynowo, a jedynie są wykorzystywane do wykrywania epidemii. Diagnozę lekarz stawia na podstawie wywiadu oraz po zbadaniu pacjenta. W przypadku zimowej choroby żołądka stosuje się leczenie objawowe. Należy pilnować przyjmowania dużej ilości płynów, by uniknąć odwodnienia. Poza wodą lekarz może zaproponować elektrolity i probiotyki. Dziecku można także podawać herbaty, musy, kompot, zupę. W przypadku norowirusów unikaj podawania choremu napojów gazowanych, soków, mleka i rosołu. Chory tak naprawdę może jeść, co chce, jednak warto, by były to pokarmy lekkostrawne. Dziecko może nie mieć apetytu. Objawy mijają po kilku dniach, najczęściej bez powikłań. Gorszy apetyt u dziecka może utrzymywać się dłużej. W przypadku pojawienia a się objawów odwodnienia należy skontaktować się z lekarzem. Może się okazać, że konieczne będzie nawadnianie drogą dożylną w szpitalu.
W odróżnieniu od rotawirusów, niestety nie ma szczepionki zapobiegającej zakażeniom norowirusami. Na powierzchniach nieożywionych wirusy mogą przetrwać do siedmiu dni. Norowirusy należą do wirusów bezotoczkowych, dlatego są bardzo odporne na temperaturę, zarówno na zamrażanie, jak i obróbkę cieplną (temperatura 60°C inaktywuje Norowirusy dopiero po 30 minutach). Norowirusy również są bardzo odporne na detergenty. Nie zabija ich alkohol ani standardowe środki czyszczące.
By uniknąć zakażenia, przede wszystkim należy zadbać o higienę, myć ręce wodą z mydłem, szczególnie po skorzystaniu z toalety lub zmianie pieluch, zawsze przed jedzeniem, przygotowywaniem jedzenia, przyjęciem leku. Należy także zadbać o czystość warzyw oraz stanowiska pracy podczas przygotowywania posiłków. (Uwaga! Osoba chora zaraża nawet przez 5 do 7 dni od ustąpienia objawów, w tym czasie nie powinna szykować posiłków dla innych). Źródło: GIS, gov.pl