Smutek, złość czy rozczarowanie są emocjami ważnymi i potrzebnymi. Zdarza się, że czasem tak silnymi, że dziecko nie potrafi sobie z nimi poradzić, a w efekcie robi coś, co nam się nie podoba, np. staje się agresywne. Zawsze powinniśmy w takiej sytuacji reagować, ale niestety często, zamiast negować niepożądane zachowanie, negujemy to, co czuje nasze dziecko. A to olbrzymi błąd!
Pozytywne emocje są zawsze mile widziane, z tymi "trudnymi" mamy kłopot. W przypadku tych drugich niestety mamy często tendencję do minimalizowania tego, co dziecko może odczuwać. Gdy się przestraszy lub uderzy, odruchowo mówimy "nie płacz, przecież nic się nie stało". Oceniamy daną sytuację z naszego punktu widzenia i zdarza nam się mówić "czemu krzyczysz, nie rób afery z takiego drobiazgu." Tymczasem dla dziecka może to być emocjonalnie znacznie trudniejsza sytuacja.
Rolą rodzica jest nauka samokontroli, ale nie na zasadzie ucinania silnych emocji. Po pierwsze dziecko należy nauczyć rozpoznawać, co czuje, a po drugie okazać mu zrozumienie. Gdy widzisz, że z dzieckiem zaczyna się coś dziać, warto nazywać rzeczy po imieniu: "rozumiem, że czujesz się rozczarowany", "widzę, że coś się zasmuciło".
Warto o emocjach rozmawiać nie tylko w czasie, gdy dziecko je odczuwa. Są bardzo fajne książeczki, karty pracy, a nawet gry planszowe, które pomogą wam nauczyć się rozpoznawać różne emocje. Świetnym treningiem, będzie także zastanawianie się, jak w danej sytuacji czuje się bohater bajki, którą oglądacie lub czytacie.
W całym procesie nauki rozpoznawania emocji niezwykle ważna jest twoja empatia. Jednak nie polega to na usprawiedliwianiu niewłaściwego zachowania dziecka. Możesz wykazać, że rozumiesz złość dziecka, ale jednocześnie nie akceptować zachowania, do jakiego ta złość prowadzi np. bicia innych dzieci.
Niepożądane zachowanie dziecka w emocjach, wynika z faktu, że po postu inaczej nie potrafi sobie poradzić z silnymi uczuciami. Więc, zamiast walczyć z emocjami, jakie przeżywa dziecko, zmień sposób, w jaki próbuje sobie z nimi radzić.
Postaraj się oddzielić emocje, które odczuwa twoje dziecko, od zachowania, jakie dana emocja wywołuje np. gniew to uczucie, ale bicie to zachowanie, smutek to uczucie, krzyk to zachowanie. Zamiast zmuszać dziecko do tego, by nie odczuwało pewnych rzeczy, lepiej naucz je radzenia sobie z tymi emocjami w inny sposób.
Pokazuj dziecku, że uczucie gniewu jest normalne, ale wpadanie w złość już nie jest fajne. Zawsze tłumacz, że rozumiesz, że jest zdenerwowane, że coś sprawiło, że się rozgniewało, jednak z tego powodu nie może bić innych, bo to niewłaściwe zachowanie, które rani.
Zrozumienie emocji i nauka samoregulacji, jest ważnym etapem w rozwoju dziecka. Liczne badania wykazały, że dzieci, które lepiej rozpoznają swoje emocje lepiej sobie rada w szkole i mają lesze relacje z rówieśnikami.
Powiedzenie, że emocje są ok, a nieodpowiednie zachowanie - złe, to za mało. Koniecznie musisz pokazać dziecku, jak inaczej może sobie radzić z bardzo silnymi emocjami. Gdy dziecko będzie wiedziało jak sobie radzić z lękiem, złością, czy smutkiem, uda się wam "wyeliminować" niepożądane zachowania.
Możesz pokazać, że gdy jest smutne, może kolorować obrazek, gdy jest złe dmuchać w chmury, skakać, rwać gazetę, lub ściska plastelinę. Warto ćwiczenia o emocjach wykonywać na sucho. Rozmawiając o emocjach, możecie się zastanowić nad hipotetycznymi stacjami i możliwymi rozwiązaniami. Mając takie podpowiedzi, co zrobić, gdy ogarnia cię złość, smutek lub gdy zrobiło ci się przykro, dziecku będzie łatwiej, gdy taka sytuacja faktycznie będzie miała miejsce. Zawsze chwal, gdy uda mu się w inny sposób niż poprzez agresywne zachowanie, poradzić sobie z emocjami.
Warto także mówić o własnych uczuciach. To my rodzice, pokazując dziecku, jak sami radzimy sobie ze złością, smutkiem czy rozczarowaniem dajemy najlepszy przykład.