Iza Orlicz
Chcemy wychować nasze dzieci tak, by wyrosły na zaradnych, samodzielnych, odpowiedzialnych i pewnych siebie ludzi. Zależy nam też, by potrafiły wyrażać własne zdanie i co równie ważne – nie ulegały wpływom innych. Co możemy zrobić, by ukształtować dziecko właśnie w ten sposób?
Uleganie wpływom innych to problem przede wszystkim nastolatków, które za wszelką cenę szukają akceptacji i chcą dopasować się do rówieśników. Ale również w dorosłym życiu możemy starać się dostosowywać do innych, bo brakuje nam pewności siebie, siły przebicia, nikt nas nie nauczył, jak wyrażać własne zdanie i nie ulegać cudzym wpływom.
Dlatego właśnie od najmłodszych lat powinniśmy wpajać dzieciom, jak mogą w prosty, ale skuteczny sposób mówić to, co myślą i trzymać się własnych przekonań i zasad. Oto 5 ważnych zdań i zwrotów, które jak najczęściej stosuj w rozmowie z dzieckiem.
1. "Zastanów się, czy to jest dla ciebie odpowiednie". Jak najczęściej uzmysławiaj dziecku, że może myśleć w niezależny sposób. Bez względu na to, czy chodzi o ubiór, zainteresowania, wybór dodatkowych zajęć nie musi podążać ślepo za innymi.
Oczywiście dziecko może chcieć naśladować rówieśników, ale twoim rodzicielskim zadaniem jest przypominanie mu, że ma wybór. Naucz dziecko, by umiało dawać sobie czas na zastanowienie i podjęcie decyzji, biorąc pod uwagę to, czy mu to naprawdę pasuje i jest dla niego odpowiednie.
2. "Podaj swoje argumenty". Osoby, które nie ulegają łatwo wpływom potrafią słuchać. Ciekawi ich zdanie innych, ich poglądy i wartości, ale zarazem "przefiltrowują” tę wiedzę przez siebie.
Ucz dziecko "walki” na argumenty. Gdy nie zgadza się z tobą, poproś, by przedstawiło swój punkt widzenia, poparty uzasadnieniem. To mogą być proste, dziecięce argumenty, chodzi po prostu o to, by uzmysłowić dziecku, że nie musi zawsze się zgadzać i przyjmować poglądów innych za swoje.
3. "Zawsze możesz powiedzieć: 'Nie, dziękuję'”. Asertywność i sztuka odmawiania to nieodłączne elementy, by nie ulegać wpływom innych. To ważna umiejętność – nauczyć dziecko odmawiania, gdy czuje, że nie chce czegoś robić. Przy czym łatwiej powiedzieć "nie” rodzicom niż rówieśnikom.
Gdy jednak twoje dziecko znajdzie się w sytuacji presji rówieśniczej, zapytaj je, czy na pewno chce zrobić to, o co prosi je koleżanka/kolega. Sztuka odmawiania nie jest łatwa, bo musimy zmierzyć się z niezadowoleniem innych. Stanowcze, ale uprzejme mówienie "nie” to jednak milowy krok, by nie ulegać innym.
4. "Jakie masz zdanie na ten temat?" Dzieci, które od zawsze wiedzą, że ich zdanie ma znacznie, nie będą bały się go wyrażać później, w różnych, nawet mniej dla nich komfortowych sytuacjach.
Dlatego tak ważne jest, by nie zamykać naszym dzieciom ust, np. mówiąc: "Jesteś za mały”, "Ma być tak, jak ja powiedziałem/am”, bo w ten sposób nigdy nie nauczą się wyrażać swoich opinii. Utwierdzajmy dziecko w przekonaniu, że jego zdanie ma znaczenie i zawsze chcemy usłyszeć jego opinię, wtedy w konfrontacji z rówieśnikami łatwiej będzie im wyrazić odmienne zdanie.
5. "Co o tym myślisz i jak chcesz postąpić?" Ucz dziecko krytycznego i niezależnego myślenia. Nie będzie ślepo podążało za innymi, gdy nauczysz je zastanawiania się nad swoim postępowaniem. Dziecko musi wiedzieć, że zawsze może powiedzieć: "Przemyślę to”, w ten sposób zyskuje czas, by podjąć najbardziej właściwą dla siebie decyzję.
Możecie ćwiczyć też "na sucho”. Gdy czytasz z dzieckiem książkę, oglądacie jakiś film lub opowiada ci o jakieś sytuacji z przedszkola lub szkoły, zapytaj je co o tym myśli i jak postąpiłoby w określonej sytuacji. Gdy dziecko wie, że je akceptujesz i może postąpić tak, jak czuje, łatwiej będzie mu bronić własnego zdania lub postąpić wbrew czyimś oczekiwaniom.